Encyklopedia to dzieło, które służy ciągłemu kształceniu () i wychowywaniu () poszczególnych ludzi i całych społeczności. W tradycji kultury zachodniej encyklopedie były i są najszczególniej uniwersalną formą informowania, a także kształcenia.
tworzone przez określone środowiska akademickie są zarówno świadectwem zdobytej wiedzy, jak też znakiem poziomu kultury osiągniętej przez dany naród. Opracowanie encyklopedii z określonej dziedziny nauki i przekazanie jej społeczeństwu to nie sprawa ambicji grupy naukowców,najczęściej wyraz troski o edukację i poziom kultury naukowej danej społeczności.
Wśród rozmaitych rodzajów encyklopedii niezbywalną rolę w ksztaltowaniu kultury naukowej odgrywają encyklopedie filozoficzne. Filozofia, która przenika tak znaczne dziedziny kultury jak poznanie, progresywnanie, wytwarzanie, jest dla kultury każdego narodu jej logosem (rozumem), który pozwala odkryó wyższy, aniżeli tylko doraźny, cel życia i działania.
Wybuch drugiej wojny światowej, okupacja Polski, niszczenie polskiej inteligencji i, w konsekwencji, polskiej nauki, zwłaszcza humanistyki, spowodowały załamanie podstaw kultury. Towarzyszyło temu zaprogramowane prześladowanie Kościoła katolickiego, czego wyrazem były proporcjonalnie najwyższe straty osobowe wśród duchowieństwa, powstałe zarówno pod okupacją niemiecką, jak i sowiecką.
