Monografia wpisuje się w nurt badań nad językiem i kulturą. Ma na celu, po pierwsze, inwentaryzację historycznych i współczesnych nazw miejskich Rzeszowa (do 2015 roku), po wtóre, ukazanie przemian nazewniczych, a dzięki temu językowo-kulturowego obrazu Rzeszowa.
Nazwy miejskie zostały omówione nie tylko w kontekście języka i jego wewnętrznej ewolucji, ale także na tle czynników zewnętrznych (pozajęzykowych, m.in. Historycznych, geograficznych, kulturowych, socjologicznych, społecznych).
skatalogowany materiał onimiczny pochodzi jednocześnie ze źródeł bezpośrednich (mapy katastralne, wojskowe, turystyczne oraz księgi sądowe, uchwały radnych miejskich, wykazy, ogłoszenia itp.), jak i pośrednich (opracowania historyków, geografów, wspomnienia mieszkańców miasta, blogi internetowe, portale informacyjne itp.).
W sumie poddano analizie 3541 jednostek nazewniczych (2157 nazw komunikacyjnych – ulic, rond, mostów, stacji i przystanków; 575 nazw obszarów zamieszkałych i niezamieszkałych i obiektów wodnych, 239 nazw obiektów wydzielonych: placów, nazw parków i ogrodów, miejsc pochówku zmarłych, 570 nazw punktów: domów mieszkalnych, obiektów sakralnych, pomników, obiektów obronnych, gospodarczych i sportowych).
Rozprawa ma charakter teoretyczno-materiałowy. Składa się z trzech zasadniczych części. Pierwsza to – najogólniej mówiąc – część historyczno-metodologiczna, w której omówiono m.in. Genezę nazwy miasta, zakres badań urbanonimii i jej pogranicza, dodatkowo zaproponowano autorską typologię nazewnictwa miejskiego.
Część druga książki mieści diachroniczną analizę rzeszowskich urbanonimów, Ma ona wprawdzie charakter semantyczno-motywacyjny,poprzez nawiązania do historii regionu, interferencji językowych, kulturowych, sytuacji politycznej i niejednokrotnie charakterystyki osób nazwy wytwarzających wpisuje się w kierunek badań językoznawstwa kulturowego.
W trzeciej części analizie zostały poddane trzy opozycje socjokulturowe znajdujące swe odzwierciedlenie w nazewnictwie: rozważana zwłaszcza przez socjologię dychotomia SWÓJ – OBCY (w wymiarze narodowościowym, religijnym, przestrzennym, społeczno-psychologiczno-kulturowym), przestrzenna opozycja CENTRUM – PERYFERIE (lokalizacja w przestrzeni fizycznej i w przestrzeni mentalnej) i chronologiczne przeciwstawienie STARY – NOWY (w wymiarze temporalnym, ale także aksjologicznym).
Całość monografii uzupełnia aneks – Słownik urbaninimów. Mieści on wszystkie analizowane nazwy w układzie tematycznym (wg typu desygnatów). Numeracja części słownika odpowiada numerom rozdziałów w części drugiej książki.
Przy wszystkich nazwach są umieszczone skróty źródeł, z których onimy zostały wyekscerpowane, a także podany jest orientacyjny czas funkcjonowania nazw, opis obiektów, które desygnują oraz – w miarę możliwości – historia mian.
Każdy artykuł hasłowy kończy językowa analiza nazwy.
