zebrane w tomie teksty wpisują się w dociekania nad językiem jako kluczem do poznania i kultury, którym od półwiecza patronują autor Dociekań filozoficznych, Ludwig Wittgenstein, i Anna Wierzbicka, autorka Dociekań semantycznych, przynależąc bezpośrednio do językoznawstwa kognitywnego albo czerpiąc obficie z jego dorobku i narzędzi badawczych.
Są one świadectwem jednocześnie kontynuacji, jak i zmian zachodzących w obrębie językoznawstwa kognitywnego, w którym coraz pokaźniejszą wagę przykłada się do badania czynników kontekstualnych decydujących o rozumieniu, np.
metafory oraz do analizy samych procesów konstruowaniu sensu on-line, wyłaniających się dynamicznie w określonym kontekście, często w wyniku integracji pojęciowej czy rekonceptualizacji. Spis treści: Agnieszka Libura, Daria Bębeniec i Hubert Kowalewski; Wstęp Jerzy Bartmiński; O profilowaniu pojęć z punktu widzenia etnolingwistyki kognitywnej Barbara Lewandowska-Tomaszczyk; Kulturowe modele znaczeń emotywnych Marta Falkowska; Zrozumieć innych.
Wstępny ogląd pola leksykalnego 'empatii' w języku polskim Marta Dobrowolska-Pigoń; Peryferie kategorii STRACHU a jej centrum. Analiza wybranych aspektów semantyki polskich czasowników emocji Ewa Kowalska-Stasiak; Pedagogie potoczne jako modele złożone.
Badanie ankietowe wiedzy ukrytej - analiza kognitywna Marta Chojnacka-Kuraś; Obrazowanie małżeństwa we współczesnym katolickim dyskursie religijnym (na wybranych przykładach) Hanna Kaczmarek i Elżbieta Pawlikowska-Asendrych; Struktura semantyczna pojęcia HAUS.
Analiza w ujęciu kognitywnym Józef Marcinkiewicz; Transfer kategorii liczby w akwizycji języka litewskiego - studium mocnych użyć Paulina Nalewajko; O dynamiczności struktur pojęciowych. Sceny walki w opowiadaniu Wiedźmin A.
