Opinia wydawnicza poradnika metodycznego do matury z języka polskiego autorek: K. Poprawnieleckiej, D. Rychlewskiej i A. Górki-Kriesel. Szkoła ponadgimnazjalna staje dziś przed pewną, wydawałoby się,,,niewielką rewolucją" - zmianami w szkolnej części egzaminu maturalnego z języka polskiego.
Rezygnując z tzw. Prezentacji, zdecydowano o przeprowadzaniu egzaminu w klasycznej formie, tzn. Losowaniu zagadnień i ich opracowywaniu ustnym i pisemnym w trakcie w środkuszkolnych procedur egzaminacyjnych.
Wymagać będzie ten egzamin dużo więcej od uczniów, na ogół dużo więcej wiedzy i umiejętności w kontakcie z językiem i literaturą ojczystą. Niezależnie od mojej prywatnej opinii, iż taka forma podniesie poziom egzaminu z języka polskiego, muszę stwierdzić, iż nauczyciele, kierując uczniami, a stanowczo uczniowie, mogą napotkać w przygotowywaniu się do egzaminu na obszerne trudności.
Oto trzeba poprawnie zorientować się w pełni poznanego w trakcie edukacji materiału z historii, teorii literatury, kontekstów kulturowych i kultury współczesnej i interpretacji tekstów literackich i tekstów kultury.
Przedstawiona książka trzech autorek podejmuje próbę pomocy tym wszystkim, którzy z trudnościami przygotowań będą się spotykać. Trzy doświadczone (co nie oznacza zrutynizowane) polonistki, panie Katarzyna prawidłowolecka, Dorota Rychlewska i Aleksandra Górka-Kriesel, opracowały ciekawy poradnik dla przygotowujących się do egzaminu.
Podzieliły go na trzy części. Część pierwsza omawia ustny poziom egzaminu. Część druga poświęcona została rozprawce analityczno - interpretacyjnej prozy i dramatu. Część trzecia wreszcie - interpretacji utworu poetyckiego.
Przyglądając się logice opracowania poszczególnych części, zauważyć trzeba od razu wysokie kompetencje autorek, swobodnie poruszających się po różnorodnych poziomach wiedzy o literaturze i kulturze. Autorki przywołują znaczne konteksty kulturowe motywów literackich, prawidłowo dobierają materiał egzemplifikacyjny (szczególnie malarstwo), pamiętają o tym, jak ważne znaczenie współcześnie (stanowczo dla młodzieży) ma sztuka filmowa.
Stawiają inteligentne pytania, nie za wąskie, by kierować uwagę ucznia na ważne tropy interpretacyjne. Przypominają znaczne pojęcia i terminy z zakresu teorii literatury, co jest ważne dla wytworzenia sobie poprzez ucznia obrazu mentalnego czytanego utworu.
Wszak inaczej traktujemy świat powieści czy dramatu niż liryki. Wiedza teoretyczna jest więc potrzebna w procesie analizy i interpretacji utworu literackiego, a niejednokrotnie bywa poprzez uczniów,,zapominana".
Pojęcia z tego zakresu są tu należycie sfunkcjonalizowane, unika się zbędnego teoretyzowania, nastawia się ucznia na poprawne użytkowanie teorii, a nie samą jej znajomość. Pomimo podporządkowania wywodu stałemu schematowi pożądanej odpowiedzi, unikają autorki nadmiernej formalizacji swych,,instrukcji" lektury, kierowanych do uczniów.
Wielu z nich niewątpliwie wyniesie z pracy z tą książką niemało informacji, a przy tym nauczy się korzystnych strategii pracy z tekstem - tak tekstem literatury, jak i kultury. Także nauczyciele mogą znaleźć tu dużo atrakcyjnych pomysłów do zastosowania, choć książka adresowana jest najczęściej do młodzieży maturalnej.
Podsumowując - książka jest niewątpliwie pożyteczna, dobrze skonstruowana, kompetentnie opracowana. Z pewnością przyniesie niemało korzyści tym wszystkim, którzy zechcą z nią przygotowywać się do egzaminów. Mimo stałego schematu działań lekturowo-interpretacyjnych pozostawia mnóstwo miejsca dla twórczej lektury tekstu.
Z pełnym przekonaniem mogę rekomendować ją do druku. Życząc uczniom powodzenia na maturze, polecam im tę pozycję. Warto korzystać z doświadczenia nauczycieli, którzy okazali się tu kompetentnymi przewodnikami uczniów.
Dr hab.
