Obrona sokratesa Teologia polityczna

Dwujęzyczne wydanie w nowym tłumaczeniu prof. Ryszarda Legutki Obrona Sokratesa to jeden z kilku najważniejszych tekstów w dziejach europejskiej kultury. Obraz Sokratesa człowieka sprawiedliwego stojącego przed sądem położył fundamenty pod dalszy rozwój myśli filozoficznej.

"Obrona Sokratesa" to II tom niepowtarzalnej kolekcji Biblioteki konwencjonalnej w tłumaczeniu prof. Ryszarda Legutki, uznawany współcześnie za najmocniej wartościowy polski przekład tego konwencjonalnego dzieła Platona.

Oprócz samego tekstu tłumaczenia świeże wydanie będzie zawierało tekst grecki, komentarz tłumacza oraz bibliografię. O Obronie Sokratesa powiedziano pomiędzy innymi: Tekst Platońskiej Obrony co może stwierdzić każdy uważny czytelnik nie jest jednak bezpośrednią odpowiedzią na zarzuty, a w każdym razie taka odpowiedź nie stanowi głównego wątku w tekście.

Sokrates najwyraźniej nie chciał się dać wciągnąć w to, co było oczywistym podtekstem procesu: zagrożenie demokracji ze strony zwolenników oligarchii, konflikty między stronnictwami oraz zła pamięć o krótkich lecz brutalnych rządach Kritiasa i innych.

Odżegnał się wyraźnie od nastawienia pro-oligarchicznego, ale też nie miał ochoty przedstawić się jako zwolennik demokracji. Próbował wytłumaczyć Ateńczykom, iż jego działalność nie ma związku z politycznymi sporami i nie da się do nich sprowadzić.

Dotyczy czegoś bardziej podstawowego niżeli konflikty o władzę między zwolennikami zróżnicowanych ustrojów. Prawdziwym celem mowy było wyjaśnienie współobywatelom sensu swych działań, a ten polegał na szczególnym sposobie uprawiania filozofii.

Filozofowanie takie było kierowaniem uwagi ludzi na problemy dobra i zła, sprawiedliwości i niesprawiedliwości, po to, aby w wyniku refleksji nad nimi i nad własnym życiem mogli to życie uczynić ulepszonym (prof.

Ryszard Legutko). Tak więc, najogólniej rzecz biorąc, proces Sokratesa uczy nas, że istnieje nierozwiązywalne napięcie między żądaniami moralnego czy religijnego sumienia a uzasadnionymi potrzebami społeczności.

Żadna polityczna społeczność nie może i nie powinna pozwalać jednostkom na wyłamywanie się spod ogólnie przyjętych zasad,równocześnie istnieją normy ważniejsze niżeli te, które dana grupa uznaje. Spore filozoficzne niebezpieczeństwo, jakie tkwi w Obronie Sokratesa, polega na tym, że oślepieni godnością i niewinnością Sokratesa oraz tak krytyczni wobec pełnych wad Ateńczyków nie zauważymy głębokiego moralnego dylematu, który kryje się za tym procesem i za tą śmiercią.

(prof. Richard Kraut, Sokrates, polityka i religia tłum. M. Smulewska, Teologia Polityczna 2004-2005, nr 2).