Gułag - nieludzki system represji, który stał się piekłem ofiar czystek, a także przeciwników i ludzi niewygodnych dla komunistycznej władzy. Jego przejmujący obraz stworzyli wielcy pisarze, m.in. Aleksander Sołżenicyn, Wiktor Szałamow, Gustaw Herling-Grudzinski.
W literaturze faktu opisała go najpełniej Anne Applebaum a jej książka pozostała nagrodzona w 2004 Nagrodą Pulitzera. „Gułag" to znacznie więcej aniżeli historia sowieckiego systemu obozów pracy, które powstały tuż po zwycięstwie Rewolucji i rozrastały się gwałtownie wraz z dojściem Stalina do władzy (w tym czasie do obozów trafiło 18 milionów ludzi, 4,5 miliona z nich nigdy nie wróciło).
To także opowieść o państwie w państwie, które rządziło się według własnych reguł i praw, które miało własny język, literaturę, orkiestry, teatry i własną niemoralną moralność. Anne Applebaum otwiera przed czytelnikami wszystkie, najistotniej choćby ukryte obszary funkcjonowania Gułagu i życia jego katów i ofiar.
Opowiada o brawurowych ucieczkach i buntach, a także o niewyobrażalnych karach, jakie spotkały ich uczestników. Oprowadza po świecie, który nigdy nie powinien istnieć, a stał się nieludzkim domem dla niemal 30 milionów ludzi.
