W 1918 roku mówiono nam, że państwo odzyskaliśmy w darze od zwycięskich mocarstw zachodnich.Wolność z łaski nie jest jednak wolnością. Państwo polskie w takim a nie innym położeniu geopolitycznym nie jest obcym darem, który można dostać za darmo. Aby Polska była Polską – musieli ją obronić Polacy. Przed pogardą obcych i przed własnym zwątpieniem.
O tym właśnie jest ta książka: jak w roku 1920 Polacy potrafili dorosnąć do tego wyzwania, jakim stało się zadanie wywalczenia granic, obrony polskiej (i europejskiej) wolności przed idącą od sowieckiego wschodu totalitarną nawałą, a zarazem odbudowy normalnego w tych nienormalnych warunkach życia. (…)
Tę codzienną perspektywę czasu dziejowych rozstrzygnięć przedstawia nieprzeciętnie Jarosław Szarek w swej książce – reportażowej niemal w zbliżeniu do faktu, do konkretu, do żywego człowieka. Wprowadza nas jakby do fotoplastykonu, w którym możemy zobaczyć historię nie w postaci dat, cyfr, pomników i wieńców, lecz poszczególne twarze, imiona, emocje.
prof. Dr hab. Andrzej Nowak (ze wstępu)
