Arcana Odlot jaskółek

Omawiana książka powinna stać się wydarzeniem kulturalnym, gdyż wprowadza do polskiej kultury literackiej i do naszego języka twórczość wspaniałego poety dotąd zupełnie nieznanego. Ta luka była istotnie dotkliwa, ponieważ dotyczyła literatury naszych sąsiadów Czechów. Przemilczany, a choćby prześladowany, w czasach komunizmu Bohuslav Reynek doczekał się po 1989 roku artystycznej sprawiedliwości, a jak pisze Wojciech Wencel - jego,,twórczość weszła w ostatnich dziesięcioleciach do kanonu europejskiej kultury". Niestety, do polskiej kultury perfekcyjna poezja religijna czeskiego twórcy wchodziła z oporami - nie ma on hasła w podstawowych informatorach o powszechnym piśmiennictwie, takich jak zbiorowa Encyklopedia literatury światowej z roku 2005 (Kraków, Wyd. Zielona Sowa), a w słowniku encyklopedycznym Pisarze świata. Wydanie świeże z 1999 (Warszawa, WN PWN) jest o nim hasło mikroskopijne i raczej mylące. Recenzowany tom wierszy i prozy poetyckiej idealnie przełożył wytrawny tłumacz czeskiej poezji Andrzej Babuchowski, który wcześniej przyswoił polszczyźnie m.in. Czołowego czeskiego liryka religijnego Jana Zahradnićka. Babuchowski jest w dodatku autorem erudycyjnego posłowia Ewolucja twórczości Bohuslava Reynka w oczach współczesnej krytyki. Wstęp napisał czołowy polski poeta Wojciech Wencel, łącząc intuicje artysty, a także interpretacyjne umiejętności krytyka z osobistymi refleksjami wysnutymi z doświadczeń podróży do rodzinnych stron Reynka oraz ze potkań z jego synami w Petrkovie. Bohuslav Reynek - czołowy katolicki poeta Czech urodził się w 1892 roku a zadebiutował tomem wierszy w 1921; uprawiał poezję ponad pół wieku, aż do śmierci w 1971. Początkowo pisał wiersze inspirowane dziełami francuskich pisarzy odrodzenia chrześcijańskiego na początku XX wiek takich jak Leon Bloy, Paul Claudela, Francis Jammes; po pierwszej wojnie światowej silne związki intertekstualne łączyły go z Georgiem Traklem intensywnie przez niego tłumaczonym. Oczywiste były inspiracje biblijne i płynące z filozofii i liturgii katolickiej, prowadził także artystyczny dialog z takimi klasykami religijnego nurtu czeskiej literatury, jak Otokar B$9ezina i Jakub Deml. Bohuslav Reynek oprócz twórczości lirycznej zajmował się przekładami głownie z literatury francuskiej - jego żoną była francuska poetka Suzanne Renaud a w latach 1926-1936 mieszkał w Grenoble. Dodatkowo uprawiał malarstwo i grafikę coraz wyżej uznaną (liczne wystawy i albumy). Po przejęciu władzy poprzez komunistów w Czechosłowacji po 1948 roku nie był wydawany i nie można było o nim pozytywnie pisać. Reynek nie kolaborował z marksistowskim totalitaryzmem, za co został społecznie zdegradowany - on i jego rodzina żyli w ubóstwie wykonując fizyczne prace w ich rodzinnym znacjonalizowanym majtku rolnym. Nowe utwory ukazały się na emigracji a wybór z całej twórczości w drugim obiegu (pozacenzuralnym). Publikacja wspaniale przełożonego i opracowanego tomu poezji Bohuslava Reynka będzie (powinna być!) wydarzeniem w polskim życiu literackim i ważnym aktem współpracy polsko-czeskiej.