Zarys psychologii penitencjarnej [Poklek Robert]

Osoby pozbawione wolności pozostają dalej ludźmi i mają niezbywalne prawa przynależne każdemu człowiekowi, jednak ich sposób postrzegania rzeczywistości na skutek umieszczenia w więzieniu się zmienia, a pobyt w izolacji pozostawia trwały ślad w ich psychice.

Psychologia penitencjarna próbuje opisać życie umysłowe osób poddanych izolacji więziennej, sposób ich myślenia i odczuwania, wyjaśnić psychospołeczne przyczyny zachowań, a także motywy, jakimi kierują się, podejmując takie, a nie inne działania.

Niniejsza książka próbuje w sposób syntetyczny zebrać podstawowe dane dotyczące procesów psychicznych, jakie zachodzą u osób pozbawionych wolności, wpływu tych procesów na funkcjonowanie więźniów i bariery, jakie budujeją, i możliwości wykorzystania ich w procesie resocjalizacji penitencjarnej.

Ponieważ środowisko więzienne oddziałuje też na pracujący tam personel, w podręczniku starano się w sposób uporządkowany opisać także psychikę funkcjonariuszy Służby Więziennej oraz wyodrębnić, jak służba wpływa na ich psychospołeczne funkcjonowanie.

Książka w sposób metodyczny wprowadza Czytelnika w trudną dziedzinę psychologii człowieka-przestępcy uwięzionego w opresyjnej instytucji totalnej. Autor dostępnie, wykorzystując przykłady z praktyki oraz przegląd badań, opisuje psychologię penitencjarną jako dziedzinę nauki użytkowanej.

Następuje w niej połączenie teorii psychologicznej z metodyką pracy z osobami pozbawionymi wolności. Głównym adresatem podręcznika są studenci resocjalizacji, psychologii, bezpieczeństwa i funkcjonariusze Służby Więziennej.

Spis treści: Wstęp 1. Psychologia penitencjarna jako nauka użyteczna 1.1. Psychologia penitencjarna jako nauka o człowieku w sytuacji uwięzienia 1.1.1. Psychologia resocjalizacyjna 1.1.2. Psychologia penitencjarna 1.1.3.

Związek psychologii penitencjarnej z innymi dziedzinami nauki 1.1.4. Nauki sądowe a psychologia penitencjarna 1.2. Wykorzystanie dorobku psychologii penitencjarnej w oddziaływaniach na skazanych 1.2.1.

Psychologiczne bariery resocjalizacji penitencjarnej 1.2.2. Oddziaływania penitencjarne a resocjalizacja 1.2.3. Proces resocjalizacji penitencjarnej 1.2.4. Psychologiczne aspekty używania środków oddziaływań penitencjarnych 1.3.

Rola psychologa więziennego w oddziaływaniach penitencjarnych Podsumowanie rozdziału 1 2. Środowisko więzienne i jego wpływ na funkcjonowanie więźniów 2.1. Charakterystyka instytucji więzienia 2.1.1. Humanitaryzm współczesnego systemu penitencjarnego 2.1.2.

Dolegliwości izolacji więziennej 2.2. Mechanizmy przystosowania się do warunków izolacji więziennej 2.2.1. Techniki adaptacyjne więźniów 2.2.2. Prizonizacja jako przejaw błędnej adaptacji więziennej 2.3.

Wpływ pozbawienia wolności na funkcjonowanie więźniów 2.3.1. Specyfika psychologicznego funkcjonowania więźniów 2.3.2. Zaburzenia zachowania więźniów 2.3.3. Więzienna podkultura przestępcza i jej wpływ na życie więzienne 2.3.4.

Agresja i przemoc w więzieniu Podsumowanie rozdziału 2 3. Więzienie jako miejsce pracy personelu więziennego 3.1. Psychospołeczna charakterystyka personelu więziennego 3.1.1. Społeczny odbiór więziennictwa 3.1.2.

Struktura organizacyjna personelu więziennego 3.1.3. Wpływ pracy w więzieniu na zachowania organizacyjne personelu 3.2. Relacje personelu więziennego z osadzonymi 3.2.1. Interakcja konfliktu w społeczności więziennej 3.2.2.

Funkcjonowanie pań w roli funkcjonariusza Służby Więziennej 3.3. Wpływ służby na funkcjonowanie personelu więziennego 3.3.1. Osobowość funkcjonariuszy Służby Więziennej 3.3.2. Wnioski z eksperymentu więziennego Philipa Zimbardo 3.3.3.

Stresogenny charakter służby a funkcjonowanie społeczne personelu więziennego 3.3.4.