Pierwsza część podręcznika Przeszłość i dziś dla klasy 1 posiada trzy działy odpowiadające epokom historyczno-literackim. Są to: o Starożytność. Grecja i Rzym, o Starożytność. Świat Biblii, o średniowiecze.
Materiał nauczania jest ułożony chronologicznie i podzielony na działy według epok historycznoliterackich, a te - na rozdziały odpowiadające najważniejszym zagadnieniom poszczególnych epok. Chronologiczny układ treści nauczania pozwala uczniom poznawać literaturę i kulturę ze świadomością procesu historycznoliterackiego, w,,naturalnym" porządku i w najróżniejszych kontekstach.
Stałą cechą linii jest wiązanie perspektywy historycznej i współczesnej. Tej zasadzie podporządkowano prezentację i interpretację zjawisk kultury. Dokładnie dopasowana faktografia ilustruje żywe dziedzictwo, formujące i wzbogacające współczesność.
komponent Dialogi z tradycją służy uświadomieniu uczniom, jak teksty współczesne nawiązują do przeszłości i jak przeszłość ożywa dzięki współczesnym reinterpretacjom. W centrum uwagi autora pozostaje tekst literacki.
Jego interpretacja ma służyć refleksji nad kondycją człowieka we współczesnym świecie i sprzyjać kształtowaniu tożsamości ucznia. Podręcznik jest wystarczającym źródłem do poznania tych utworów, które podstawa programowa zaleca czytać we fragmentach.
Dzieła, które mają być poznane kompletnie, są reprezentowane fragmentami, a także omówieniami całości. Każdy tekst literacki jest opatrzony Wskazówkami do analizy i interpretacji, które są dla ucznia zachętą i instrukcją do pracy z tekstem i samodzielnego odkrywania jego struktury i sensów.
Lektury asygnowane do czytania całkowicie mają - oprócz pokrywy fragmentów - tzw. Przewodniki po lekturze. Wyraźną częścią opracowania lektur są atrakcyjne, najróżniejsze, nieschematyczne polecenia dla uczniów (Czytamy, analizujemy, interpretujemy).
Jednym z ważnych celów tych poleceń jest kształtowanie świadomości kształtu językowo-stylistycznego i niesionych przez ów kształt znaczeń. Lektura tekstów literackich i odbiór tekstów kultury stosowana jest także jako okazja do doskonalenia umiejętności komunikacyjnych (tworzenia tekstów własnych).
Przewidziane w podstawie programowej zagadnienia językoznawcze zostały omówione w odrębnych rozdziałach, zintegrowanych - tam, gdzie było to realne - z treściami z zakresu literatury i kultury. Poza materiałem historycznoliterackim i językoznawczym podręcznik wprowadza różne interdyscyplinarne konteksty interpretacyjne: plastyczne, filozoficzne, kulturowe i historyczne i biograficzne.
atrakcyjny dobór dzieł plastycznych ma sprzyjać pogłębionej refleksji nad kulturą, a typowo - pomagać w zrozumieniu tekstów literackich. Mnóstwo ilustracji zostało opatrzonych rozbudowanym komentarzem, który wprowadza ucznia w podstawy odbioru dzieła sztuki, i poleceniami ukierunkowującymi interpretację.
Naprzemienny układ dostępnie napisanych partii wykładowych,,,okienek" z wiadomościami encyklopedycznymi bądź ciekawostkami, interesujących i nieschematycznych streszczeń utworów. Taki kształt książki nawiązuje do prawidłowo uczniom znanej formy hipertekstu.
niebanalna, a zarazem prosta i krystaliczna forma usprawnia percepcję materiału i pracę z książką.
