Tytuł Rocznik Strategiczny 2018/19 Podtytuł Przegląd sytuacji politycznej, gospodarczej i wojskowej w środowisku międzynarodowym Polski 2018/19 Autorzy Bolesław Balcerowicz, Agnieszka Bieńczyk-Missala, Paweł J. Borkowski, Robert Czulda, Anna Dudek, Bogdan Góralczyk, Tomasz Grzegorz Grosse, Patrycja Grzebyk, Edward Haliżak, Aleksandra Jarczewska, Karina Jędrzejowska, Roman Kuźniar, Karolina Libront, Wiesław Lizak, Marek Madej, Marek Menkiszak, Kamila Pronińska, Tomasz Pugacewicz, Andrzej Szeptycki, Adam Szymański, Marek Tabor, Marcin Terlikowski, Rafał Ulatowski, Anna Wróbel, Jakub Zajączkowski Język polski Wydawnictwo Scholar ISBN 978-83-65390-44-8 Rok wydania 2019 ilość stron 488 Format pdf Spis treści Spis treści
WPROWADZENIE 11
PRZEGLĄD SYTUACJI MIĘDZYNARODOWEJ – ASPEKTY GLOBALNE I REGIONALNE 24
Powrót power politics (24);
USA, czyli polityczny rollercoaster (29);
Sino-Russia w świecie power politics (jak ryba w wodzie) (35);
Europa wzięta w dwa ognie (40); Summary (43).
OBSERWATORIUM BEZPIECZEŃSTWANATO: spory O FINANSE, REFORM CIĄG DALSZY I ROSNĄCE OBAWY O PRZYSZŁOŚĆ 47
Kontekst geostrategiczny – klimat się pogarsza (47);
(Re)transformacja NATO: regres na poziomie politycznym, postęp na wojskowym (49);
Operacje i partnerstwa – powrót do Iraku i finał „macedońskiej odysei" (55);
Podsumowanie – chmury na horyzoncie (58);
Summary (59).
WSPÓLNA POLITYKA BEZPIECZEŃSTWA I OBRONY W 2018 R. – DOKĄD ZMIERZAJĄ PESCO I EDF? 61
Uwarunkowania – obszerny z USA i debaty wewnętrzne (61);
Reformy WPBiO – PESCO i EDF nabierają rozpędu (63);
Aktywność operacyjna – spór o porty i CCC (Civilian CSDP Compact) (70);
Summary (79).
CZERWONY ALARM DLA ŚWIATA – DZIAŁALNOŚĆ RADY BEZPIECZEŃSTWA W 2018 R.............................................. 80
Jeśli w agendzie jest Bliski Wschód, to czas na weto (81);
Stałe punkty w programie RB – dominacja Afryki (83);
Rewitalizacja operacji pokojowych (86);
Aktywność Polski w Radzie Bezpieczeństwa (89);
Summary (94).
REŻIMY NOWEGO START I INF W CENTRUM UWAGI W 2018 R. 96
Architektura kontroli zbrojeń jądrowych na krawędzi załamania (96);
Nowy START – dotych-czas poprawnie, ale co dalej? (99);
Traktat INF – 2018 r. Najprawdopodobniej ostatnim rokiem jego obowiązywania (108);
Summary (115).
WOJNY W SYRII, IRAKU, AFGANISTANIE 116
Syria. Tak zwane Państwo Islamskie rozbite. Opozycja w głębokiej defensywie (116);
Irak. Nie--wojna, nie-pokój (121);
Afganistan. Najistotniej krwawy rok w historii tej wojny (124);
Sum-mary (127).
KONFLIKTY W AFRYCE I JEMENIE W 2018 R. – EKSPANSJA DŻIHADYSTÓW A WZROST INTENSYWNOŚCI I UMIĘDZYNARODOWIENIA 129
Konflikty Maghrebu i Sahelu – ekspansja i rekonfiguracja ugrupowań dżihadystycznych (129); Region Bab al-Mandab. Konflikty somalijski i jemeński (138);
Summary (142).
ENERGIA I KLIMAT – WSPÓŁCZESNE TRENDY I WYZWANIA BEZPIECZEŃSTWA ENERGETYCZNEGO 144
Globalne i regionalne trendy popytowo-podażowe na rynku energetycznym – ku transformacji energetycznej? (144);
Ekologia vs. Geopolityka – polityka klimatyczno-energetyczna roku COP24 a bezpieczeństwo energetyczne (153);
Summary (159).
6ŚWIAT W ROCZNIKUWYZWANIA DLA GLOBALNEGO ZARZĄDZANIA GOSPODARCZEGO 10 LATPO KRYZYSIE FINANSOWYM 2007–2008 163
Gospodarka światowa w latach 2017–2019: cisza przed burzą? (164);
Kryzys systemu zarządzania handlem światowym (167);
Problemy zarządzania światowym systemem finansowym (176);
Współpraca na rzecz jednostajnego rozwoju (181);
Summary (186).
UNIA EUROPEJSKA – PRÓBA PRZEDOLIMPIJSKA 187
Brexit – świeże znaczenie określenia „wychodzić po angielsku" (187);
Jesień Matriarchini (193);
Wyboista droga unijnej demokracji (199);
Summary (208).
STANY ZJEDNOCZONE – DOKĄD ZMIERZA AMERYKA POD PRZYWÓDZTWEM DONALDA TRUMPA? 209
Sytuacja wewnętrzna – prezydent Trump i zarządzanie prekryzysowe (209);
Polityka zagraniczna – nowa strategia czy działania ad hoc (218);
Summary (229).
ROSJA: ZBIERAJĄ SIĘ CIEMNE CHMURY 231
Polityka wewnętrzna: zmęczenie Putinem (231);
Gospodarka i społeczeństwo: zaciskanie pasa (238);
Polityka zagraniczna: wyzwanie ze strony USA (241);
Summary (251).
EUROPA WSCHODNIA I KAUKAZ POŁUDNIOWY: DZIESIĘCIOLECIE PARTNERSTWA WSCHODNIEGO 252
Ukraina (253);
Białoruś (255);
Mołdawia (257);
Gruzja (258);
Armenia (260);
Azerbejdżan (262);
Summary (265).
NIEMCY pomiędzy SUPERMOCARSTWAMI 267
Porażki wyborcze i odejście na raty (268);
Niemcy w stosunkach międzynarodowych (270);
Wielcy rywale – USA i Chiny (271);
Partnerstwo z Francją (275);
Summary (279).
40-LECIE REFORM W CHINACH I NAWIĄZANIA STOSUNKÓW DYPLOMATYCZNYCH USA–CHINY 280
Międzynarodowy rozmiar reform w Chinach 1978–2018 (281);
40 lat stosunków dyplomatycznych USA–Chiny (286);
Bipolaryzm USA–Chiny w regionie Azji i Pacyfiku w 2018 r. (293);
Summary (298).
BLISKI WSCHÓD – KRAJOBRAZ PO BITWIE 299
Syria – niedokończona wojna (300);
Irak – powrót do chwiejnej równowagi (306);
Rywalizacja między mocarstwami (310);
Summary (314).
POLITYKA ZAGRANICZNA POLSKI W SETNĄ ROCZNICĘ NIEPODLEGŁOŚCI 315
Ku marginalizacji w Unii Europejskiej (316);
Polityka w regionie Europy Środkowej – między założeniami a rzeczywistością (320);
„Ameryka first" (323);
Bez inicjatywy na Wschodzie (326);
Summary (329).
PANORAMA ROCZNIKAWYBIÓRCZY REALIZM NA STERYDACH. POWER POLITICS À LA DONALD TRUMP 333
Założenia badawcze (333);
Rekonstrukcja poglądów Donalda Trumpa (336);
Dokumenty strategiczne (339);
Zmiany instytucjonalne (344);
Założenia budżetowe (348);
Summary (352).
POWRÓT CHIN DO CENTRUM ŚWIATOWEJ SCENY 353
znaczne Chiny nade wszystko (354);
Od pokojowego wzrostu do rozwoju opartego na podstawach naukowych (358);
Jedwabne Szlaki, czyli nowa geostrategia (360);
Czynnik Trumpa (362);
Ład po chińsku (364);
Summary (369).
POWER POLITICS W UNII EUROPEJSKIEJ W WARUNKACH ZMIANY ŁADU 370
Gospodarka jako obszar rywalizacji międzynarodowej (374);
Geopolityka europejska (381);
Summary (387).
INDYJSKA STRATEGIA RÓWNOWAŻENIA W REGIONIE AZJI I PACYFIKU PO 2014 R. 388
Założenia analizy (388);
Polityka zagraniczna Indii w regionie Azji i Pacyfiku po 2014 r. – główne założenia (391); Instrumenty indyjskiej strategii równoważenia (394); Summary (400).
POWER POLITICS W POLITYCE I PERCEPCJI STRATEGICZNEJ ISLAMSKIEJ REPUBLIKI IRANU 402
Iran wobec systemu międzynarodowego – rozmiar ideologiczny (403);
Geostrategiczne kalkulacje Iranu (407);
Polityka Iranu w świetle JCPOA i polityki presji Donalda Trumpa (411);
Summary (414).
POWER POLITICS W POLITYCE ZAGRANICZNEJ TURCJI PO 2011 R. 416
Ewolucja polityki zagranicznej Turcji od końca zimnej wojny do 2011 r. (418);
Power politics Turcji – przejawy po tzw. Arabskiej wiośnie (420);
Power politics Turcji – przyczyny (425);
Summary (429).
KALENDARIUM WYDARZEŃ 2018 431
ANEKS: PAŃSTWA ŚWIATA – WYBRANE dane I WSKAŹNIKI 444
SKOROWIDZ 471
ZESPÓŁ ROCZNIKA 480
WPROWADZENIE 11
PRZEGLĄD SYTUACJI MIĘDZYNARODOWEJ – ASPEKTY GLOBALNE I REGIONALNE 24
Powrót power politics (24);
USA, czyli polityczny rollercoaster (29);
Sino-Russia w świecie power politics (jak ryba w wodzie) (35);
Europa wzięta w dwa ognie (40); Summary (43).
OBSERWATORIUM BEZPIECZEŃSTWANATO: spory O FINANSE, REFORM CIĄG DALSZY I ROSNĄCE OBAWY O PRZYSZŁOŚĆ 47
Kontekst geostrategiczny – klimat się pogarsza (47);
(Re)transformacja NATO: regres na poziomie politycznym, postęp na wojskowym (49);
Operacje i partnerstwa – powrót do Iraku i finał „macedońskiej odysei" (55);
Podsumowanie – chmury na horyzoncie (58);
Summary (59).
WSPÓLNA POLITYKA BEZPIECZEŃSTWA I OBRONY W 2018 R. – DOKĄD ZMIERZAJĄ PESCO I EDF? 61
Uwarunkowania – obszerny z USA i debaty wewnętrzne (61);
Reformy WPBiO – PESCO i EDF nabierają rozpędu (63);
Aktywność operacyjna – spór o porty i CCC (Civilian CSDP Compact) (70);
Summary (79).
CZERWONY ALARM DLA ŚWIATA – DZIAŁALNOŚĆ RADY BEZPIECZEŃSTWA W 2018 R.............................................. 80
Jeśli w agendzie jest Bliski Wschód, to czas na weto (81);
Stałe punkty w programie RB – dominacja Afryki (83);
Rewitalizacja operacji pokojowych (86);
Aktywność Polski w Radzie Bezpieczeństwa (89);
Summary (94).
REŻIMY NOWEGO START I INF W CENTRUM UWAGI W 2018 R. 96
Architektura kontroli zbrojeń jądrowych na krawędzi załamania (96);
Nowy START – dotych-czas poprawnie, ale co dalej? (99);
Traktat INF – 2018 r. Najprawdopodobniej ostatnim rokiem jego obowiązywania (108);
Summary (115).
WOJNY W SYRII, IRAKU, AFGANISTANIE 116
Syria. Tak zwane Państwo Islamskie rozbite. Opozycja w głębokiej defensywie (116);
Irak. Nie--wojna, nie-pokój (121);
Afganistan. Najistotniej krwawy rok w historii tej wojny (124);
Sum-mary (127).
KONFLIKTY W AFRYCE I JEMENIE W 2018 R. – EKSPANSJA DŻIHADYSTÓW A WZROST INTENSYWNOŚCI I UMIĘDZYNARODOWIENIA 129
Konflikty Maghrebu i Sahelu – ekspansja i rekonfiguracja ugrupowań dżihadystycznych (129); Region Bab al-Mandab. Konflikty somalijski i jemeński (138);
Summary (142).
ENERGIA I KLIMAT – WSPÓŁCZESNE TRENDY I WYZWANIA BEZPIECZEŃSTWA ENERGETYCZNEGO 144
Globalne i regionalne trendy popytowo-podażowe na rynku energetycznym – ku transformacji energetycznej? (144);
Ekologia vs. Geopolityka – polityka klimatyczno-energetyczna roku COP24 a bezpieczeństwo energetyczne (153);
Summary (159).
6ŚWIAT W ROCZNIKUWYZWANIA DLA GLOBALNEGO ZARZĄDZANIA GOSPODARCZEGO 10 LATPO KRYZYSIE FINANSOWYM 2007–2008 163
Gospodarka światowa w latach 2017–2019: cisza przed burzą? (164);
Kryzys systemu zarządzania handlem światowym (167);
Problemy zarządzania światowym systemem finansowym (176);
Współpraca na rzecz jednostajnego rozwoju (181);
Summary (186).
UNIA EUROPEJSKA – PRÓBA PRZEDOLIMPIJSKA 187
Brexit – świeże znaczenie określenia „wychodzić po angielsku" (187);
Jesień Matriarchini (193);
Wyboista droga unijnej demokracji (199);
Summary (208).
STANY ZJEDNOCZONE – DOKĄD ZMIERZA AMERYKA POD PRZYWÓDZTWEM DONALDA TRUMPA? 209
Sytuacja wewnętrzna – prezydent Trump i zarządzanie prekryzysowe (209);
Polityka zagraniczna – nowa strategia czy działania ad hoc (218);
Summary (229).
ROSJA: ZBIERAJĄ SIĘ CIEMNE CHMURY 231
Polityka wewnętrzna: zmęczenie Putinem (231);
Gospodarka i społeczeństwo: zaciskanie pasa (238);
Polityka zagraniczna: wyzwanie ze strony USA (241);
Summary (251).
EUROPA WSCHODNIA I KAUKAZ POŁUDNIOWY: DZIESIĘCIOLECIE PARTNERSTWA WSCHODNIEGO 252
Ukraina (253);
Białoruś (255);
Mołdawia (257);
Gruzja (258);
Armenia (260);
Azerbejdżan (262);
Summary (265).
NIEMCY pomiędzy SUPERMOCARSTWAMI 267
Porażki wyborcze i odejście na raty (268);
Niemcy w stosunkach międzynarodowych (270);
Wielcy rywale – USA i Chiny (271);
Partnerstwo z Francją (275);
Summary (279).
40-LECIE REFORM W CHINACH I NAWIĄZANIA STOSUNKÓW DYPLOMATYCZNYCH USA–CHINY 280
Międzynarodowy rozmiar reform w Chinach 1978–2018 (281);
40 lat stosunków dyplomatycznych USA–Chiny (286);
Bipolaryzm USA–Chiny w regionie Azji i Pacyfiku w 2018 r. (293);
Summary (298).
BLISKI WSCHÓD – KRAJOBRAZ PO BITWIE 299
Syria – niedokończona wojna (300);
Irak – powrót do chwiejnej równowagi (306);
Rywalizacja między mocarstwami (310);
Summary (314).
POLITYKA ZAGRANICZNA POLSKI W SETNĄ ROCZNICĘ NIEPODLEGŁOŚCI 315
Ku marginalizacji w Unii Europejskiej (316);
Polityka w regionie Europy Środkowej – między założeniami a rzeczywistością (320);
„Ameryka first" (323);
Bez inicjatywy na Wschodzie (326);
Summary (329).
PANORAMA ROCZNIKAWYBIÓRCZY REALIZM NA STERYDACH. POWER POLITICS À LA DONALD TRUMP 333
Założenia badawcze (333);
Rekonstrukcja poglądów Donalda Trumpa (336);
Dokumenty strategiczne (339);
Zmiany instytucjonalne (344);
Założenia budżetowe (348);
Summary (352).
POWRÓT CHIN DO CENTRUM ŚWIATOWEJ SCENY 353
znaczne Chiny nade wszystko (354);
Od pokojowego wzrostu do rozwoju opartego na podstawach naukowych (358);
Jedwabne Szlaki, czyli nowa geostrategia (360);
Czynnik Trumpa (362);
Ład po chińsku (364);
Summary (369).
POWER POLITICS W UNII EUROPEJSKIEJ W WARUNKACH ZMIANY ŁADU 370
Gospodarka jako obszar rywalizacji międzynarodowej (374);
Geopolityka europejska (381);
Summary (387).
INDYJSKA STRATEGIA RÓWNOWAŻENIA W REGIONIE AZJI I PACYFIKU PO 2014 R. 388
Założenia analizy (388);
Polityka zagraniczna Indii w regionie Azji i Pacyfiku po 2014 r. – główne założenia (391); Instrumenty indyjskiej strategii równoważenia (394); Summary (400).
POWER POLITICS W POLITYCE I PERCEPCJI STRATEGICZNEJ ISLAMSKIEJ REPUBLIKI IRANU 402
Iran wobec systemu międzynarodowego – rozmiar ideologiczny (403);
Geostrategiczne kalkulacje Iranu (407);
Polityka Iranu w świetle JCPOA i polityki presji Donalda Trumpa (411);
Summary (414).
POWER POLITICS W POLITYCE ZAGRANICZNEJ TURCJI PO 2011 R. 416
Ewolucja polityki zagranicznej Turcji od końca zimnej wojny do 2011 r. (418);
Power politics Turcji – przejawy po tzw. Arabskiej wiośnie (420);
Power politics Turcji – przyczyny (425);
Summary (429).
KALENDARIUM WYDARZEŃ 2018 431
ANEKS: PAŃSTWA ŚWIATA – WYBRANE dane I WSKAŹNIKI 444
SKOROWIDZ 471
ZESPÓŁ ROCZNIKA 480
