Pan Samochodzik i święty relikwiarz

'Nie śmiejmy się z legend. W każdej z nich jest ziarno prawdy, choć nie za każdym razem umiemy je wyłuskać z obrosłej wokół niego bajki i fantazji.' Tomasz, student historii sztuki, zostaje zaproszony do wzięcia udziału w archeologicznej ekspedycji. Dzięki niej ma nadzieję napisać interesujący artykuł do gazety, w której dorabia. Wraz z profesorem Nemstą i jego grupą badawczą posiadają zbadać zagadkowy kurhan znajdujący się w samym środku otoczonego bagnami uroczyska. Wykopaliska jednak nie idą zgodnie z planem. Ktoś cały czas próbuje przeszkodzić poszukiwaczom w odkryciu prawdy o kurhanie. Czy ma z tym coś wspólnego złośliwość miejscowego diabła Kuwasy, który według legendy strzeże skarbów znajdujących się w grobowcu? nieprzewidzianie okazuje się, że tajemnica kurhanu może mieć związek z pobliską XII-wieczną romańską kolegiatą i zniknięciem zabytkowego relikwiarza. Czy archeologom uda się rozwiązać zagadkę ukrytą w murach starożytnej świątyni, a dociekliwemu Tomaszowi udowodnić, iż nie taki diabeł straszny jak go malują? Powieść Zbigniewa Nienackiego 'Pan Samochodzik i święty relikwiarz' po raz pierwszy została wydana w 1957 roku jako 'Uroczysko'. Nie była wtedy pomyślana jako książka o Panu Samochodziku. Autor zdecydował się jednak na zmianę głównego bohatera i rysu fabuły. Opublikowana jako część cyklu stanowiła prequel do opowieści o przygodach detektywa-amatora.