"Najjaśniejszym" penegiryki i utwory pochwalne poświęcone królom i królowym polskim w zbiorze starych druków Muzeum Narodowego w Krakowie
Utwory pochwalne panegiryki, elogie, enkomie i inne retoryczne popisy ku czci władców i innych wybitnych osobistości mają metrykę starożytną. Grecka nazwa panegiryku wywodzi się od Panegyricos tytułu mowy wygłoszonej poprzez Isokratesa w 386 roku p.n.e. Na igrzyskach olimpijskich, zagrzewającej Greków do zdecydowanej walki z Persami. Taka forma wypowiedzi błyskawicznie została przyswojona w Europie średniowiecznej i nowożytnej. Szczególne wydarzenia: objęcie tronu, zawarcie dynastycznego małżeństwa, urodzenie się potomka-następcy tronu, triumfy wojenne czy śmierć władcy były wyśmienitym pretekstem do tworzenia tych utworów okolicznościowych. Adresowano je wprost do króla, lub dedykowano jego bliskim czy następcy.
W Polsce najobfitszy rozkwit twórczości panegirystów nastąpił w wieku XVII okres baroku dzięki chętnemu sięganiu do symbolicznych form apoteozy jednocześnie w literaturze jak i sztukach plastycznych przydał temu rodzajowi literackiemu szczególnych cech. Charakterystyczny panegiryk w tym czasie to nie tylko słowo prozatorska albo wierszowana pochwała wybranej osobistości z pieczołowitym wyliczeniem jej dostojnych i zasłużonych przodków ale i odpowiadająca mu ilustracja, przybierająca czasem formę emblematu czy również symbolicznego rebusu.
Muzeum w wysegregowanym zespole ponad 2100 panegiryków ma 262 utwory wykonane ku czci królów i królowych polskich, autorstwa przeważnie duchownych-pedagogów trudniących się wychowaniem młodzieży męskiej w licznych kolegiach jezuickich czy pijarskich, a także retorów krakowskiego uniwersytetu.
Utwory pochwalne panegiryki, elogie, enkomie i inne retoryczne popisy ku czci władców i innych wybitnych osobistości mają metrykę starożytną. Grecka nazwa panegiryku wywodzi się od Panegyricos tytułu mowy wygłoszonej poprzez Isokratesa w 386 roku p.n.e. Na igrzyskach olimpijskich, zagrzewającej Greków do zdecydowanej walki z Persami. Taka forma wypowiedzi błyskawicznie została przyswojona w Europie średniowiecznej i nowożytnej. Szczególne wydarzenia: objęcie tronu, zawarcie dynastycznego małżeństwa, urodzenie się potomka-następcy tronu, triumfy wojenne czy śmierć władcy były wyśmienitym pretekstem do tworzenia tych utworów okolicznościowych. Adresowano je wprost do króla, lub dedykowano jego bliskim czy następcy.
W Polsce najobfitszy rozkwit twórczości panegirystów nastąpił w wieku XVII okres baroku dzięki chętnemu sięganiu do symbolicznych form apoteozy jednocześnie w literaturze jak i sztukach plastycznych przydał temu rodzajowi literackiemu szczególnych cech. Charakterystyczny panegiryk w tym czasie to nie tylko słowo prozatorska albo wierszowana pochwała wybranej osobistości z pieczołowitym wyliczeniem jej dostojnych i zasłużonych przodków ale i odpowiadająca mu ilustracja, przybierająca czasem formę emblematu czy również symbolicznego rebusu.
Muzeum w wysegregowanym zespole ponad 2100 panegiryków ma 262 utwory wykonane ku czci królów i królowych polskich, autorstwa przeważnie duchownych-pedagogów trudniących się wychowaniem młodzieży męskiej w licznych kolegiach jezuickich czy pijarskich, a także retorów krakowskiego uniwersytetu.
Tytuł Najjaśniejszym katalog starodruków Autor Agnieszka Perzanowska Wydawnictwo Muzeum Narodowe EAN 9788375812886 ISBN 9788375812886 Kategoria Literatura, Sztuka liczba stron 380 Format 17x24 cm Rok wydania 2019 Oprawa broszurowa
