Na tom składają się rozprawy powstałe na przestrzeni kilkudziesięciu lat niezależnie od siebie, lecz w jakimś sensie wytwarzające całość. Były one wygłaszane i publikowane po polsku i za granicą (te zostały przetłumaczone), niektóre połączone, przeredagowane i opatrzone ilustracjami, inne napisane ostatnio.
Są one pogrupowane w znaczne rozdziały wedle ogólnych kategorii wytwarzanych na rzecz tej książki i dotyczą dzieł poety oraz ich bliższych lub dalszych kontekstów. Przedmiotem omówienia oraz interpretacji są kategorie literackie, estetyczne i filozoficzne, a także idee, takie jak: intertekstualizm, komparatystyka, wzniosłość, liryzm, tragizm, optymizm, narodowy lub ponadnarodowy charakter utworu, literatura a muzyka, perspektywa historyczna i religijna, mistycyzm, mesjanizm, kwestia poznania, rola pamięci, a także koncepcja człowieka jego tożsamość i charakter, wolna wola, postawa i powinność, wyzwania, przed jakimi staje, stosunek do śmierci wreszcie.
Konteksty poszczególnych kategorii oraz idei, od Starożytności poprzez wieki późniejsze, sięgają aż do literatury XX-wiecznej, tak polskiej jak obcej, przy uwzględnieniu historii. Dwa rozdziały poświęcone zostały najważniejszym dziełom Mickiewicza: Dziadom, a także Panu Tadeuszowi, w pozostałych pojawiają się także inne utwory od młodzieńczych wierszy po późną lirykę, a także po wykłady paryskie.
Z całości wynika obraz spójnej (mimo upływającego czasu) aksjologii Poety: postawy etycznej oraz estetycznej Adama Mickiewicza. To ona stanowi w istocie myśl przewodnią tak omawianych dzieł, jak podejścia badawczego do nich.
Kolejny tom kolekcji ROMANTYZM I NIE TYLKO... Wydany w ramach współpracy edytorskiej z Instytutem Literatury. Tytuł Mickiewicz Kategorie - Idee - Konteksty Autor Cieśla - Korytowska Maria Wydawnictwo Avalon EAN 9788377305942 ISBN 9788377305942 Kategoria Literatura, Literaturoznawstwo liczba stron 764 Rok wydania 2023 Oprawa twarda
