Rok 1964. Skryty i doświadczony poprzez los w przeszłości, o której pragnie zapomnieć, Bobby Bailey wchodzi do biura werbunkowego amerykańskich sił zbrojnych z jednym tylko życzeniem chce znaleźć swoje miejsce w świecie. Nie wie jeszcze, że w tym momencie wypełnia się jego tragiczne przeznaczenie. Bobby okazuje się rewelacyjnym kandydatem do eksperymentalnego amerykańskiego programu rządowego, który stanowi kontynuację nieludzkiego planu eugenicznego odkrytego w nazistowskich Niemczech pod koniec drugiej wojny światowej, niemal dwadzieścia lat wcześniej. Kiedy w sprawie Bobbyego interweniuje sierżant McFarland, jedyny sprzymierzeniec i obrońca chłopca, uruchamia to lawinę zdarzeń, które zupełnie wymykają się spod kontroli. Podczas gdy mnożą się tytułowe potwory jednocześnie prawdziwe, jak i metaforyczne opowieść przeradza się w crescendo moralnych rozliczeń.
Struktura fabularna tego liczącego ponad 360 stron majstersztyku narracji wizualnej nie ma sobie równych pod względem zawiłości. Po części dramat rodziny, po części thriller, po części podróż metafizyczna, POTWORY to intymny portret jednostek walczących o kontrolę nad swym życiem, a także epicka odyseja polityczna, która rozgrywa się w czasie dwóch dekad amerykańskiej historii.
POTWORY to także pokaz nadzwyczajnego warsztatu artystycznego Barryego Windsora-Smitha, który wyczula czytelnika na każdy gest i kombinację, najbardziej wyrafinowaną w karierze artysty. Są tu fragmenty o wzruszającej czułości, rozdzierającym bólu, odkupieniu i poświęceniu i o brutalnej przemocy. Potwory to z całą pewnością jedna z najmocniej poruszających powieści graficznych, jakie kiedykolwiek powstały.
Niemal dwadzieścia lat temu, kiedy czytałem niedokończoną wersję Potworów Barryego Windsora-Smitha, wstrząsnęły mną i zadziwiły siła i kunszt opowiadania, autentyczność relacji rodzinnych, poczucie, iż autor gotów jest odsłonić zbyt mnóstwo i zejść zbyt głęboko, aby przedstawić swoją opowieść. To, iż została ona ukończona i ujrzy światło dzienne, jest czymś ekscytującym dla każdego, kto ceni komiksy, opowiadania albo cokolwiek, co powstaje, gdy spotykają się sztuka i wyobraźnia.
NEIL GAIMAN, Sandman, Amerykańscy bogowie
