Proponowana poprzez Lema nowatorska koncepcja odbioru dzieła literackiego wyprzedza o korzystne kilkanaście lat trendy interpretacyjne w postaci lubianego obecnie pragmatyzmu Stanleya Fisha. Zgodnie z nią utwór literacki jest tylko projektem, zbiorem znaków kryjącym w sobie gamę możliwych odczytań i tak naprawdę zawdzięcza swoje istnienie aktywności odbiorców, która dopiero porządkuje go i powołuje do życia. Teoria dzieła literackiego stanowi jednak dla Lema jedynie punkt wyjścia do codziennych poszukiwań uniwersalnej teorii wszelkiego. Jak pisał Henryk Markiewicz: "Filozofia przypadku" traktuje na każdy temat – "od kosmologii poprzez powstanie życia na Ziemi i lingwogenezę aż do faszyzmu i stripteasu".
SPIS TREŚCI:
Przedmowa
Wstęp do II wydania
Komentarz do III wydania
I. Wstęp
II. Sformułowanie programu
III. Przedpole
- Fenomenologiczna teoria dzieła
- Problemy językowe, literackie i estetyczne
IV. Kreacja dzieła
V. Semantyka i pragmatyka
- Znak i symbol
- Język: introspekcja i substrat neuralny
- Reprezentacja jako antynomia: obecna nieobecność
- Matryce kulturowe semantyki
VI. Informacjonistyka i logika
- Dzieło: informacja strukturalna i selektywna
- Dzieło: ujęcie logiczne i empiryczne
VII. Cybernetyka użytkowana
- Wstęp
- Ograniczenie metody
- Sterowanie i gra
- Mechanizmy odbioru
- Szum w literaturze
- Klasyfikacje kodów
- Modelowanie w nauce i w literaturze
VIII. Los społeczny, czyli znaczenie dzieła
- Wstęp
- Sprawdziany społeczne znaczeń
- Filtr, czyli znawcy literatury
- Stochastyczny los dzieła
- Arcydzieło zdemaskowane
- Kariera falsyfikatu
IX. Postępowość, czyli przypadek
- Wstęp
- Rekapitulacja i krok naprzód
- Nowa powieść i nowa fizyka
- Nowa powieść i matematyka
X. Modele dzieła
- Modele biologiczne dzieła
- Granice modelu biologicznego. Model fikcji literackiej
- Obiekty informacyjne i obiekty fizyczne
- Stochastyczny model dzieła
- Podsumowanie
XI. Granice wzrostu kultury
- Sacrum i profanum
- Kłopoty z definicją kultury
- Skąd się wzięła kultura?
- Losowość w kulturze
- Patologia kultury
XII. Literatura i poznanie
- Wstęp
- Teoria i praktyka literatury
- Czas przeszły dokonany
- Imię róży
- śladowa medytacja pod mottem Habent sua fata libelli
- nieznacznej medytacji część druga
- &n...
