W napisanym po 1945 r. Eseju poświęconym niedługo- i długofalowym efektom okupacji niemieckiej w Polsce Kazimierz Wyka odnotował następujące spostrzeżenie: „Na Niemców wina i zbrodnia, dla nas klucze i kasa”. Stanowi ono punkt wyjścia rozważań zawartych w tym tomie. W skład książki wchodzi dwanaście studiów omawiających rozmaite aspekty rabunku mienia żydowskiego w trakcie okupacji i w pierwszych latach po wojnie.
Autorzy podejmują równocześnie zagadnienia ogólne, jak i analizę przypadków. Spomiędzy tych pierwszych przedmiotem zainteresowania są: niemiecka polityka gospodarcza w Generalnym Gubernatorstwie, mechanizmy przejmowania żydowskich nieruchomości i ruchomości czy także próby uzasadniania poprzez prasę gadzinową działań podejmowanych przez okupanta. Interesujące uzupełnienie tej tematyki odszukamy w analizie artykułów poświęconych „kwestii żydowskiej”, w tym problemom własności, ogłoszonych na łamach najważniejszych konspiracyjnych wydawnictw nacjonalistycznych. Natomiast w studiach przypadków poznajemy losy mienia dwóch zamożnych rodzin żydowskich, jednej z Nowego Targu, a drugiej z Warszawy. W historiach tych widocznie rysuje się rola polskich kontrahentów i znajomych, którzy – z zróżnicowanych pobudek i na najróżniejsze sposoby – wchodzą w posiadanie własności żydowskiej. Zagadnienia tego dotyczy na dodatek inne studium, którego autorka śledzi chronologię przekazywania rzeczy Polakom przez Żydów, począwszy od wyprzedaży majątku przez mieszkańców dzielnic żydowskich i gett, po przekazywanie rzeczy mających stanowić zabezpieczenie na okres ukrywania się. Tom zamyka zbiór trzech tekstów dotyczących powojennej restytucji mienia i problemów, z jakimi wiązały się próby odzyskania posiadajątku.
gratisowy fragment:
