Dwutomowa powieść Derenika Demircziana pt. Wartanidzi prezentuje rozległą panoramę społeczeństwa starożytnej Armenii w połowie V wieku: od znanych z historii pisanej bohaterskich przywódców powstania antyperskiego lat 450-451 z Wartanem Mamikonianem na czele po postaci chłopów zaangażowanych w walkę o zachowanie godności narodowej.
"Wartanidzi" nie są książką, która jednostronnie i banalnie gloryfikuje,,świetlaną" postać bohatera narodowego Armenii. Wartan Mamikonian przez jakiś czas był apostatą: formalnie wyparł się chrześcijaństwa, przyjmując na niedługo zaratusztrianizm.
Autor subtelnie przedstawia jego dramatyczne przeżycia w całej ich złożoności. Ze wstępu do tomu 1 Powyższy opis pochodzi od wydawcy.
