Testy czynnościowe

SAVE OFFLINE

PROTOKÓŁ BRUCE’A Wysiłek na bieżni ruchomej wykonuje się wg różnych protokołów obciążenia. Najczęściej wykorzystywanym jest tzw. protokół Bruce’a, w którym co 3 minuty (kolejne etapy protokołu) wzrasta prędkość bieżni oraz jej nachylenie, a tym samym 3-minutowe obciążenie jest coraz większe (MET). METODA ASTRAND-RYHMING Przy pomocy nomogramu na podstawie pomiarów HR i wielkości wykonywanej pracy, bądź przy wykorzystaniu ergometru rowerowego, bądź stopnia do step-testu, pozwala określić wartość maksymalnego poboru tlenu (VO2max) TEST NA ERGOMETRZE ROWEROWYM • Wykonywanie przez 6-8 minut wysiłku submaksymalnego • Po upływie 3 minut od rozpoczęcia wysiłku zaczyna być zliczana częstość skurczów serca JEŻELI RÓŻNICA HR MIĘDZY KOLEJNYMI MINUTAMI WYNOSI MNIEJ NIŻ 4/MIN, TO PRZYJMUJE SIĘ, ŻE NASTĄPIŁA RÓWNOWAGA CZYNNOŚCIOWA I MOŻNA ZAKOŃCZYĆ TEST STEP-TEST • Wchodzenie na stopień o wysokości 40cm dla mężczyzn oraz 33cm dla kobiet w tempie 22,5 wejść/zejść na minutę przez 5 minut • Dokładnie od 15 do 30 sekundy od zakończenia testu zliczamy częstość skurczów serca, przeliczamy ją na minutę i znając masę ciała osoby badanej, nanosimy na nomogram

PRÓBA HARWARDZKA (STEP-UP TEST) Jest to próba czynnościowa polegająca na wchodzeniu i schodzeniu ze stopnia. Pozwala na ocenę dostosowania układu krążenia do wysiłku na podstawie częstości skurczów serca (HR) zliczanej po wysiłku fizycznym. Procedura: • • • • •

•

Badanie polega na wchodzeniu na schody i schodzeniu z nich. Dla kobiet jest to wysokość 45 cm, dla mężczyzn 51 cm każdego stopnia. Badanie trwa 5 min Tempo 120/min W ciągu minuty wykonuje się 30 wejść i 30 zejść Po 5 minutach odpoczynek, w czasie którego wykonuje się pomiar skurczów serca przez 30 sekund: a. 1 - 1,5 minuty b. 2 - 2,5 minuty c. 3 - 3,5 minuty Dane wstawiamy do wzoru

Wydolność badanego oceniamy na podstawie uzyskanego wyniku według następujących norm: • •

więcej niż 90 - bardzo dobra wydolność 80 - 89 - dobra wydolność

• • •

65 - 79 - średnia (przeciętna) wydolność 55 - 64 - poniżej średniej wydolności mniej niż 55 - bardzo niska wydolność

TEST COOPERA Jest to najczęściej spotykany 12-minutowy test biegowy. Został on wprowadzony w celu określania w sposób pośredni maksymalnego poboru tlenu. Test Coopera polega na pokonaniu jak najdłuższego dystansu w ciągu 12 minut. Najlepsze wyniki osiągają oczywiście osoby biegnące cały czas, dlatego test ten jest najbardziej przydatny dla osób z pewnym poziomem wydolności fizycznej. Natomiast nie wymaga się od zawodników ciągłego biegu – jeśli nie wystarcza sił, mogą maszerować przez część dystansu. 6 MINUTOWY TEST CHODU • •

•

•

określa zdolność wykonywania wysiłków osób starszych i/lub osób z chorobami krążenia/oddechowymi służy do oceny: a) postępów rehabilitacyjnych b) zdolności wykonywania codziennych czynności możliwe są dwie odmiany: a) test ciągły (np. stadion) b) korytarzowy (prowadzony w odcinkach) potrzebny sprzęt: a) stoper b) miejsce spaceru c) dobra słowna instrukcja

PROCEDURA: • • • • • • • • • • •

jednakowe tempo jak najdłuższy dystans (możliwe przerwy) co 2 minuty informacja o czasie motywacja słowna jest bardzo istotna mierzony jest całkowity pokonany dystans osoby zdrowe dopiero po 2 próbach wykonują trzeci test, który jest uważany za właściwy HR nie większe niż 120 uderzeń/min maksymalne ciśnienie 180/100 mmHg w miejscu, gdzie możliwe jest udzielenie pierwszej pomocy przed testem i po badany powinien ocenić stopień duszności i zmęczenia według skali Borga poprawa o 54 metry jest uznawana na znaczną poprawę

UZYSKANE PARAMETRY: • • • •

długość marszu średnia prędkość marszu wydatek energetyczny w MET liczba przerw

• •

długość przerw nasilenie duszności i zmęczenia (subiektywnie) TEST PWC170

Wskaźnik PWC170 (Physical Working Capacity) oznacza wielkość obciążenia na cykloergometrze, wyrażonego w jednostkach mocy [W], przy którym częstość skurczów serca wynosi 170/min. Próba oparta jest na liniowej zależności występującej w wysiłku submaksymalnym (w warunkach równowagi czynnościowej) pomiędzy obciążeniem a HR. Oznaczenia wskaźnika dokonuje się graficznie przez ekstrapolację (prognozowanie wartości pewnej zmiennej lub funkcji poza zakresem, dla którego mamy dane) linii prostej wyrażającej zależność mocHR, do poziomu tętna 170/min, na podstawie pomiarów kilku kolejnych obciążeń.

TEST PWC170 Wysoka wartość wskaźnika PWC170 świadczy o dobrej reakcji organizmu na wysiłek i dobrej wydolności tlenowej. Wykonanie: badany wykonuje na cykloergometrze dwa 5-minutowe wysiłki z obciążeniem np.100 i 150 W, tak dobranych, by częstość skurczów serca podczas pierwszego z nich osiągnęła około 130/min, a w drugim około 150/min. TESTY PWC150 I PWC130 Testy PWC150 i PWC130 opierają się na tej samej zasadzie co próba PWC170, tylko wyliczane obciążenie wysiłkiem dotyczy częstości skurczów serca na poziomie 150/min lub 130/min. Służą do określenia obciążeń u osób z chorobami układu krążenia (osoby o bardzo małej wydolności układu krążenia mogą mieć problemy nawet z wysiłkami, w których pobór tlenu przekracza zaledwie 10% ich spoczynkowej wartości). Tolerancja wysiłku w rehabilitacji jest bardzo mała i wymaga dokładnego określenia.