Tytuł Skazani na problemy Podtytuł W poszukiwaniu osobowościowych uwarunkowań angażowania się panów w picie alkoholu Autor Ryszard Poprawa Język polski Wydawnictwo Scholar ISBN 978-83-7383-789-8 Rok wydania 2015 Warszawa Wydanie 1 ilość stron 360 Format pdf Spis treści WSTĘP 9
ROZDZIAŁ 1
DEFINIOWANIE PROBLEMÓW I ZABURZEŃ ZWIĄZANYCH Z wykorzystywanIEM
ALKOHOLU – OD PODEJŚCIA KATEGORIALNEGO DO DYMENSJONALNEGO
I HYBRYDOWEGO 15
1.1. Kategorie problemów wywoływanych poprzez nadmierne picie
alkoholu 18
1.2. Nowe ujęcie problemów i zaburzeń wykorzystywania alkoholu
według DSM-5 24
1.3. Od kategorialnego do dymensjonalnego ujmowania problemów
i zaburzeń użytkowania alkoholu i eksternalizowanej
psychopatologii 27
1.4. Zaangażowanie w używanie alkoholu adolescentów i młodych
dorosłych oraz jego wskaźniki 30
ROZDZIAŁ 2
OGÓLNY, TRANSAKCYJNY MODEL UWARUNKOWAŃ ANGAŻOWANIA SIĘ
W użytkowanIE ALKOHOLU i RYZYKA ROZWOJU PROBLEMÓW I ZABURZEŃ
Z NIM ZWIĄZANYCH 34
2.1. Użycie zasad psychopatologii rozwojowej dla zrozumienia
uwarunkowań i ścieżek przebiegu powstawania problemów
z stosowaniem alkoholu 36
2.2. Ścieżki przebiegu zaangażowania w użytkowanie alkoholu
od dorastania do wczesnej dorosłości 38
Blok powiększający podrozdz. 2.2
Typy alkoholizmu wg Cloningera 50
2.3. Rola transakcji czynników ryzyka i podatności z zasobami i czynnikami
ochrony w ścieżkach problemowego angażowania się w stosowanie
alkoholu 51
2.4. Czynniki ryzyka/podatności rozwoju problemów i zaburzeń użytkowania
alkoholu 55
ROZDZIAŁ 3
OSOBOWOŚCIOWO-TEMPERAMENTALNE PODŁOŻE ANGAŻOWANIA SIĘ
W PICIE ALKOHOLU I RYZYKA UZALEŻNIENIA 64
3.1. Zaburzenia osobowości a ryzyko uzależnienia od alkoholu 65
3.2. Przegląd wczesnych badań nad cechami osobowości predysponującymi
do uzależnienia 68
3.3. Wkład koncepcji psychodynamicznych w wyjaśnienie przyczyn
uzależnienia od substancji 71
Blok zwiększający podrozdz. 3.3
Koncepcje temperamentu/osobowości użytkowane
w wyjaśnianiu predyspozycji do powstawania problemów
i zaburzeń wykorzystywania alkoholu 73
3.4. W poszukiwaniu osobowościowych mechanizmów ryzyka
uzależnienia 77
3.4.1. Współczesne podejście do osobowościowych
uwarunkowań angażowania się w picie alkoholu 78
3.4.2. Cechy osobowości jako czynniki predysponujące czy skutki
problemów alkoholowych i uzależnienia? 80
3.4.3. Wybrane wyniki badań nad rolą cech osobowości/temperamentu
w angażowaniu się człowieka w picie alkoholu i ryzyku
uzależnienia 83
3.4.4. Poszukiwanie doznań – cecha sprzyjająca ryzyku
uzależnień 90
3.4.5. Znaczenie cech temperamentu według Regulacyjnej Teorii
Temperamentu w wyjaśnianiu zaangażowania w stosowanie
alkoholu 91
3.4.6. Znaczenie zmiennych osobowościowych w angażowaniu się
w picie alkoholu i ryzyku uzależnienia w kontekście motywów
picia 102
3.4.7. Osobowość jako mediator wpływu rodzicielskiego alkoholizmu
na angażowanie się w picie alkoholu i ryzyko uzależnienia 113
3.4.8. Oryginalne czy niespecyficzne znaczenie osobowości
w ryzyku uzależnienia od alkoholu 116
3.4.9. Osobowość, wiek inicjacji alkoholowej a ryzyko problemów
i zaburzeń wykorzystywania alkoholu 120
ROZDZIAŁ 4
ROLA IMPULSYWNOŚCI W ANGAŻOWANIU SIĘ W PICIE ALKOHOLU 124
4.1. Impulsywność jako główna osobowościowa determinanta problemów
alkoholowych 124
4.2. Złożoności właściwości impulsywności w koncepcji Barratta i jej znaczenie
w ryzyku problemów i zaburzeń stosowania alkoholu. 126
Blok zwiększający podrozdz. 4.2
Rola umiejętności odraczania gratyfikacji i samokontroli
, a także proaktywnego radzenia sobie ze stresem w ryzyku
problemów adaptacyjnych i uzależnienia 133
4.3. Mechanizmy impulsywności według Whiteside’a i Lynama
i ich znaczenie dla problemów behawioralnych i zaburzeń
zachowania 136
4.4. Przegląd badań nad znaczeniem aspektów impulsywności
dla zaangażowania w stosowanie alkoholu 143
ROZDZIAŁ 5
PROBLEMATYKA BADAŃ. ZNACZENIE ASPEKTÓW IMPULSYWNOŚCI
DLA STOPNIA ZAANGAŻOWANIA W PICIE ALKOHOLU 154
5.1. Koncepcja badań – uzasadnienie i hipotezy 154
5.2. Osoby badane i organizacja badań 176
5.3. Narzędzia pomiaru 178
ROZDZIAŁ 6
WYNIKI I WNIOSKI Z BADAŃ WŁASNYCH 199
6.1. Charakterystyka stopnia zaangażowania w stosowanie alkoholu
młodych mężczyzn i analiza znaczenia wybranych jego
wskaźników 200
6.1.1. Stopień zaangażowania młodych mężczyzn
w picie alkoholu 201
6.1.2. Subiektywne doraźne efekty picia a stopień zaangażowania
młodych mężczyzn w użytkowanie alkoholu 206
6.1.3. Motywacja picia a stopień zaangażowania młodych mężczyzn
w używanie alkoholu 213
6.2. Bezpośrednie relacje aspektów impulsywności ze poziomym
zaangażowania młodych mężczyzn w używanie alkoholu 219
6.3. Różne nasilenie cech impulsywności u młodych panów
różniących się stopniem zaangażowania w picie alkoholu 225
6.4. Sprzeczności w wynikach badań znaczenia aspektów impulsywności
dla stopnia zaangażowania w używanie alkoholu 230
6.5. Popędliwość jako moderator wpływu innych aspektów impulsywności
na stopień zaangażowania w wykorzystywanie alkoholu 233
6.6. Znaczenie interpersonalnie różnych profili
cech impulsywności dla stopnia zaangażowania w picie alkoholu 236
6.7. Parametry impulsywności, subiektywne doraźne efekty picia a stopień
zaangażowania młodych panów w stosowanie alkoholu 243
6.7.1. Związki aspektów impulsywności z subiektywnymi
doraźnymi efektami picia 243
6.7.2. Popędliwość jako zmienna różnicująca doświadczanie
subiektywnych doraźnych efektów picia 247
6.7.3. Zróżnicowanie subiektywnych doraźnych efektów picia
w zależności od typów profili impulsywności 252
6.7.4. Mediująca funkcja oczekiwanych i subiektywnie
doświadczanych doraźnych efektów picia w relacji pomiędzy
impulsywnością a zaangażowaniem w używanie alkoholu. 257
6.8. Cechy impulsywności, motywacja picia
a stopień zaangażowania młodych mężczyzn w stosowanie
alkoholu 263
6.8.1. Związki aspektów impulsywności z motywami picia 264
6.8.2. Różnice w motywacji picia w zależności od typów profili
cech impulsywności 270
6.8.3. Mediująca funkcja motywów picia w relacji między
impulsywnością a zaangażowaniem w używanie alkoholu. 281
ROZDZIAŁ 7
ZAKOŃCZENIE. PSYCHOLOGICZNE MECHANIZMY WPŁYWU IMPULSYWNOŚCI
NA ANGAŻOWANIE SIĘ MŁODYCH mężczyzn W PICIE ALKOHOLU 291
ANEKS 309
I. Skala stosowania Alkoholu (SUA) z kluczem do obliczania wyników 309
II. Skala Efektów Picia Alkoholu z kluczem do obliczania wyników 316
III. UPPS-P wraz z kluczem do obliczania wyników 318
SPIS TABEL 323
SPIS RYCIN 326
BIBLIOGRAFIA 328
INDEKS NAZWISK 351
ROZDZIAŁ 1
DEFINIOWANIE PROBLEMÓW I ZABURZEŃ ZWIĄZANYCH Z wykorzystywanIEM
ALKOHOLU – OD PODEJŚCIA KATEGORIALNEGO DO DYMENSJONALNEGO
I HYBRYDOWEGO 15
1.1. Kategorie problemów wywoływanych poprzez nadmierne picie
alkoholu 18
1.2. Nowe ujęcie problemów i zaburzeń wykorzystywania alkoholu
według DSM-5 24
1.3. Od kategorialnego do dymensjonalnego ujmowania problemów
i zaburzeń użytkowania alkoholu i eksternalizowanej
psychopatologii 27
1.4. Zaangażowanie w używanie alkoholu adolescentów i młodych
dorosłych oraz jego wskaźniki 30
ROZDZIAŁ 2
OGÓLNY, TRANSAKCYJNY MODEL UWARUNKOWAŃ ANGAŻOWANIA SIĘ
W użytkowanIE ALKOHOLU i RYZYKA ROZWOJU PROBLEMÓW I ZABURZEŃ
Z NIM ZWIĄZANYCH 34
2.1. Użycie zasad psychopatologii rozwojowej dla zrozumienia
uwarunkowań i ścieżek przebiegu powstawania problemów
z stosowaniem alkoholu 36
2.2. Ścieżki przebiegu zaangażowania w użytkowanie alkoholu
od dorastania do wczesnej dorosłości 38
Blok powiększający podrozdz. 2.2
Typy alkoholizmu wg Cloningera 50
2.3. Rola transakcji czynników ryzyka i podatności z zasobami i czynnikami
ochrony w ścieżkach problemowego angażowania się w stosowanie
alkoholu 51
2.4. Czynniki ryzyka/podatności rozwoju problemów i zaburzeń użytkowania
alkoholu 55
ROZDZIAŁ 3
OSOBOWOŚCIOWO-TEMPERAMENTALNE PODŁOŻE ANGAŻOWANIA SIĘ
W PICIE ALKOHOLU I RYZYKA UZALEŻNIENIA 64
3.1. Zaburzenia osobowości a ryzyko uzależnienia od alkoholu 65
3.2. Przegląd wczesnych badań nad cechami osobowości predysponującymi
do uzależnienia 68
3.3. Wkład koncepcji psychodynamicznych w wyjaśnienie przyczyn
uzależnienia od substancji 71
Blok zwiększający podrozdz. 3.3
Koncepcje temperamentu/osobowości użytkowane
w wyjaśnianiu predyspozycji do powstawania problemów
i zaburzeń wykorzystywania alkoholu 73
3.4. W poszukiwaniu osobowościowych mechanizmów ryzyka
uzależnienia 77
3.4.1. Współczesne podejście do osobowościowych
uwarunkowań angażowania się w picie alkoholu 78
3.4.2. Cechy osobowości jako czynniki predysponujące czy skutki
problemów alkoholowych i uzależnienia? 80
3.4.3. Wybrane wyniki badań nad rolą cech osobowości/temperamentu
w angażowaniu się człowieka w picie alkoholu i ryzyku
uzależnienia 83
3.4.4. Poszukiwanie doznań – cecha sprzyjająca ryzyku
uzależnień 90
3.4.5. Znaczenie cech temperamentu według Regulacyjnej Teorii
Temperamentu w wyjaśnianiu zaangażowania w stosowanie
alkoholu 91
3.4.6. Znaczenie zmiennych osobowościowych w angażowaniu się
w picie alkoholu i ryzyku uzależnienia w kontekście motywów
picia 102
3.4.7. Osobowość jako mediator wpływu rodzicielskiego alkoholizmu
na angażowanie się w picie alkoholu i ryzyko uzależnienia 113
3.4.8. Oryginalne czy niespecyficzne znaczenie osobowości
w ryzyku uzależnienia od alkoholu 116
3.4.9. Osobowość, wiek inicjacji alkoholowej a ryzyko problemów
i zaburzeń wykorzystywania alkoholu 120
ROZDZIAŁ 4
ROLA IMPULSYWNOŚCI W ANGAŻOWANIU SIĘ W PICIE ALKOHOLU 124
4.1. Impulsywność jako główna osobowościowa determinanta problemów
alkoholowych 124
4.2. Złożoności właściwości impulsywności w koncepcji Barratta i jej znaczenie
w ryzyku problemów i zaburzeń stosowania alkoholu. 126
Blok zwiększający podrozdz. 4.2
Rola umiejętności odraczania gratyfikacji i samokontroli
, a także proaktywnego radzenia sobie ze stresem w ryzyku
problemów adaptacyjnych i uzależnienia 133
4.3. Mechanizmy impulsywności według Whiteside’a i Lynama
i ich znaczenie dla problemów behawioralnych i zaburzeń
zachowania 136
4.4. Przegląd badań nad znaczeniem aspektów impulsywności
dla zaangażowania w stosowanie alkoholu 143
ROZDZIAŁ 5
PROBLEMATYKA BADAŃ. ZNACZENIE ASPEKTÓW IMPULSYWNOŚCI
DLA STOPNIA ZAANGAŻOWANIA W PICIE ALKOHOLU 154
5.1. Koncepcja badań – uzasadnienie i hipotezy 154
5.2. Osoby badane i organizacja badań 176
5.3. Narzędzia pomiaru 178
ROZDZIAŁ 6
WYNIKI I WNIOSKI Z BADAŃ WŁASNYCH 199
6.1. Charakterystyka stopnia zaangażowania w stosowanie alkoholu
młodych mężczyzn i analiza znaczenia wybranych jego
wskaźników 200
6.1.1. Stopień zaangażowania młodych mężczyzn
w picie alkoholu 201
6.1.2. Subiektywne doraźne efekty picia a stopień zaangażowania
młodych mężczyzn w użytkowanie alkoholu 206
6.1.3. Motywacja picia a stopień zaangażowania młodych mężczyzn
w używanie alkoholu 213
6.2. Bezpośrednie relacje aspektów impulsywności ze poziomym
zaangażowania młodych mężczyzn w używanie alkoholu 219
6.3. Różne nasilenie cech impulsywności u młodych panów
różniących się stopniem zaangażowania w picie alkoholu 225
6.4. Sprzeczności w wynikach badań znaczenia aspektów impulsywności
dla stopnia zaangażowania w używanie alkoholu 230
6.5. Popędliwość jako moderator wpływu innych aspektów impulsywności
na stopień zaangażowania w wykorzystywanie alkoholu 233
6.6. Znaczenie interpersonalnie różnych profili
cech impulsywności dla stopnia zaangażowania w picie alkoholu 236
6.7. Parametry impulsywności, subiektywne doraźne efekty picia a stopień
zaangażowania młodych panów w stosowanie alkoholu 243
6.7.1. Związki aspektów impulsywności z subiektywnymi
doraźnymi efektami picia 243
6.7.2. Popędliwość jako zmienna różnicująca doświadczanie
subiektywnych doraźnych efektów picia 247
6.7.3. Zróżnicowanie subiektywnych doraźnych efektów picia
w zależności od typów profili impulsywności 252
6.7.4. Mediująca funkcja oczekiwanych i subiektywnie
doświadczanych doraźnych efektów picia w relacji pomiędzy
impulsywnością a zaangażowaniem w używanie alkoholu. 257
6.8. Cechy impulsywności, motywacja picia
a stopień zaangażowania młodych mężczyzn w stosowanie
alkoholu 263
6.8.1. Związki aspektów impulsywności z motywami picia 264
6.8.2. Różnice w motywacji picia w zależności od typów profili
cech impulsywności 270
6.8.3. Mediująca funkcja motywów picia w relacji między
impulsywnością a zaangażowaniem w używanie alkoholu. 281
ROZDZIAŁ 7
ZAKOŃCZENIE. PSYCHOLOGICZNE MECHANIZMY WPŁYWU IMPULSYWNOŚCI
NA ANGAŻOWANIE SIĘ MŁODYCH mężczyzn W PICIE ALKOHOLU 291
ANEKS 309
I. Skala stosowania Alkoholu (SUA) z kluczem do obliczania wyników 309
II. Skala Efektów Picia Alkoholu z kluczem do obliczania wyników 316
III. UPPS-P wraz z kluczem do obliczania wyników 318
SPIS TABEL 323
SPIS RYCIN 326
BIBLIOGRAFIA 328
INDEKS NAZWISK 351
