Reforma rolna, czyli wywłaszczenie sporych właścicieli ziemskich i przekazanie części ziemi chłopom, przeprowadzona latach 1944–1945 to jedno z najsłabiej zbadanych wydarzeń w powojennej historii Polski.
W czasach PRL próbowano typowo udowodnić, jak bardzo polepszyła sytuację chłopów i robotników rolnych. Po 1989 roku ukazały się liczne wspomnienia ziemian, opisujące proces wywłaszczenia, a publikacje dotyczące wsi skupiły się na okresie późniejszym, zwłaszcza na chłopskim oporze wobec kolektywizacji i na społecznych konsekwencjach funkcjonowania PGR-ów.
Książka Anny Wylegały wypełnia tę lukę i wpisuje się w obecny kierunek szerszego zainteresowania historią przez pryzmat losów zwykłych ludzi. Odpowiada na pytanie, jakim doświadczeniem była reforma rolna dla poszkodowanych, czyli ziemian, dla tych, którzy z niej skorzystali, a zatem służby folwarcznej i bezrolnych chłopów oraz rzeszy mniej lub bardziej zaangażowanych świadków.
Autorka przygląda się w dodatku mocnym miejscom i społecznościom: dworom, które po 1945 roku zamieniono na biura spółdzielni, mieszkania dla kierowników PGR-ów, przedszkola, świetlice, domy dziecka i ośrodki zdrowia; wsiom, w których na skutek podziału pańskiej ziemi zmieniła się struktura przestrzenna, hierarchia społeczna, tradycje i życie codzienne.
Jest to również opowieść o tym, jaka jest pamięć o reformie – wśród potomków chłopów i potomków ziemian, jakie są współczesne postawy wobec dawnego dworskiego i ziemiańskiego dziedzictwa, a także jak funkcjonuje teraz podworska przestrzeń.
„Powojenna reforma rolna to jedno z najważniejszych wydarzeń całego XX wieku w Polsce. Pamięć o niej trwa do teraz. Nie była „prześnioną rewolucją”. Poprzedził ją spory strach przed barbarzyńcami ze Wschodu, którzy odbiorą ziemię.
Jej skutki okazały się bezprecedensowe: zagłada ziemiaństwa i zmiany struktury własności na polskiej wsi. Emocjonalnie niepewność, strach, ale też nadzieje na udoskonalenie losu. To wszystko odnajdziemy w genialnie napisanej książce Anny Wylegały.” Marcin Zaremba, autor „wielkiej trwogi” Tytuł Był dwór, nie ma dworu.
Reforma rolna w Polsce wyd. 2022 Autor Anna Wylegała Wydawnictwo Czarne EAN 9788381914178 ISBN 9788381914178 Kategoria Literatura\Literatura faktu kolekcja Poza kolekcją ilość stron 392 Rok wydania 2022 Oprawa Miękka ze skrzydełkami Wydanie 2
