Książka porusza temat przenikania się dwóch sztuk - malarstwa i poezji w twórczości Czesław Miłosza. Odległe w formie, a bliskie poprzez podobny sposób opisywania świata istnieją obok siebie i stanowią narzędzie do prób uchwycenia rzeczywistości. W książce przedstawiono "malarskie" momenty w biografii Miłosza, jego fascynacje twórczością dawnych i współczesnych mistrzów pędzla, m. In. Boscha, Breughla, angielskich realistów, Klimta i innych. W publikacji skategoryzowano wszystkie utwory noblisty nawiązujące do sztuki malarskiej i dołączono reprodukcje obrazów. Praca zatytułowana Wiersze Miłosza o obrazach jest próbą wyznaczenia malarskich zainteresowań poety i ich reminiscencji w jego twórczości. Prześledzenie faktów z życia artysty dowodzi, iż dzieciństwo w inspirującym dworku w Szetejniach, późniejsze wyprawy na Zachód Europy i tamtejsze spotkania z dawną i współczesną sztuką zdeterminowały malarskie zainteresowania Miłosza - miłośnika sztuki i poety łączącego słowo z obrazem. Zaowocowały one w tej części poezji artysty, która powstała w wyniku inspiracji konkretnym obrazem, znanym tematyką malarskim czy także okresem w dziejach sztuki. Miłosz najistotniej cenił realizm - holenderskie martwe natury, angielskie, francuskie i włoskie pejzaże głównie powtarzają się w jego twórczości. Zwracał uwagę na dosadność przedstawienia, wierne oddanie rzeczy, poprzez co mogły one ocaleć mimo toczącego się nieprzerwanie czasu. Miłosz niejednokrotnie w pismach wspomina o fascynacji malarstwem Breughla Starszego, Chardina, Posta, Lorraine?a, a jako rodowód zainteresowania realizmem wskazuje esej Charlesa Baudelaire'a zatytułowany Malarz życia progresywnego, a traktujący o francuskim artyście Constantinie Guysie, który był piewcą paryskiej ulicy i wszystkiego, co brało udział w toczącym się na niej co dzień życiu. Ogromnie cenił wierność detalom, skrupulatnie oddawał na rysunkach to, co widział - był bardzo blisko rzeczywistości. A pisał o tym wszystkim Baudelaire, którego fascynował realizm przedstawienia paryskiej ulicy przez Guysa. Miłosz często mówił o swym zainteresowaniu malarstwem realistycznym, a tłumaczył to głównie chęcią dotarcia w poezji do istoty rzeczy. Nie lubił prozy, rzadko dotykała rzeczywistości, to liryka przez większą oszczędność słów i rozleglejsze możliwości wyrażenia językiem tego, co się zamierzyło, pełniła funkcje przechowywania od zapomnienia zdarzeń, osób, rzeczy. Poeta często mówił o tym, iż należy ocalić od przemijania chwile - sądził,stwarzający sztukę są zobowiązani do uratowania jak największej ilości momentów. Prowadziłoby to do apokatastasis, ostatecznego odnowienia wszelkich rzeczy na końcu czasów. Fragment Zakończenia Recenzja: kompozycja idealnie przemyślana, transparentna i spójna. We wstępie autorka rzeczowo i w oparciu o korzystnie dostosowane źródła ukazuje problematykę teoretyczną badań nad związkami poezji i malarstwa, w rozdziale 1 omawia kształtowanie się zainteresowań Miłosza malarstwem, jego wrażliwości, gustu, dokonywanych wyborów i ich motywacji. Rozdział 2 został poświęcony trzem cyklom poetyckim, stanowiącym zbiory ekfraz a rozdział 3 pozostałym wierszom odnoszącym się do malarstwa, zamieszczonym w późnych tomach poety i dopełniających całości problematyki. W ten sposób materiał został jednocześnie wyczerpany jak i uporządkowany według kryteriów wewnętrznych właściwych porządkowi twórczości poety. Praca świadczy o gruntownej znajomości twórczości Miłosza, nie tylko poetyckiej, której wybrane części stanowią przedmiot analizy, lecz także esejów poety i jego wypowiedzi udzielnych w wywiadach. Autorka wybierała niezbędne jej części dzieła poety w sposób przemyślany, trzymając się nurtu problemowego pokaźnego dla tematu pracy. Widać też,skrupulatne przygotowanie w zakresie literatury przedmiotu, zarówno co do opracowań poświęconych Miłoszowi (jego koncepcji sztuki, rozumienia mimesis, a także wybranych zagadnień filozoficznych), jak i malarzom, którzy stanowili dla niego inspirację. Rekonstrukcja kształtowania się zainteresowań Miłosza sztuką stanowi oryginalny i ważny wątek, być może wart rozwinięcia. Cennym i ważnym dla tematu uzupełnieniem są ilustracje (wraz ze spisem, wskazującym źródła reprodukcji), przypominające obrazy, którym Miłosz poświęcił omawiane w pracy utwory. Autorka jest oparte na istniejących opracowaniach, dotyczących malarskich inspiracji w poezji Miłosza (m. In. E. Czarneckiej, A. Fiuta, A. Dziadka, K. Zajasa), oprócz tego jednak kilkakrotnie formułuje wyraźnie własne spostrzeżenia i hipotezy interpretacyjne. Zaproponowała też całościowe uporządkowanie poetyckich ekfraz Miłosza. Autorka wykorzystała w pracy właściwie dopasowany i bogaty komplet opracowań, odwoływała się do nich rzetelnie dokumentując swoje nawiązania. (...) prof. Dr hab. Małgorzata Czermińska Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu Gdańskiego
Tytuł Wiersze Czesława Miłosza o obrazach Autor Joanna Zembrzuska Język polski Wydawnictwo Wydawnictwo e-bookowo ISBN 978-83-62480-77-7 Rok wydania 2011 liczba stron 123 Format pdf Spis treści Wstęp 5
1. Malarskie fascynacje Miłosza 14
Dzieciństwo i młodość 14
"Malarstwo obyczajów" 22
Nie więcej 26
Malarze interesujący Miłosza 31
Barok 39
Poezja a malarstwo 43
2. Lecz szła tędy, widziana przez malarza, I została na za każdym razem? - cykle poetyckie Czesława Miłosza poświęcone obrazom 46
Ogród Ziemskich Rozkoszy 47
W Yale 60
O! 77
3. Pozostałe wiersze Miłosza o obrazach 85
Portret z kotem 85
Magdaleny de La Toura 88
Tancerki Degasa 93
Zakończenie 98
Spis ilustracji 119
Bibliografia 120
1. Malarskie fascynacje Miłosza 14
Dzieciństwo i młodość 14
"Malarstwo obyczajów" 22
Nie więcej 26
Malarze interesujący Miłosza 31
Barok 39
Poezja a malarstwo 43
2. Lecz szła tędy, widziana przez malarza, I została na za każdym razem? - cykle poetyckie Czesława Miłosza poświęcone obrazom 46
Ogród Ziemskich Rozkoszy 47
W Yale 60
O! 77
3. Pozostałe wiersze Miłosza o obrazach 85
Portret z kotem 85
Magdaleny de La Toura 88
Tancerki Degasa 93
Zakończenie 98
Spis ilustracji 119
Bibliografia 120
