Niniejsza książka jest w pierwszym rzędzie pracą o mądrości Sokratesa, a z całą pewnością także o „mądrości wychowawczej", a dopiero później jego „pedagogice", w której się ona objawiała, a którą utrwalili dla potomnych jego uczniowie. Niniejsza książka stawia sobie następujące cele: – zapoznanie z sokratejską nauką prowadzenia człowieka drogą mądrości i prawdy ku prawidłowu czyniącemu życie ludzkie wartościowym; – zapoznanie z zasadami sokratejskiej elenktyki i majeutyki i problematyką pytań, poleceń nauczyciela, a także dialogu – modelu układu czynności pedagogicznych; – poznanie różnorodnych warunków i form organizacyjnych sokratejskiego nauczania. Niniejsza książka jest pierwszym, szerszym opracowaniem pedagogiki sokratejskiej i nie daje całościowego i systematycznego wykładu problemów oraz ich rozwiązań. Ukazuje raczej ciągle jeszcze wybrane problemy filozoficzno-pedagogiczne i metodologiczne, częściowo publikowane, poprawione i uzupełnione, powstające w różnym czasie i odpowiadające na potrzeby zróżnicowanych spotkań konferencyjnych, wykładów i seminariów prowadzonych ze studentami kilku uczelni na przestrzeni wielu lat. Równolegle z dociekaniami teoretycznymi prowadzone były badania wdrożeniowe, których wyniki będą publikowane w kolejnych tomach coraz wnikliwiej analizujących problemy pedagogiki sokratejskiej. Zdaję sobie sprawę, iż ciągle jeszcze jestem u początków poznawania pokaźnej i głębokiej myśli sokratejsko-platońskiej, a także u początków budowania pedagogiki, która – jeżeli dobrze ją rozumiem – może wnieść sporo wartości do myślenia i działania pedagogów i do teorii współczesnej pedagogiki, otwierając je w większym zakresie na humanizm. Sokrates za każdym razem otwierał myśl i nigdy nie chciał jej ostatecznie domknąć po to, by niepokoiła, zdumiewała, zmuszała do krytycznego namysłu. Może ta książka także będzie dla wielu osób takim otwarciem się na początki pedagogiki i problemy, które starałam się przybliżyć, istotnie myślę tu o studentach pedagogiki i nauczycielach.
Tytuł Pedagogika sokratejska Autor Bogusława Jodłowska Język polski Wydawnictwo Impuls ISBN 978-83-7587-969-8 Rok wydania 2012 Kraków Wydanie 1 liczba stron 294 Format pdf Spis treści Przedmowa 11
Część I
Człowiek i Logos
Z podstaw sokratejskiej antropologii pedagogicznej
Rozdział I
Problem i metoda 21
1. Problemy 21
2. Kwestia źródeł i rekonstrukcji pedagogicznej myśli Sokratesa 23
Rozdział II
Filozoficzne źródła pedagogiki sokratejskiej 31
1. Życie Sokratesa – ewolucja umysłu i ducha wychowawczego 34
2. Sokrates i presokratycy – u początków pedagogiki 46
3. Sokrates i sofiści – spór o filozofię człowieka Sokratejski przewrót na klasycznej skali wartości 54
Rozdział III
Sokrates i pytanie o jakość życia 65
1. Jakość życia ideą kierunkową wychowania sokratejskiego 67
2. Sokrates, czyli jakość życia ważniejsza od ciągłości tylko biologicznej egzystencji 70
3. Gnothi seauton – sokratejskie wezwanie do troski o poznanie siebie 78
Rozdział IV
Pytanie o wychowanie i sokratejską pedagogikę 83
1. Jak możliwe jest wychowanie 84
2. Parabola jaskini: sens i znaczenie wychowania 86
3. Ewolucja istoty pojęcia paidagogos 94
Rozdział V
Kto (co) więzi potencjał ludzki Rozważania z perspektywy antropologii sokratejskiej 103
1. Potencjalność ludzka w ujęciu antropologii sokratejskiej 104
2. Niełatwy uczeń „produktem" pedagogiki opartej na reprodukcji i transmisji wiedzy. Prawo odpłaty 112
3. Pedagogika sokratejska szansą wyeliminowania problemu „trudnego ucznia" 117
Część II
Logos jako Dialogos
Pedagogika sokratejska – metodologia procesu wychowania
Rozdział VI
Wartości i cele sokratejskiej pedagogiki 127
1. Mądrość jako wartość i cel pedagogiki sokratejskiej 129
2. Prawda, dobro, piękno jako wartości i bliższe cele wychowania sokratejskiego 137
3. Sokratejskie poszukiwanie „trwałego kodu moralnego" 141
Część I
Człowiek i Logos
Z podstaw sokratejskiej antropologii pedagogicznej
Rozdział I
Problem i metoda 21
1. Problemy 21
2. Kwestia źródeł i rekonstrukcji pedagogicznej myśli Sokratesa 23
Rozdział II
Filozoficzne źródła pedagogiki sokratejskiej 31
1. Życie Sokratesa – ewolucja umysłu i ducha wychowawczego 34
2. Sokrates i presokratycy – u początków pedagogiki 46
3. Sokrates i sofiści – spór o filozofię człowieka Sokratejski przewrót na klasycznej skali wartości 54
Rozdział III
Sokrates i pytanie o jakość życia 65
1. Jakość życia ideą kierunkową wychowania sokratejskiego 67
2. Sokrates, czyli jakość życia ważniejsza od ciągłości tylko biologicznej egzystencji 70
3. Gnothi seauton – sokratejskie wezwanie do troski o poznanie siebie 78
Rozdział IV
Pytanie o wychowanie i sokratejską pedagogikę 83
1. Jak możliwe jest wychowanie 84
2. Parabola jaskini: sens i znaczenie wychowania 86
3. Ewolucja istoty pojęcia paidagogos 94
Rozdział V
Kto (co) więzi potencjał ludzki Rozważania z perspektywy antropologii sokratejskiej 103
1. Potencjalność ludzka w ujęciu antropologii sokratejskiej 104
2. Niełatwy uczeń „produktem" pedagogiki opartej na reprodukcji i transmisji wiedzy. Prawo odpłaty 112
3. Pedagogika sokratejska szansą wyeliminowania problemu „trudnego ucznia" 117
Część II
Logos jako Dialogos
Pedagogika sokratejska – metodologia procesu wychowania
Rozdział VI
Wartości i cele sokratejskiej pedagogiki 127
1. Mądrość jako wartość i cel pedagogiki sokratejskiej 129
2. Prawda, dobro, piękno jako wartości i bliższe cele wychowania sokratejskiego 137
3. Sokratejskie poszukiwanie „trwałego kodu moralnego" 141