Jeden z największych na świecie zbiorów dowcipów żydowskich skatalogowany i opatrzony komentarzem poprzez wybitnego judaistę, tłumacza i poliglotę - Roberta Reuvena Stillera. Któż jest bardziej uosobieniem dowcipu aniżeli Żydzi$578 między innymi poprzez to, że potrafią, jak żaden inny naród na świecie, pokpiwać i czasem choćby bezlitośnie drwić także z samych siebie.
nawet ta okoliczność jest świadectwem wyjątkowego poczucia dystansu, a także inteligencji, która i poza tym wyróżnia dowcip żydowski. Jego dzieje obejmują kilka tysięcy lat. Dużo więcej niżeli historia zbierania i publikacji tych dowcipów.
To zaczęło się dopiero pod koniec XIX wieku. Ale szczyt swój osiągnęła ta mocna i wzbierająca fala dopiero po drugiej wojnie światowej, kiedy żydostwo europejskie, będące głównym twórcą i nosicielem tej odmiany dowcipu, przypisywanego całemu narodowi, nagle i w większości przestało istnieć.
Zderzyły się więc humor i tragedia, dwa zjawiska od wieków istniejące obok siebie i najściślej zrośnięte w dziejach tego ludu, jak żadnego innego narodu świata. Omal nie metafizycznych rozmiarów nabiera fakt, iż tak ogromny fenomen kulturowy, jak dowcip żydowski, w pełni dojrzał do poważnych badań i publikacji dopiero w kilkanaście lat po zagładzie formujejącej go formacji.
Robert Stiller
