najistotniej znany z badań nad historią "życia prywatnego" francuski historyk Georges Duby (1919-1996) z kręgu czasopisma "Annales" poszukuje w tym tomie społecznych (religijnych, obyczajowych, politycznych) uwarunkowań twórczości artystycznej.
Inaczej aniżeli przedstawiciele historyzmu nie zajmuje się historią jako rezultatem aktywnej kreacji ludzkiej, ale raczej twórczą aktywnością ludzką jako warunkowaną poprzez zastane struktury społeczne. Książka jest podzielona na trzy części: Klasztor, Katedra i Pałac.
Tytułowe "czasy katedr" przypadają na środkowy okres też tytułowych, umownych lat 980-1420, okres rozkwitu feudalizmu, gdy władzę królewską zdominowała warstwa feudałów i to oni stali się sponsorami budowy katedr, tego niezwykłego fenomenu przeciętniewiecza.
Katedry są symbolem przejścia od klasztoru, miejsca prywatnej wiary, poprzez religijny monumentalizm z powrotem do sztuki prywatnej, na dwór już nie feudała, ale znów władcy - sztuki zarazem wyraźnie zsekularyzowanej.
Duby uświadamia nam, iż "sztukę" czasów katedr należy pojmować inaczej, niż się ją pojmuje dziś: była ona dawaniem Bogu w ofierze widzialnego świata. Sztuka była ofiarą, mniej dziedziną estetyki niżeli magii.
Wraz z powrotem władzy w ręce królów i cesarzy rodzi się dzieło sztuki w sensie bliższym współczesnemu. Książka Duby'ego z 1976 roku do dziś zniewala oryginalnością i świeżością myślenia o średniowieczu, tej fazie dziejów, której rolę źródła naszej współczesności coraz lepiej dziś rozpoznajemy.
Tytuł Czasy katedr. Sztuka i społeczeństwo 9801420 Autor Georges Duby Wydawnictwo Aletheia EAN 9788367020305 ISBN 9788367020305 Kategoria Literatura, Historia Format 205x145 mm Rok wydania 2022 Oprawa broszurowa
