Józef Czapski należy do najważniejszych polskich malarzy i pisarzy. Jest także niezwykłym świadkiem historii XX wieku. Publikowane po raz pierwszy dzienniki Józefa Czapskiego prowadzone w latach 1942-1944 po wyjściu z sowieckiego obozu, w trakcie wędrówki z Armią Andersa, to nie tylko dzienniki malarza i pisarza, lecz i żołnierza.Prowadzenie dziennika Czapski nazywał,,kontrolą oddechu dnia".
rutynowy rytuał zapisywania i rysowania był dla niego tak samo ważny jak kontakt z ludźmi, a rozłąka z dziennikiem tak samo bolesna jak rozstanie z bliskimi. W dzienniku miały początek wszystkie jego szkice literackie i obrazy.
Zeszyty wypełnione rysunkami i niemal hieroglificznymi zapiskami były repozytorium pamięci i inspiracji malarskich.wyjątkowe dzieło literackie i bezcenne świadectwo historyczne: zapis wyjścia polskich żołnierzy z ZSRR, z,,nieludzkiej ziemi" i ich tułaczki przez Bliski Wschód aż do Włoch.
Kronika codzienności i malarskich inspiracji. Sprawozdanie ze szkoły uczuć, z miłości i cierpienia. Opis wytwarzających się w armii więzi przyjaźni, które doprowadzą do powstania paryskiej,,Kultury". Także niezwykły dziennik lektury - pisarzy francuskich, angielskich i rosyjskich: dowód miłości do literatury i jej znaczenia w radzeniu sobie z wojną i jej okropnościami, z samotnością, wygnaniem i rozpaczą.Wydanie zbiega się ze szczególnym zainteresowaniem Józefem Czapskim na świecie: w USA nakładem New York Review of Books ukazał się właśnie tom jego esejów o Rosji, a dwa lata wcześniej przekłady,,Na nieludzkiej ziemi",,,Prousta w Griazowcu" (wykładów o Prouście prowadzonych przez Czapskiego w sowieckim obozie) i monumentalna biografia Józefa Czapskiego pióra Erica Karpelesa, której przekład ukazał się także we Francji.
W 2021 w Szwajcarii pokazywano wystawę jego malarstwa.Jest to pierwsza edycja dziennika Czapskiego bez cenzury i skrótów i pierwsza edycja pośmiertna. Dotychczasowe wydanie dzienników z rozmaitych lat - Wyrwane strony - było zbiorem fragmentów publi-kowanych na łamach paryskiej,,Kultury",,,Zeszytów Literackich" i,,ResPubliki" przygotowanych przez autora do druku.Józef Czapski,,,Dziennik wojenny" (1942-1944), Warszawa, Wydawnictwo Próby, 2022 (s.
648 + 24 s. Kolorowych ilustracji, oprawa twarda z płóciennym grzbietem).
