Tytuł W obronie tradycji Podtytuł Znaczenie tradycji w filozofii Erazma z Rotterdamu i jej obrona przed krytyką Reformacji Autor Dawid Nowakowski Język polski Wydawnictwo Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego ISBN 978-83-8142-309-0 Rok wydania 2019 Łódź Wydanie 1 ilość stron 490 Format pdf Spis treści Wykaz skrótów stosowanych w tekście 11
Wprowadzenie 13
Część I
Rozdział I. Pojęcie tradycji 27
1. Spór o tradycję Gadamera z Habermasem 27
2. Wróg tradycji: krytyka 35
3. Tradycja – jej wstępne definicje i podziały 47
Rozdział II. Początki 63
1. Erazm i późnośredniowieczne lęki 63
2. Od pragnienia przyjaźni do docenienia tradycji 66
3. Devotio moderna 71
4. Podsumowanie 83
Rozdział III. Scholastyka 87
1. Paryż 87
2. Scholastyka – jej istota i definicja 92
3. Scholastyczny ideał naukowości 98
4. Scholastyczne pojęcie tradycji 104
5. Scholastyka a przyjaźń 119
Rozdział IV. Humanizm a scholastyka 121
1. Robert Gaguin i paryski krąg humanistów 121
2. Krytyka scholastyki we wczesnym humanizmie renesansowym 123
3. Erazma krytyka scholastyki 128
4. Erazm a Gerson 142
Część II
Rozdział V. Pojęcie humanizmu 149
1. Współczesne rozumienie pojęcia humanizmu 149
2. Pojęcie renesansowego humanizmu i humanizm właściwy 153
3. Erazm a humanizm 158
Rozdział VI. Czas, pamięć, historia 167
1. Historiografia i historia 167
2. Erazm jako historyk 170
3. Tempus edax rerum. Tempus omnia revelat 173
3. Historia humana i historia sacra 176
4. Życie i biografia. Chrystologia 190
5. Sława, unieśmiertelnienie i życie wieczne 199
Rozdział VII. Język i hermeneutyka 205
1. Mowa, język, humanitas 205
2. Język, rzeczy, rozum 216
3. Hermeneutyka 232
4. Wiara i rozum 246
5. Sermo Dei 249
Rozdział VIII. Tradycja 253
1. Biblioteka Erazma 253
2. Autorytet 260
3. Copia verborum ac rerum: dziedzictwo tradycji 274
4. Forma tradycji 294
5. Jedność tradycji: consensus i concordia 311
Rozdział IX. Używanie tradycji 321
1. Studia humanitatis i humanistyczne wychowanie 321
2. Stawanie się człowiekiem i tradycja 323
3. Bonae litterae 328
4. Ćwiczenie się i doskonałość 333
6. Przyjaźń i respublica litteraria 340
Część III
Rozdział X. Erazm wobec Lutra: diatriba 353
1. Geschick 353
2. Wystąpienie Lutra 364
3. De libero arbitrio 381
4. Gorączka 392
Rozdział XI. Erazm wobec Lutra: Hyperaspistes 395
1. Obrona tradycji 395
2. Warownia pierwsza: claritas Scripturae 401
3. Warownia druga: Destruktion 411
4. Warownia trzecia: lex 414
5. Warownia czwarta: absoluta necessitas 421
6. Warownia piąta: Stoicorum paradoxa 426
7. Warownia szósta: sophistica scholasticorum 434
9. Humanistyczna tradycja Erazma 437
Zakończenie 447
Bibliografia 457
Wprowadzenie 13
Część I
Rozdział I. Pojęcie tradycji 27
1. Spór o tradycję Gadamera z Habermasem 27
2. Wróg tradycji: krytyka 35
3. Tradycja – jej wstępne definicje i podziały 47
Rozdział II. Początki 63
1. Erazm i późnośredniowieczne lęki 63
2. Od pragnienia przyjaźni do docenienia tradycji 66
3. Devotio moderna 71
4. Podsumowanie 83
Rozdział III. Scholastyka 87
1. Paryż 87
2. Scholastyka – jej istota i definicja 92
3. Scholastyczny ideał naukowości 98
4. Scholastyczne pojęcie tradycji 104
5. Scholastyka a przyjaźń 119
Rozdział IV. Humanizm a scholastyka 121
1. Robert Gaguin i paryski krąg humanistów 121
2. Krytyka scholastyki we wczesnym humanizmie renesansowym 123
3. Erazma krytyka scholastyki 128
4. Erazm a Gerson 142
Część II
Rozdział V. Pojęcie humanizmu 149
1. Współczesne rozumienie pojęcia humanizmu 149
2. Pojęcie renesansowego humanizmu i humanizm właściwy 153
3. Erazm a humanizm 158
Rozdział VI. Czas, pamięć, historia 167
1. Historiografia i historia 167
2. Erazm jako historyk 170
3. Tempus edax rerum. Tempus omnia revelat 173
3. Historia humana i historia sacra 176
4. Życie i biografia. Chrystologia 190
5. Sława, unieśmiertelnienie i życie wieczne 199
Rozdział VII. Język i hermeneutyka 205
1. Mowa, język, humanitas 205
2. Język, rzeczy, rozum 216
3. Hermeneutyka 232
4. Wiara i rozum 246
5. Sermo Dei 249
Rozdział VIII. Tradycja 253
1. Biblioteka Erazma 253
2. Autorytet 260
3. Copia verborum ac rerum: dziedzictwo tradycji 274
4. Forma tradycji 294
5. Jedność tradycji: consensus i concordia 311
Rozdział IX. Używanie tradycji 321
1. Studia humanitatis i humanistyczne wychowanie 321
2. Stawanie się człowiekiem i tradycja 323
3. Bonae litterae 328
4. Ćwiczenie się i doskonałość 333
6. Przyjaźń i respublica litteraria 340
Część III
Rozdział X. Erazm wobec Lutra: diatriba 353
1. Geschick 353
2. Wystąpienie Lutra 364
3. De libero arbitrio 381
4. Gorączka 392
Rozdział XI. Erazm wobec Lutra: Hyperaspistes 395
1. Obrona tradycji 395
2. Warownia pierwsza: claritas Scripturae 401
3. Warownia druga: Destruktion 411
4. Warownia trzecia: lex 414
5. Warownia czwarta: absoluta necessitas 421
6. Warownia piąta: Stoicorum paradoxa 426
7. Warownia szósta: sophistica scholasticorum 434
9. Humanistyczna tradycja Erazma 437
Zakończenie 447
Bibliografia 457
