"Miasto Pińsk dawniej o rzeki Piny nazywane Pinnum, położone na Białej Rusi w województwie brzeskim litewskim, w zlewisku Morza Czarnego, pełne Rusinów, na ogół schizmatyków, ma oprócz innych kościołów ponadto kościół parafialny, znajdujacy się pod opieką ojców franciszkanów" - czytamy w dokumencie diecezjalnym z 1727 roku.
Historia Bazyliki pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Pinsku w rewelacyjny sposób reprezentuje zmienne i niejednokrotnie burzliwe dzieje wielu świątyń na dawnych ziemiach wschodnich Rzeczpospolitej.
Obecny kościół katedralny diecezji pińskiej jest dziś jedyną czynną w tym mieście świątynią rzymsko-katolicką. Pierwotnie spełniał dwojaką rolę - służył frańciszkanom jako kościół zakonny, równocześnie sprawując rolę świątyni parafialnej, a po kasacie klasztory w 1852 roku pozostał jedynie przy tej drugiej funkcji.
Do statusu katedry awansował po powołaniu nowej diecezji - pińskiej - w 1925 roku, tracąc go w latach 1946-1991, w okresie zawieszenia działalności administracji diecezjalnej na Białorusi, i aby do niego powrócił w 1991 roku.
W czwartym tomie piątej częsci tworzyw do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczpospolitej znalazło się skrupulatne omówienie historii, archtektury, kompleksowe przedstawienie , a także stałego i ruchomego wyposażenia katedry w Pińsku.
Książka została wyekwipowana w spisy wykorzystanych materiałów archiwalnych, bibliografię, indeksy nazwisk i miejscowości i spis ilustracji.
