'Zbrodnia i kara' to bez wątpienia najwybitniejsze literackie studium psychiki zbrodniarza. Dostojewski nadzwyczaj wnikliwie obrazuje motywy popełnionej zbrodni, a także wewnętrzną walkę sprawcy z dręczącymi go wyrzutami sumienia.
Pomysł historii Rodiona Raskolnikowa, byłego studenta prawa, który postanawia zamordować bogatą lichwiarkę, zrodził się prawdopodobnie, kiedy autor przebywał na katordze, a jego współwięźniami byli miedzy innymi mordercy.
Dostojewski nadal swemu bohaterowi właściwości człowieka zatraconego we własnym egoizmie, uważającego się za jednostkę wybitna, produkowaną do znacznych czynów, w pełni uprawnioną do eliminacji osób „zwykłych, bezużytecznych i plugawych".
Ale skazał go na totalny upadek. Za haniebne czyny czeka bowiem Rodie sroga kara. Powyższy opis pochodzi od wydawcy.