"Literackie świadectwo z cyklu największych zbrodniarzy Trzeciej Rzeszy ",Jak mówić? Jak przekazać fetor umierania, smród nędzy, obrzydliwość durchfallu płynącego po nogach? Jak opowiedzieć, iloma odmianami śmierci osiągnięto niewiarygodną liczbę zamordowanych w jednym obozie? Co to znaczy tłum więźniów? To nierealne.", w trakcie cyklu norymberskiego Seweryna Szmaglewska, autorka książki ",Dymy nad Birkenau",, zostaje wezwana aby złożyć zeznanie przed Międzynarodowym Trybunałem.
Z Polski było tylko dwoje świadków. Ona jedna miała przedstawić prawdę o Auschwitz-Birkenau. Opowiedzieć to, co nieopowiadalne do dziś. Po to, by oskarżyć zbrodniarzy, którzy za wszelką cenę próbowali udowodnić swoją niewinność, i walczyć o sprawiedliwość w miejscu, które nie chciało już rozliczać przeszłości.
Wydanie gromadzi fragmenty najważniejszych recenzji o książce, a także pełen tekst zeznania autorki złożony w procesie w Norymberdze. Nie ja kształtowałam te książki, tylko życie. ",Dymy nad Birkenau", i ",Niewinni w Norymberdze", to obrazy życia, które ja jedynie w pośpiechu spisałam i zaniosłam do wydawnictwa.
Seweryna Szmaglewska Obrachunek, jaki Szmaglewska przeprowadza z Norymbergą, jest tym ciekawszy, iż dokonał go jedyny polski świadek na procesie, świadek, któremu chyba w najśmielszych marzeniach, w najczarniejszej nocy w Brzezince, nie mogło się śnić, iż kiedyś stanie oko w oko z tymi, którzy zza wygodnego biurka podpisywali najbardziej okrutne, ludobójcze rozkazy.
Ta konfrontacja jest chyba najbardziej wstrząsającym elementem powieści, lecz napisanej w sposób kameralny, czasami wręcz intymny. Świadczy to o artyzmie pisarki, która potrafi jedną klamrę spiąć wszystko, co nią wtedy wstrząsnęło: pogardę, litość, miłość i ulgę.
Marian Podkowiński Seweryna Szmaglewska (1916–1992) - pisarka, jedyna Polka zeznająca w procesie norymberskim. Przyszła na świat w Przygłowie, niedaleko Piotrkowa Trybunalskiego. Studiowała na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie i Uniwersytecie Łódzkim.
Po wybuchu wojny wróciła do Piotrkowa, gdzie pracowała jako ratowniczka w szpitalu i uczyła na tajnych zestawach. Osiemnastego lipca 1942 roku została aresztowana poprzez gestapo i przewieziona do obozu Auschwitz-Birkenau.
18 stycznia 1945 roku udało jej się uciec z marszu śmierci. Debiutowała w 1945 roku książką ",Dymy nad Birkenau",, w której opisała swoje obozowe przeżycia. W lutym 1946 roku książka została włączona jako materiał dowodowy przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze.
Seweryna Szmaglewska poprzez lata była wiceprezesem Rady Naczelnej ZBoWiD. Opublikowała między innymi: ",Zapowiada się piękny dzień", (1960), ",Czarne stopy", (1960), ",Niewinni w Norymberdze", (1972), ",Dwoje smutnych ludzi", (1986).
Odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski i Nagrodą Ministra Kultury i Sztuki I stopnia."
