Tytuł Kraków. Wyzwania rozwojowe polityki przestrzennej Autorzy Jan Maciej Chmielewski, Grzegorz Węcławowicz, Bożena Degórska, Wojciech Bartoszczuk, Agnieszka Brzosko-Sermak Język polski Wydawnictwo Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej ISBN 978-83-7814-292-8 Rok wydania 2014 Wydanie 1 liczba stron 228 Format pdf Spis treści Wprowadzenie | 9
1. Problemy rozwojowe miast polskich | 9
2. Prawne unormowania polityki przestrzennej w Polsce | 11
3. Rola i zakres przedmiotowy studium w systemie planowania przestrzennego oraz cel upowszechnienia studium Krakowa | 14
4. Aktualność obowiązującego studium Krakowa | 16
5. Kalendarium prac nad zmianą studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Krakowa od stycznia 2008 do września 2011 roku | 17
KONCEPCJA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIAPRZESTRZENNEGO MIASTA KRAKOWA —wersja autorska | 25
Część I
UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA KRAKOWA | 27
1. Zagospodarowanie przestrzenne w strategii rozwoju oraz celach polityki przestrzennej miasta | 27
1.1. Cele strategiczne i przestrzenne rozwoju Krakowa | 27
1.2. Rozwój Krakowa w konkurencji międzynarodowej | 28
1.3. Rozwój Krakowa w Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju | 29
1.4. Uwarunkowania wynikające z rozwoju województwa małopolskiego i powiązań z województwem śląskim | 31
1.5. Kraków w strategii rozwoju i planie zagospodarowania przestrzennego województwa małopolskiego | 34
1.6. Krakowski Obszar Metropolitalny | 34
1.7. Strefa podmiejska Krakowa | 36
2. Struktura przestrzenna Krakowa | 39
2.1. Właściwości organizacyjno-prawne Krakowa | 39
2.2. Właściwości ergonomiczne Krakowa | 41
2.3. Właściwości społeczne przestrzeni miejskich | 48
2.4. Parametry fizjonomiczne przestrzeni miejskich | 51
3. Systemy transportu i inżynieryjnego uzbrojenia Krakowa | 54
3.1. Krakowski węzeł transportowy | 54
3.2. Użytkownicy systemu transportowego i zachowania komunikacyjne | 56
3.3. System drogowo uliczny i kolejowy | 57
3.4. Systemy inżynieryjnego uzbrojenia Krakowa | 64
4. Uwarunkowania wynikające ze stanu i wymogów ładu przestrzennego | 66
4.1. Ocena polityki planistycznej miasta | 66
4.2. Decyzje administracyjne o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenów w świetle polityki planistycznej | 67
5. Walory kulturowo-krajobrazowe Krakowa, stan dziedzictwa kulturowego i zabytków, a także dóbr kultury współczesnej | 68
5.1. Atrybuty dziedzictwa kulturowego w procesie rozwojowym Krakowa | 68
5.2. Zachowane zasoby i walory dziedzictwa kulturowego | 71
5.3. Walory przyrodniczego krajobrazu kulturowego Krakowa | 72
5.4. Stan dziedzictwa kulturowego Krakowa | 73
5.5. Zasoby i wartości obiektów kultury współczesnej | 77
6. Stan i funkcjonowanie środowiska przyrodniczego | 77
6.1. Uwarunkowania fizyczno-geograficzne | 77
6.2. Wartości przyrodnicze i ich ochrona | 84
6.3. Naturalne i antropogeniczne zagrożenia wynikające ze stanu i funkcjonowania środowiska | 89
7. Warunki i jakość życia mieszkańców miasta | 93
7.1. Struktura demograficzna | 94
7.2. Warunki zdrowotne mieszkańców Krakowa i ochrona zdrowia | 96
7.3. Tereny mieszkaniowe i stan zasobów mieszkaniowych Krakowa | 98
7.4. Komunalna infrastruktura społeczna miasta i stan zaspokojenia potrzeb mieszkańców Krakowa w zakresie usług podstawowych | 99
7.5. Komercyjne usługi dla ludności | 102
7.6. Nauka i szkolnictwo wyższe | 103
7.7. Usługi z zakresu kultury i turystyki | 104
7.8. Przestrzenna charakterystyka usług w Krakowie | 105
8. Sytuacja gospodarcza miasta i jego mieszkańców | 106
8.1. Struktura przestrzenna rynku pracy i problemy gospodarcze mieszkańców | 106
8.2. Struktura rynku nieruchomości | 109
8.3. Przestrzenne uwarunkowania rozwoju gospodarczego | 111
Część II
KIERUNKI POLITYKI PRZESTRZENNEGO ZAGOSPODAROWANIA
- ustalenia koncepcyjne | 113
1. Kierunki zagospodarowania przestrzennego wynikające z celów polityki przestrzennej
województwa małopolskiego i strategii rozwoju miasta Krakowa | 113
1.1. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa małopolskiego | 113
1.2. Strategia rozwoju Krakowa | 113
2. Kierunki zmian w zagospodarowaniu przestrzennym Krakowa oraz przeznaczaniu terenów | 118
2.1. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej miasta | 118
2.2. Kształtowanie podstawowych jednostek komponujących strukturę przestrzenną w obszarach urbanizacji | 119
2.3. Kształtowanie podstawowych składników struktury przestrzennej obszarów krajobrazu otwartego | 127
2.4. Rejony o różnym rodowodzie morfologicznym i najróżniejszych konfiguracjach ergonomicznych | 129
2.5. Kierunki polityki przestrzennej w przeznaczaniu terenów na określone cele | 131
3. Kierunki rozwoju systemów transportowych w Krakowie | 137
3.1. Kierunki zmian i modernizacji systemu drogowo-ulicznego Krakowa | 137
3.2. System transportu zbiorowego w Krakowie | 141
3.3. Ruch pieszy i rowerowy | 144
3.4. Modernizacja systemu transportowego | 144
3.5. Inne środki transportowe i ich znaczenie dla Krakowa | 145
4. Kierunki rozwoju infrastruktury społecznej | 146
4.1. Społeczne usługi komunalne | 146
4.2. Społeczne usługi o charakterze komercyjnym | 149
5. Kierunki rozwoju infrastruktury inżynieryjnej | 152
5.1. Kierunki rozwoju infrastruktury sanitarnej |153
5.2. Kierunki rozwoju infrastruktury energetycznej | 154
5.3. Kierunki rozwoju infrastruktury hydrotechnicznej | 155
5.4. Kierunki rozwoju infrastruktury telekomunikacyjnej | 156
6. Kierunki polityki przestrzennej dotyczące pozostałych ustaleń studium | 156
6.1. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej | 156
6.2. Obszary problemowe | 158
6.3. Kierunki rozmieszczenia infrastruktury publicznej o znaczeniu metropolitalnym | 158
7. Instrumenty polityki przestrzennej w realizacji celów strategicznych rozwoju miasta Krakowa | 160
7.1. Instrumenty prawne | 160
7.2. Współdziałanie władz Krakowa z podmiotami zewnętrznymi | 163
Część III
KIERUNKI POLITYKI PRZESTRZENNEGO ZAGOSPODAROWANIA
- ustalenia wiążące | 167
8. Zakres ustaleń wiążących i wytyczne ich określania w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego | 167
8.1. Formalny zakres ustaleń studium | 167
8.2. Graficzne ustalenia studium | 168
8.3. Granice obszarów wymagających wyodrębnienia w studium | 170
9. Wytyczne określające kierunkowe zasady i wskaźniki zagospodarowania i wykorzystywania wyszczególnionych rejonów | 171
9.1. Rejony zabudowy typu śródmiejskiego | 171
9.2. Rejony zabudowy mieszkaniowo-usługowej o wysokiej intensywności | 173
9.3. Rejony zabudowy mieszkaniowo-usługowej o średniej intensywności | 174
9.4. Rejony kampusów uniwersyteckich i obiektów usług wymagających działek sporych powierzchniowo | 175
9.5. Rejony usług centrotwórczych i handlu wielkopowierzchniowego | 176
9.6. Rejony zieleni o charakterze miejskim | 176
9.7. Rejony mieszkaniowe o niskiej intensywności zabudowy | 177
9.8. Rejony obszarów wyłączonych z zabudowy | 178
10. Wytyczne w sprawie sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego | 179
10.1. Obszary, na których uchwalenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego jest obowiązkowe na podstawie przepisów odrębnych | 179
10.2. Obszary, na których zamierza się sporządzić miejscowe plany zagospodarowania | 181
10.3. Obszary, na których są i będą rozmieszczone inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym i lokalnym i tereny zamknięte | 182
11. Obszary i zasady ochrony środowiska przyrodniczego i jego zasobów przed zagrożeniami | 183
11.1. Polityka przestrzenna miasta w odniesieniu do ochrony środowiska przyrodniczego | 183
11.2. Ustalenia dotyczące ochrony przyrody | 183
11.3. Ustalenia w zakresie kształtowania i ochrony spójności przyrodniczej | 187
11.4. Zagospodarowanie obszarów o wysokich walorach i cennych zasobach środowiska przyrodniczego | 189
11.5. Ochrona przed zagrożeniami | 190
12. Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego | 194
12.1. Ochrona historycznych wartości urbanistycznych i krajobrazowych Krakowa | 194
12.2. Studia urbanistyczno-konserwatorskie | 195
12.3. Prawne instrumenty ochrony wartości dziedzictwa kulturowego | 195
12.4. Obszary i zasady ochrony dóbr kultury współczesnej | 198
Podsumowanie i wnioski uogólniające | 199
1. Ocena praktyki gospodarowania przestrzenią w Krakowie | 199
1.1. Stosunek władz miasta Krakowa do studium | 199
1.2. Świadomość mieszkańców miasta w odniesieniu do polityki przestrzennej | 201
1.3. Dyskusja zawodowa nad formą, treścią i rozstrzygnięciami studium | 201
1.4. Formalne umocowanie studium Krakowa w świetle obowiązującego w Polsce prawa | 203
2. Wizja rozwoju przestrzennego Krakowa | 205
3. O nową politykę przestrzenną miasta metropolitalnego | 207
Wybrane graficzne załączniki studium | 213
1. Problemy rozwojowe miast polskich | 9
2. Prawne unormowania polityki przestrzennej w Polsce | 11
3. Rola i zakres przedmiotowy studium w systemie planowania przestrzennego oraz cel upowszechnienia studium Krakowa | 14
4. Aktualność obowiązującego studium Krakowa | 16
5. Kalendarium prac nad zmianą studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Krakowa od stycznia 2008 do września 2011 roku | 17
KONCEPCJA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIAPRZESTRZENNEGO MIASTA KRAKOWA —wersja autorska | 25
Część I
UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA KRAKOWA | 27
1. Zagospodarowanie przestrzenne w strategii rozwoju oraz celach polityki przestrzennej miasta | 27
1.1. Cele strategiczne i przestrzenne rozwoju Krakowa | 27
1.2. Rozwój Krakowa w konkurencji międzynarodowej | 28
1.3. Rozwój Krakowa w Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju | 29
1.4. Uwarunkowania wynikające z rozwoju województwa małopolskiego i powiązań z województwem śląskim | 31
1.5. Kraków w strategii rozwoju i planie zagospodarowania przestrzennego województwa małopolskiego | 34
1.6. Krakowski Obszar Metropolitalny | 34
1.7. Strefa podmiejska Krakowa | 36
2. Struktura przestrzenna Krakowa | 39
2.1. Właściwości organizacyjno-prawne Krakowa | 39
2.2. Właściwości ergonomiczne Krakowa | 41
2.3. Właściwości społeczne przestrzeni miejskich | 48
2.4. Parametry fizjonomiczne przestrzeni miejskich | 51
3. Systemy transportu i inżynieryjnego uzbrojenia Krakowa | 54
3.1. Krakowski węzeł transportowy | 54
3.2. Użytkownicy systemu transportowego i zachowania komunikacyjne | 56
3.3. System drogowo uliczny i kolejowy | 57
3.4. Systemy inżynieryjnego uzbrojenia Krakowa | 64
4. Uwarunkowania wynikające ze stanu i wymogów ładu przestrzennego | 66
4.1. Ocena polityki planistycznej miasta | 66
4.2. Decyzje administracyjne o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenów w świetle polityki planistycznej | 67
5. Walory kulturowo-krajobrazowe Krakowa, stan dziedzictwa kulturowego i zabytków, a także dóbr kultury współczesnej | 68
5.1. Atrybuty dziedzictwa kulturowego w procesie rozwojowym Krakowa | 68
5.2. Zachowane zasoby i walory dziedzictwa kulturowego | 71
5.3. Walory przyrodniczego krajobrazu kulturowego Krakowa | 72
5.4. Stan dziedzictwa kulturowego Krakowa | 73
5.5. Zasoby i wartości obiektów kultury współczesnej | 77
6. Stan i funkcjonowanie środowiska przyrodniczego | 77
6.1. Uwarunkowania fizyczno-geograficzne | 77
6.2. Wartości przyrodnicze i ich ochrona | 84
6.3. Naturalne i antropogeniczne zagrożenia wynikające ze stanu i funkcjonowania środowiska | 89
7. Warunki i jakość życia mieszkańców miasta | 93
7.1. Struktura demograficzna | 94
7.2. Warunki zdrowotne mieszkańców Krakowa i ochrona zdrowia | 96
7.3. Tereny mieszkaniowe i stan zasobów mieszkaniowych Krakowa | 98
7.4. Komunalna infrastruktura społeczna miasta i stan zaspokojenia potrzeb mieszkańców Krakowa w zakresie usług podstawowych | 99
7.5. Komercyjne usługi dla ludności | 102
7.6. Nauka i szkolnictwo wyższe | 103
7.7. Usługi z zakresu kultury i turystyki | 104
7.8. Przestrzenna charakterystyka usług w Krakowie | 105
8. Sytuacja gospodarcza miasta i jego mieszkańców | 106
8.1. Struktura przestrzenna rynku pracy i problemy gospodarcze mieszkańców | 106
8.2. Struktura rynku nieruchomości | 109
8.3. Przestrzenne uwarunkowania rozwoju gospodarczego | 111
Część II
KIERUNKI POLITYKI PRZESTRZENNEGO ZAGOSPODAROWANIA
- ustalenia koncepcyjne | 113
1. Kierunki zagospodarowania przestrzennego wynikające z celów polityki przestrzennej
województwa małopolskiego i strategii rozwoju miasta Krakowa | 113
1.1. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa małopolskiego | 113
1.2. Strategia rozwoju Krakowa | 113
2. Kierunki zmian w zagospodarowaniu przestrzennym Krakowa oraz przeznaczaniu terenów | 118
2.1. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej miasta | 118
2.2. Kształtowanie podstawowych jednostek komponujących strukturę przestrzenną w obszarach urbanizacji | 119
2.3. Kształtowanie podstawowych składników struktury przestrzennej obszarów krajobrazu otwartego | 127
2.4. Rejony o różnym rodowodzie morfologicznym i najróżniejszych konfiguracjach ergonomicznych | 129
2.5. Kierunki polityki przestrzennej w przeznaczaniu terenów na określone cele | 131
3. Kierunki rozwoju systemów transportowych w Krakowie | 137
3.1. Kierunki zmian i modernizacji systemu drogowo-ulicznego Krakowa | 137
3.2. System transportu zbiorowego w Krakowie | 141
3.3. Ruch pieszy i rowerowy | 144
3.4. Modernizacja systemu transportowego | 144
3.5. Inne środki transportowe i ich znaczenie dla Krakowa | 145
4. Kierunki rozwoju infrastruktury społecznej | 146
4.1. Społeczne usługi komunalne | 146
4.2. Społeczne usługi o charakterze komercyjnym | 149
5. Kierunki rozwoju infrastruktury inżynieryjnej | 152
5.1. Kierunki rozwoju infrastruktury sanitarnej |153
5.2. Kierunki rozwoju infrastruktury energetycznej | 154
5.3. Kierunki rozwoju infrastruktury hydrotechnicznej | 155
5.4. Kierunki rozwoju infrastruktury telekomunikacyjnej | 156
6. Kierunki polityki przestrzennej dotyczące pozostałych ustaleń studium | 156
6.1. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej | 156
6.2. Obszary problemowe | 158
6.3. Kierunki rozmieszczenia infrastruktury publicznej o znaczeniu metropolitalnym | 158
7. Instrumenty polityki przestrzennej w realizacji celów strategicznych rozwoju miasta Krakowa | 160
7.1. Instrumenty prawne | 160
7.2. Współdziałanie władz Krakowa z podmiotami zewnętrznymi | 163
Część III
KIERUNKI POLITYKI PRZESTRZENNEGO ZAGOSPODAROWANIA
- ustalenia wiążące | 167
8. Zakres ustaleń wiążących i wytyczne ich określania w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego | 167
8.1. Formalny zakres ustaleń studium | 167
8.2. Graficzne ustalenia studium | 168
8.3. Granice obszarów wymagających wyodrębnienia w studium | 170
9. Wytyczne określające kierunkowe zasady i wskaźniki zagospodarowania i wykorzystywania wyszczególnionych rejonów | 171
9.1. Rejony zabudowy typu śródmiejskiego | 171
9.2. Rejony zabudowy mieszkaniowo-usługowej o wysokiej intensywności | 173
9.3. Rejony zabudowy mieszkaniowo-usługowej o średniej intensywności | 174
9.4. Rejony kampusów uniwersyteckich i obiektów usług wymagających działek sporych powierzchniowo | 175
9.5. Rejony usług centrotwórczych i handlu wielkopowierzchniowego | 176
9.6. Rejony zieleni o charakterze miejskim | 176
9.7. Rejony mieszkaniowe o niskiej intensywności zabudowy | 177
9.8. Rejony obszarów wyłączonych z zabudowy | 178
10. Wytyczne w sprawie sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego | 179
10.1. Obszary, na których uchwalenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego jest obowiązkowe na podstawie przepisów odrębnych | 179
10.2. Obszary, na których zamierza się sporządzić miejscowe plany zagospodarowania | 181
10.3. Obszary, na których są i będą rozmieszczone inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym i lokalnym i tereny zamknięte | 182
11. Obszary i zasady ochrony środowiska przyrodniczego i jego zasobów przed zagrożeniami | 183
11.1. Polityka przestrzenna miasta w odniesieniu do ochrony środowiska przyrodniczego | 183
11.2. Ustalenia dotyczące ochrony przyrody | 183
11.3. Ustalenia w zakresie kształtowania i ochrony spójności przyrodniczej | 187
11.4. Zagospodarowanie obszarów o wysokich walorach i cennych zasobach środowiska przyrodniczego | 189
11.5. Ochrona przed zagrożeniami | 190
12. Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego | 194
12.1. Ochrona historycznych wartości urbanistycznych i krajobrazowych Krakowa | 194
12.2. Studia urbanistyczno-konserwatorskie | 195
12.3. Prawne instrumenty ochrony wartości dziedzictwa kulturowego | 195
12.4. Obszary i zasady ochrony dóbr kultury współczesnej | 198
Podsumowanie i wnioski uogólniające | 199
1. Ocena praktyki gospodarowania przestrzenią w Krakowie | 199
1.1. Stosunek władz miasta Krakowa do studium | 199
1.2. Świadomość mieszkańców miasta w odniesieniu do polityki przestrzennej | 201
1.3. Dyskusja zawodowa nad formą, treścią i rozstrzygnięciami studium | 201
1.4. Formalne umocowanie studium Krakowa w świetle obowiązującego w Polsce prawa | 203
2. Wizja rozwoju przestrzennego Krakowa | 205
3. O nową politykę przestrzenną miasta metropolitalnego | 207
Wybrane graficzne załączniki studium | 213
