Wykaz skrótów 9
Rozdział I. Zagadnienia wstępne 13
Rozdział II. Uzasadnienie prawa do strajku 30
1. Uwagi wprowadzające 30
2. Przyczyny strajków 31
2.1. Dlaczego ludzie pracy strajkują? 32
2.2. Dlaczego akceptuje się strajk? 34
2.3. Strajk elementem rządów siły albo efekt realizacji wartości 34
2.3.1. Argument siły – rule of force 34
2.3.2. Strajk a wartości (dobra) 36
3. Prawo do strajku z perspektywy państwa albo jednostki 38
3.1. Perspektywa państwa 39
3.1.1. Nieobecność państwa w sporach zbiorowych 39
3.1.2. Państwo jako obserwator – gwarant równości stron 40
3.1.3. Państwo jako regulator – zapewnienie społecznej sprawiedliwości 42
3.1.4. Państwo jako regulator – demokracja w miejscu pracy 43
3.2. Perspektywa jednostki 43
3.2.1. Prawo do strajku a wolność pracy 44
3.2.2. Prawo do strajku a godność pracownika – prawo do strajku
jako prawo człowieka 44
4. Rule of law i dialog społeczny a prawo do strajku 49
5. Wnioski 51
Rozdział III. Policentryczność prawa strajkowego 53
1. Uwagi wprowadzające 53
2. Prawo do strajku w konwencji MOP nr 87 55
2.1. Prawo do strajku jako konieczny składnik (intrinsic corollary)
prawa koalicji 57
6
2.2. Wewnętrzny kryzys MOP w 2012 r. W sprawie prawa do strajku 59
2.3. Wnioski 63
3. Prawo do strajku w Europejskiej karcie społecznej 64
3.1. Ograniczenia zakresu użytkowania EKS w zakresie prawa do
strajku w Polsce 64
3.2. Wnioski 66
4. Prawo do strajku w Międzynarodowym pakcie praw gospodarczych,
społecznych i kulturalnych 67
4.1. Interpretacja art. 8 ust. 1 lit. D MPPGSiK 68
4.2. Wnioski 69
5. Prawo do strajku w Traktacie o funkcjonowaniu UE i Karcie praw
podstawowych Unii Europejskiej 71
5.1. Wyłączenie prawa do strajku z art. 153 ust. 5 TFUE 71
5.2. Prawo do strajku jako prawo podstawowe – sprawy Viking i Laval 75
5.3. Prawo do strajku jako prawo podstawowe po wejściu w życie
traktatu z Lizbony 79
5.3.1. Relacja art. 28 KPP do art. 153 ust. 5 TFUE 79
5.3.2. Zakres związania Polski art. 28 KPP 81
5.3.3. Gwarancje prawa do strajku w art. 28 87
5.4. Wnioski 91
6. Prawo do strajku w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw
Człowieka (ETPCz) 93
6.1. Od sprawy Schmidt poprzez UNISON do Federation of Offshore
Workers’ Trade Unions 94
6.2. Od sprawy Dilek do Trade Union in the Factory ‘4th November’ 98
6.3. Propracownicza linia orzecznicza ETPCz – zapowiedź sprawy
Enerji Yapı-Yol Sen przeciwko Turcji 101
6.4. Milowy krok w ochronie prawa do strajku – sprawa Enerji Yapı-
-Yol Sen przeciwko Turcji 104
6.5. Utracone nadzieje i sprawa RMT przeciwko Zjednoczonemu
Królestwu 106
6.5.1. Sprawy rozpoznane po orzeczeniu RMT przeciwko Zjednoczonemu
Królestwu 112
6.5.2. Sprawa Unite the Union przeciwko Zjednoczonemu Królestwu 115
6.5.3. Sprawa Svenska Transportarbetareförbundet i Seko
przeciwko Szwecji 117
6.5.4. Sprawa Association of Academics przeciwko Islandii 119
6.6. Wnioski 120
7
7. Skutki policentryczności prawa do strajku 122
8. Wnioski 130
Rozdział IV. Polski model prawa do strajku 131
1. Uwagi wprowadzające 131
2. Kształtowanie się modelu prawa do strajku 133
2.1. Dwa modele prawa do strajku po 1989 r. 133
2.2. Konstytucjonalizacja prawa do strajku 138
2.3. Wnioski 141
3. Prawo do zwoływania strajku – pracownik a związek zawodowy 142
3.1. Uwagi wprowadzające 142
3.2. Standardy międzynarodowe 144
3.3. Prawo polskie 146
3.4. Wnioski 150
4. Ratione personae prawa do strajku. Osoba wykonująca pracę zarobkową 153
4.1. Uwagi wprowadzające 153
4.2. Standardy międzynarodowe 154
4.2.1. Standardy MOP 154
4.2.2. Standardy unijne i sprawa FNV Kunsten 156
4.2.3. Standardy Rady Europy i sprawa Irish Congress of Trade
Unions przeciwko Irlandii 158
4.3. Prawo polskie 160
4.3.1. Wyrok TK w sprawie K 1/13 161
4.3.2. Nowelizacja ustawy o związkach zawodowych i o rozwiązywaniu
sporów zbiorowych z 5 lipca 2018 r. 163
4.3.3. Osoba wykonująca pracę zarobkową jako podmiot prawa
do strajku 165
4.4. Wnioski 169
5. Ratione personae – prawo do strajku urzędników publicznych (public
servants) 170
5.1. Uwagi wprowadzające 170
5.2. Standardy międzynarodowe 173
5.3. Prawo polskie 174
5.4. Wnioski 180
6. Pracownicy zatrudnieni w tzw. Potrzebnych usługach (essential services) 181
6.1. Uwagi wprowadzające 181
6.2. Standardy międzynarodowe 183
6.3. Prawo polskie 187
6.4. Wnioski 189
7. Klauzule pokoju społecznego 190
7.1. Uwagi wprowadzające 190
7.2. Standardy międzynarodowe 191
7.3. Prawo polskie 193
7.4. Wnioski 195
8. Strajk o zabarwieniu politycznym 196
8.1. Uwagi wprowadzające 196
8.2. Standardy międzynarodowe 198
8.3. Prawo polskie 199
8.4. Wnioski 202
9. Viribus unitis – strajki solidarnościowe 204
9.1. Uwagi wprowadzające 204
9.2. Standardy międzynarodowe 205
9.3. Prawo polskie 206
9.4. Wnioski 210
10. Rola sądów krajowych w ochronie prawa do strajku 211
10.1. Uwagi wprowadzające 211
10.2. Standardy międzynarodowe 211
10.3. Rola sądów w ochronie prawa do strajku w prawie polskim 216
10.4. Wnioski 220
Zakończenie 225
Bibliografia 233
Indeks nazwisk 261
Indeks rzeczowy 269