Chciałbym, aby czytelnik potraktował książkę jako inspirację do dalszego pogłębiania wiedzy o roli religii w społeczeństwie. Warto przeczytać każdą pozycję, którą wskazałem w przypisach. Osobiście czekam na polskie tłumaczenie broszury Marcina Lutra: Przeciw papiestwu ufundowanemu poprzez diabła (niem.
Wider das Papsttum zu Rom, vom Teufel gestiftet), ponieważ nie znalazłem jej w języku polskim. Dla dobra ekumenizmu chciałbym przeanalizować także to, co spomiędzy dzieł Lutra jest najistotniej kontrowersyjne.
Zależy mi także na odkryciu przez polskiego czytelnika książki Ksawerego Pruszyńskiego W czerwonej Hiszpanii. Jest w niej rozdział aby zrozumieć, w którym autor porównuje Polskę i Hiszpanię jako dwa upadłe imperia na obrzeżach cywilizacji europejskiej.
Wyjaśnia ich podobną historię, przyczyny stagnacji i zacofania w stosunku do innych państw Europy Zachodniej. Uważam za obszerne nieszczęście dla świata zachodniego ożenek Kościoła katolickiego z feudalizmem, dlatego kiedy podczas pisania ostatniego rozdziału trafiłem na reportaż K.
Pruszyńskiego dotyczący wojny domowej w Hiszpanii, z przyjemnością przeczytałem, iż on podobnie jak ja w przypadku Polski i Litwy uznał przeżytki feudalne za źródło zastoju Hiszpanii i żyzną glebę, na której zrodził się przyszły konflikt.
Książka K. Pruszyńskiego powinna być lekturą szkolną. Byłby z niej większy pożytek aniżeli z tkliwego bajdurzenia romantyków.
