Totalitaryzm był z całą pewnością hańbą XX wieku, nie tylko w wymiarze europejskim, ale także globalnym. Waga problemu nakazuje jednak nie poprzestawać na tym prostym stwierdzeniu, lecz szukać odpowiedzi na pytanie, dlaczego doświadczenie totalitaryzmu dotknęło tak sporo społeczeństw w minionym stuleciu.
Naturalne wydaje się przy tym poruszenie kwestii relacji, jaka istnieje pomiędzy totalitaryzmem a sferą religijną, zwłaszcza o relację pomiędzy totalitaryzmem a chrześcijaństwem.Czy wyznawanie chrześcijaństwa w ogóle, a przynależność do Kościoła katolickiego w szczególności, miały wpływ na to, jak zachowywali się poszczególni ludzie, jak i całe społeczności, skonfrontowani z totalitarnym złem$4772 I czy polskie doświadczenie związku między antytotalitarnym oporem a religijnością jest regułą w skali - patrząc chronologicznie - całego XX wieku, a - geograficznie rzecz ujmując - całej Europy i świata, czy może jedynie wyjątkiem wynikającym ze specyfiki kultury polskiej$4773 Paweł Skibiński rysując szeroką panoramę historycznych wydarzeń poszukuje odpowiedzi na powyższe, wciąż budzące ogromne kontrowersje, pytania.
