Każdy podmiot administracji publicznej, w tym zdecentralizowanej, powinien być produkowany na miarę zidentyfikowanych potrzeb społecznych. Generalnie odpowiedzialność za zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludzi spoczywa na samorządzie terytorialnym, który stanowi najbliższe otoczenie beneficjentów zadań publicznych.
Dynamiczny rozwój obszarów metropolitalnych (znamionujących się wysokim poziomym urbanizacji, sporym zagęszczeniem ludności, a także specyficznymi powiązaniami gospodarczymi, ergonomicznymi i przestrzennymi) determinuje nowe zapotrzebowania, których jednostki samorządu terytorialnego nie są w stanie samodzielnie i skutecznie zaspokajać.
To z kolei stanowi podstawowy asumpt, aby zgodnie z zasadą pomocniczości stworzyć świeże podmioty administracji zdecentralizowanej. W obowiązującym stanie prawnym istnieje wyłącznie jeden podmiot utworzony w celu realizacji zadań metropolitalnych – związek metropolitalny w województwie śląskim.
bezapelacyjnie brakuje uniwersalnych rozwiązań ustrojowych, które umożliwiałyby tworzenie struktur zarządzających obszarami metropolitalnymi wszędzie, gdzie jest to uzasadnione. Niniejsza publikacja pokazuje normatywny model samorządu metropolitalnego jako asygnowanej formy organizacyjnoprawnej wykonującej zadania metropolitalne.
konstrukcja samorządu metropolitalnego została przedstawiona z uwzględnieniem konstytucyjnych zasad ustrojowych państwa, w tym nierozdzielnych praw przysługujących wspólnotom samorządowym.