Formuła tytułu książki Białe maski / szare twarze - metaforyczna plama Rorschacha - stała się impulsem do rozważań na temat psychofizycznych dyskomfortów i cierpień odczuwanych przez mieszkańców peryferyjnej, środkowo-wschodniej Europy; zachętą do pochylenia się nad dolegliwościami zapisywanymi niestrudzenie poprzez miejscowych pisarzy, artystów i intelektualistów.
W pierwszej części tomu zostały zgromadzone artykuły pokazujące problematykę ucieleśnionych podmiotowości postrzeganych w kontekście wojny i komunizmu. Autorzy i autorki analizują w niej przetaczanie się przez trzy pokolenia perypetii nie/pamięci o Zagładzie i dziedzictwie dwu totalitaryzmów.
Druga część książki składa się z tekstów skupionych na doświadczeniu środkowo-wschodnich Europejczyków postrzeganym w perspektywie napięć przestrzennych. Badaczki i badacze opisują różne odmiany wykorzenienia i migracji i (utracone głównie) poczucie zadomowienia; oferują badanie ucieleśnionych podmiotowości modelujących się w post/zależnościowym kontekście de/tworzącym relacje etniczne, klasowe i płciowe.
