Zbiór,,Ballady i romanse" Adama Mickiewicza wydany został w 1822 r. W Wilnie i uznawany jest za manifest polskiego romantyzmu. Ballady są silnie osadzone w realiach historycznych i lokalnych. Miejsce akcji poszczególnych utworów jest ściśle określone, np.
Świteź, Płużyny, Ruta. W tę oswojoną rzeczywistość wkracza świat nadprzyrodzony. Ingerencje świata pozaziemskiego posiadają z reguły charakter etyczny. Siły nadprzyrodzone oceniają czyny ludzkie i - wymierzając karę za popełnione zło - wprowadzają ład moralny.
Utwory,,Ballad i romansów" napisane są w rozmaitej tonacji - od poważnych po żartobliwe. W zbiorze znajduje się 14 utworów:,,Pierwiosnek",,,Romantyczność",,,Świteź",,,Świtezianka",,,Rybka",,,Powrót taty",,,Kurhanek Maryli",,,Do przyjaciół",,,To lubię",,,Rękawiczka",,,Pani Twardowska",,,Tukaj albo próby przyjaźni",,,Lilije" i,,Dudarz".
