Rudolf Reder był jednym z dwóch więźniów (drugim był Chaim Hirszman), którzy przeżyli obóz zagłady w Bełżcu. W obozie w Bełżcu zamordowanych zostało ponad 450 tys. Osób. W 1946 roku ukazała się wstrząsająca relacja Redera z obozu zagłady pt. „Bełżec" opublikowana staraniem Wojewódzkiej Żydowskiej Komisji Historycznej w Krakowie Reder po wojnie wyemigrował z Polski i zmarł w zapomnieniu w Toronto w 1968 roku.„Rudolf Reder urodził się w Dębicy w zasymilowanej lub ulegającej asymilacji rodzinie żydowskiej. Był synem Hermana i Fryderyki z d. Jortner. Uczęszczał do dębickiego gimnazjum. Razem z braćmi Maksem i Jacobem wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Pracował w zakładach chemicznych w Chicago, gdzie stał się dyplomowanym specjalistą w zakresie produkcji mydła. W 1919 roku powrócił do odrodzonej Polski i zamieszkał we Lwowie, gdzie założył fabrykę mydła.Ożenił się z Fajgą Felsenfeld. Ze związku tego narodziło się troje dzieci: syn Bronisław (ur. 1907) oraz córki Zofia i Maria (ur. 1919).Po wybuchu II wojny światowej pozostał we Lwowie. Gdy miasto znalazło się pod sowiecką okupacją, należąca doń fabryka mydła najprawdopodobniej została znacjonalizowana. W czerwcu 1941 roku, po rozpoczęciu wojny niemiecko-sowieckiej, Lwów znalazł się pod niemiecką okupacją. Kilka miesięcy później Reder wraz z pozostałymi lwowskimi Żydami został zamknięty w getcie.10 sierpnia 1942 roku we Lwowie rozpoczęła się tzw. Wielka akcja. W ciągu niespełna dwóch tygodni Niemcy i ich ukraińscy kolaboranci zamordowali blisko 2 tys. Żydów, a kolejnych 38–40 tys. Wywieźli do obozu zagłady w Bełżcu. Gdy rozpoczęło się „wysiedlenie", Reder ukrył się u znajomej ukraińskiej rodziny. Prawdopodobnie owi znajomi wydali go jednak Niemcom. Został aresztowany 16 sierpnia. Zabrano go do koszar SS na Podzamczu, a stamtąd do obozu przy ul. Janowskiej. Następnego dnia transportem ze stacji Kleparów został wywieziony do obozu w Bełżcu.Po przybyciu do Bełżca zdołał uniknąć natychmiastowej śmierci w komorze gazowej. Prawdopodobnie przesądziła o tym jego znajomość języka niemieckiego oraz fakt, że w czasie „selekcji" podał się za maszynistę-montera. Z transportu, w którym znajdowało się około 6,5 tys. Lwowskich Żydów, oszczędzono jeszcze tylko siedmiu mężczyzn. Reder spędził w Bełżcu trzy miesiące. Pracował najczęściej na terenie obozu II, czyli w strefie zagłady, w której znajdowały się komory gazowe i masowe groby. Jako fachowiec zaliczał się do grona uprzywilejowanych więźniów (Hofjuden) i prawdopodobnie miał dostęp także do innych stref obozowych. Jednym z jego zadań była konserwacja silnika, którego spaliny używano do mordowania ofiar. W ten sposób miał bezpośredni dostęp do komór gazowych i stał się naocznym świadkiem dokonywanego w Bełżcu ludobójstwa.Nieustalonego dnia w listopadzie 1942 roku w towarzystwie kilku członków obozowej załogi został wysłany do Lwowa, by pomóc w zakupie blachy. W pewnym momencie esesmani pozostawili go w samochodzie pod strażą wachmana Karola Trauttweina. Wykorzystując fakt, że strażnik zasnął, Reder uciekł, przetrwał w ukryciu do lipca 1944 roku, kiedy to Lwów został ponownie zajęty przez Armię Czerwoną. Był jednym z zaledwie dwóch uciekinierów z Bełżca, o których można niewątpliwie powiedzieć, iż udało im się przeżyć wojnę. Prawdopodobnie mając w pamięci doświadczenia z lat 1939–1941, w kontaktach z władzami sowieckimi podawał się za robotnika. Wkrótce wraz z Borkowską opuścił Lwów i przeniósł się do Krakowa. Losy jego rodziny pozostają nieznane; prawdopodobnie Zagładę przeżyła tylko córka Zofia.W Krakowie powrócił do swego przedwojennego fachu i otworzył niewielką fabrykę mydła. Złożył trzy relacje przed Wojewódzką Żydowską Komisją Historyczną: jedna dotyczyła pobytu w Bełżcu, druga życia w okupowanym Lwowie, trzecia stanowiła ich rozwinięcie i została później wydana drukiem. Zeznawał także jako świadek w śledztwie, które Główna Komisja Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce prowadziła w sprawie Bełżca.Wkrótce w związku z prowadzoną poprzez komunistyczny reżim „bitwą o handel" stał się ofiarą szykan i represji. 7 kwietnia 1949 roku decyzją Komisji Specjalnej do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym został aresztowany. Po miesięcznym pobycie w areszcie zwolniono go za kaucją. 1 sierpnia tegoż roku został ponownie aresztowany, tym razem pod zarzutem wręczenia łapówki funkcjonariuszowi milicji. Spędziwszy ponad miesiąc w więzieniu Montelupich, został zwolniony za kaucją w wysokości 400 tys. Złotych. W międzyczasie Komisja Specjalna zamknęła jego zakład. Ostatecznie wyrokiem Sądu Okręgowego w Krakowie z 11 kwietnia 1950 roku został lubiany za winnego przekupienia milicjanta i skazany na karę sześciu miesięcy pozbawienia wolności w zawieszeniu na dwa lata.W lutym 1951 roku wyemigrował do Izraela. W tym czasie posługiwał się przyjętym jeszcze w Polsce nowym nazwiskiem Roman Robak. Wraz z nim na emigrację udała się Joanna Borkowska, którą prawdopodobnie poślubił w listopadzie 1949 roku. Rederowie spędzili w Izraelu nieco ponad rok, po czym w czerwcu 1952 roku przenieśli się do Kanady. Niewykluczone, że podjęli tę decyzję na skutek skomplikowanej sytuacji gospodarczej i nieprzychylnej atmosfery wokół ocalonych z Zagłady, które panowały wtedy w państwie żydowskim. W Kanadzie przez długi czas ich sytuacja materialna była ciężka. Mimo progresywnego wieku Reder był zmuszony pracować fizycznie, niejednokrotnie imając się dorywczych prac. Obywatelstwo kanadyjskie uzyskał dopiero na przełomie lat 50. I 60.Na przełomie 1959/60 roku kontakt z Rederem nawiązała Centrala Badania Zbrodni Narodowosocjalistycznych w Ludwigsburgu, która prowadziła śledztwo w sprawie zbrodni popełnionych w Bełżcu. Reder złożył zachodnioniemieckim śledczym dwa wielkie zeznania - te także zamieszczono w tym wydaniu. W sierpniu 1960 roku udał się także do Monachium, by zidentyfikować adiutanta komendanta obozu, Josefa Oberhausera. Zachodnioniemiecki rozmiar sprawiedliwości nie uznał jednak jego zeznań za wystarczający materiał dowodowy, gdyż w czasie konfrontacji Reder nie rozpoznał Oberhausera oraz nie był w stanie obciążyć żadnego z pozostałych podejrzanych. Ostatecznie cykl załogi Bełżca, który toczył się w Monachium w latach 1964–1965, zakończył się umorzeniem innowacyjnania przeciw siedmiu spośród ośmiu oskarżonych. Odpowiedzialność karną za śmierć blisko 450 tys. Żydów, których zgładzono w obozie, poniósł jedynie Oberhauser, przy czym skazano go na zaledwie 4,5 roku pozbawienia wolności.W ostatnich latach życia Reder w pełni usunął się w cień. Robert Kuwałek przypuszczał, że mógł załamać się psychicznie na wieść o wynikach monachijskiego cyklu. Zmarł w całkowitym zapomnieniu w 1968 roku. Jeszcze w 2010 roku historycy nie byli w stanie ustalić daty jego śmierci i miejsca pochówku.W lutym 1946 roku staraniem Wojewódzkiej Żydowskiej Komisji Historycznej w Krakowie opublikowano relację Redera, zatytułowaną Bełżec. Wstępem opatrzyła ją dr Nella Rost. Publikację wydano w nakładzie 6 tys. Egzemplarzy. Wspomnienia Redera posiadają oryginalną wartość historyczną, gdyż są jedyną kompletną relacją spisaną przez ocalonego więźnia Bełżca". Tytuł Bełżec Autor Rudolf Reder Wydawnictwo Mireki EAN 9788365902375 ISBN 9788365902375 Kategoria Historia\Historia Powszechna ilość stron 208 Rok wydania 2022 Oprawa Miękka Wydanie 1
Historia
MIREKI
Mireki Bełżec
od
31,04 zł
Specjalna okazja dla Ciebie!
Najlepszą ofertę przygotował TaniaKsiazka.pl w cenie 31,04 zł
Idź do sklepu
Przeszukaliśmy dużą ilość sklepów internetowych w naszej bazie aby odszukać najbardziej korzystną ofertę dla Ciebie. Mireki Bełżec Mireki z kategorii historia kupisz w cenie 31,04 zł w sklepie TaniaKsiazka.pl. Wyświetlona cena 31,04 zł nie zawiera ewentualnych kosztów wysyłki.
Zobacz wszystkie oferty (2) ...Opis Mireki Bełżec
Specyfikacja produktu
Specyfikacja Mireki Bełżec | |
---|---|
Kategoria | Historia |
Marka | Mireki |
ISBN | 9788365902375 |
Autor | Rudolf Reder |
Aktualnych ofert | 2 |
Najniższa cena | 31,04 zł |
Najwyższa cena | 47,11 zł |
W bazie od | 21.09.2022 |
Data aktualizacji | 20.05.2024 |
Opinia użytkowników | - |
Nasza recenzja | - |
Rekomendacja sklepu | TaniaKsiazka.pl |
Historia cen
Funkcjonalność śledzenia historii cen pozwala na podejmowanie mądrych decyzji o zakupie.
nie udało się nam pobrać historycznych danych na temat cen dla tego produktu. Spróbuj proszę ponownie w późniejszym czasie.
nie udało się nam pobrać historycznych danych na temat cen dla tego produktu. Spróbuj proszę ponownie w późniejszym czasie.
Recenzje / opinie
Twoja opinia jest dla innych istotna! Wyślij swoją recenzję produktu.
Obecnie nie posiadamy recenzji dla tego produktu. Twój komentarz może być pierwszy!
Obecnie nie posiadamy recenzji dla tego produktu. Twój komentarz może być pierwszy!
Znalezione oferty w bazie
Prezentowane poniżej ceny dla Mireki Bełżec Mireki nie wliczają w siebie kosztów związanych z przesyłką. Przed zakupem, zorientuj się w reputacji sklepu i nie zapomnij o możliwości pojawienia się kosztów zwiążanych z wysyłką. Aktualizacja katalogu sklepów z ofertami następuje co kilka / kilkanaście minut.
-
Mireki Bełżec (idź do TaniaKsiazka.pl)
★★★★★31,04 złKategoria w sklepie TaniaKsiazka.pl: Historia Mireki
Produkty powiązane
16,95 zł
U kmicica i łupaszki Mireki
19,86 zł
Cichy front,682KS (4418046)
26,15 zł
Cichy front Mireki
17,45 zł
Mireki Przed łupaszką u kmicica
14,95 zł
Prawie życiorys 1939-1956
Inne z kategorii Historia
26,01 zł
Kienzler iwona Kobiety wojowniczki
16,23 zł
70 pułk piechoty Ajaks
103,99 zł
Galicja
35,83 zł
Koronowo 10 X 1410
Sprawdź promocje z sekcji historia najpopularniejszych producentów:
Ostatnio zaktualizowane:
- Amantki II Rzeczypospolitej
- Paseo por la historia: Peregrino a Santiago + audio
- Smaki Dwudziestolecia. Zwyczaje kulinarne, bale i bankiety
- Orkiestra uliczna z Chmielnej
- Encyklopedia Ruchu Narodowego. Tom 4
- Księża Hitlera. Kler katolicki i narodowy socjalizm
- Stosunki Polski z Francją za czasów panowania Ludwiki Marii Gonzagi od roku 1646 do 1659, Maria Mazu
- Morze Koralowe, Midway i działania okrętów podwodnych maj 1942 - sierpień 1942
- Papiestwo i papieże w średniowieczu Universitas
- Powstań i zabij pierwszy. Tajna historia skrytobójczych akcji izraelskich służb specjalnych wyd. 2024
Więcej nowości:
- Wielkie Imperia
- Kampus 600-lecia. Odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Przedmurze cywilizacji. Polska od 1000 lat na straży Europy
- Archiwum Ringelbluma Tom 3 Relacje z Kresów
- Archiwum Ringelbluma Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, t. 30, Pisma Chaskiela Wilczyńskiego
- Maksymilian Fajans 1825-1890
- Niemodlin. Monografia miasta i gminy
- Englert juliusz l., nowik grzegorz Marszałek józef piłsudski
- Agenci Zdrajcy Bohaterowie - DARIUSZ BALISZEWSKI
- Wojna hybrydowa na ukrainie Rytm