Nie jest to powtórzenie dwóch (identycznych) wydań poprzednich, ponieważ od czasu ich opublikowania (1981, 1983) ukazało się sporo nowych pozycji, a w socjologii dokonały się zmiany, które w historii dyscypliny musiały zostać uwzględnione.
Także historia socjologii jako subdyscyplina poczyniła w tym czasie zauważalne postępy. Ogólny charakter i układ książki pozostają bez zmian, jednak tekst został przez autora opracowany na nowo (poprawki stylistyczne, cytaty uzgodnione z nowymi przekładami itp.), a w niektórych partiach (zwłaszcza dotyczących socjologii nowszej) uzupełniony (dodany rozdział 18 - Teorie cywilizacji, a także rozdział 22 - Współczesna myśl socjologiczna).
zasadniczo została również poszerzona bibliografia znajdująca się na końcu książki. Pozycja ponadto Indeks osób i Indeks rzeczowy. Niniejsze wydanie Historii myśli socjologicznej nazwałem nowym, nie zaś trzecim, ponieważ dość stanowczo różni się ono od pierwszego i drugiego wydania (...).Nie dlatego, iżby moje poglądy na socjologię uległy w tym czasie jakimś stanowczym zmianom.
Nie dlatego w dodatku, bym odkrył jakiś dużo ulepszony sposób uporządkowania materiału. Plan całości pozostał taki sam i nie zmieniły się szczególnie tezy tej książki. W pewnym sensie trzeba było jednak napisać ją na nowo, ponieważ w ciągu tych dwudziestu lub więcej lat to i owo przeczytałem i lepiej przemyślałem.
Ukazało sięniemało nowych opracowań i przekładów i, co może ważniejsze, pojawiły się świeże idee, które wymagały uwzględnienia. Uwzględnienia w podwójnym znaczeniu, trzeba je było bowiem opisać jako takie (...) oraz zastanowić się choć trochę, co rzeczywiście ważnego wydarzyło się ostatnio w myśli socjologicznej i jak zmieniło się odczytywanie jej tradycji.
Poza tym książka miała pewne luki w rozdziałach wcześniejszych, wymagające koniecznego wypełnienia.Zmiany ważniejsze polegały (...) na dopisaniu do książki dwóch szerokich rozdziałów (18 i 22), z których pierwszy nadrabia moje wcześniejsze zaniedbania, drugi zaś zawiadamia o koncepcjach, które przed dwudziestu laty nie były jeszcze w pełni ukształtowane lub nie było jeszcze pewne, czy będą się naprawdę liczyły w socjologii.
Nie twierdzę, że w ten sposób nadrobiłem już wszystkie zaległości i w najnowszej myśli socjologicznej nie pominąłem niczego, co zasługuje na uwagę. (...)Wprowadzone do książki uzupełnienia nie sprowadzają się wprawdzie do owych dwóch całkowicie nowych rozdziałów.
To i owo dodałem także gdzie indziej. Czasem nie były to zapewne dodatki szczególnie wyraźne (na przykład kilka stron o poglądach Montaigne'a w Rozdziale 2 i nieco większy fragment o nacjonalizmie w Rozdziale 4, niekiedy jednak wydawały mi się one niezwyklejsze.
Za takie uważam na przykład: podrozdział o fenomenologii w Rozdziale 13, podrozdział o strukturalizmie w Rozdziale 17 czy także podrozdziały o Goffmanie i neofunkcjonalizmie w Rozdziale 21. Wypada także wspomnieć, że niektóre podrozdziały obecne w wydaniach wcześniejszych zostały dzisiaj bardzo gruntownie przerobione i są - mam nadzieję - ulepszone (na przykład podrozdział na temat teorii krytycznej w Rozdziale 14).(...)Z punktu widzenia koncepcji całości nie są to zaiste zmiany stanowcze, w szczegółach zmieniło się jednak dużo, jeśli nie niezwykle dużo.
W pewnym sensie książka została napisana na nowo, albowiem w jej obecnym wydaniu nie ma ani jednego zdania, nad którym ponownie bym się nie zastanowił. (z przedmowy autora)NAGRODYZa powyższe dzieło, stanowiące całościowy i oryginalny wykład dziejów pojmowania zjawisk życia społecznego 24 października 2003 roku autor otrzymał nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej tzw.
Polski Nobel w kategorii nauk humanistycznych i społecznych.5 listopada 2003 roku książka otrzymała Nagrodę Główną Fundacji Kultury przyznaną w Konkursie na najlepszą Książkę Akademicką Atena 2003. 8 października 2007 roku prof.
Jerzy Szacki otrzymał Nagrodę Polskiego Pen Clubu im. Ksawerego Pruszyńskiego, przyznawaną za "szeroko pojętą eseistykę". Jury, w skład którego wchodzi cały zarząd Polskiego Pen Clubu, wybrało laureata jednomyślnie.
