Wypadki z r. 1863 zastały Rayskiego na szerokiej pracy obywatelskiej wśród ludu i sfer mieszczańskich w Studziankach i w ich najbliższej okolicy. W przededniu wybuchu powstania styczniowego wszedł on jako członek Towarzystwa Rolniczego w wir wypadków i manifestacji marcowych i kwietniowych z r.
1861, w których niejedno głębsze przejście było jego udziałem. Siedział cztery razy w kazamatach, z czego trzykrotnie w Zamościu, raz był skazany na Sybir, raz na powieszenie. W Zamościu odbywał karę z śp.
X. Stanisławem Brzóską, X. Florentym Lickendorfem, kan. Bojarskim i z wielu innymi. Żarliwy zapał dla sprawy kieruje z biegiem wypadków jego kroki na pole orężnej walki. Chwyta tedy za broń i walczy w Lubelskim pod dowództwem pułkownika Wierzbickiego, przy boku którego sprawuje funkcję oficera sztabu.
Z całym zaparciem spełniał Rayski najniebezpieczniejsze zlecenia, które z pomyślnym rezultatem wykonywał wśród nieprzystępnych nadzwyczaj warunków, idąc często na śmierć pewną, której jedynie, dzięki przytomności umysłu, uniknąć zdołał.
Z wiosną 1864 r. Musiał Rayski przejść granicę austriacką, a przytrzymany poprzez żandarmerię, osadzony został w twierdzy w Ołomuńcu, następnie w Telczu, skąd zdołał umknąć z innymi towarzyszami wspólnej doli.
Tytuł Społem i zgodą Kartka z powstania 1863/4 r Autor Jan Nepomucen Rayski Wydawnictwo MILES SP.J EAN 9788366715776 ISBN 9788366715776 Kategoria Historia\Historia Powszechna liczba stron 32 Format 14.5x20.5x0.3 cm Rok wydania 2021 Oprawa Miękka Wydanie 1 Waga 0.054 kg
