Współczesne symbole związane z tożsamością kulturową nabierają nowego znaczenia modelując wzorce spójności, dezintegracji i konfliktu, w wymiarze jednocześnie globalnym, regionalnym, jak i lokalnym. Tym samym kultura, poprzez dużo lat traktowana jako nieistotna w stosunkach międzynarodowych, zbyt ulotna, z jednej strony - nieprzystająca do brutalnej rzeczywistości, z drugiej - traktowana niezwykle instrumentalnie albo pozostawiona artystom i profesjonalistom związanym ze sztuką, nabiera nowego znaczenia, stając się czynnikiem wpływającym na poczucie bezpieczeństwa.
Fenomen bezpieczeństwa kulturowego zespaja się z dynamiką przepływów osób, idei, wzorców zachowań, dóbr kultury. W efekcie niektóre kultury mogą czuć się nad wyraz zagrożone, co łączy się z wysoką wrażliwością i niską podatnością na zmiany obiektywnie zachodzące w środowisku międzynarodowym.
Państwa ponadto nie za każdym razem dysponują wystarczającym potencjałem pozytywnych działań albo nie mają wystarczających zdolności adaptacyjnych. Jest to konsekwencja poziomu ich rozwoju, funkcjonowania instytucji politycznych, świadomości mieszkańców.
Do części bezpieczeństwa kulturowego należy zaliczyć: zachowanie tożsamości kulturowej, języka, dorobku kulturowego, zwyczajów czy religii. Bezpieczeństwo kulturowe integruje się też pośrednio z ochroną praw kulturalnych człowieka, z poszanowaniem praw mniejszości kulturowych.
