Tytuł Społeczeństwo na zakręcie. Zmiany postaw i wartości Polaków w latach 1990–2018 Autorzy Mirosława Marody, Joanna niezbędna-Sałamatin, Maja Sawicka, Sławomir Mandes, Grażyna Kacprowicz, Krzysztof Bulkowski, Jerzy Bartkowski Język polski Wydawnictwo Scholar ISBN 978-83-65390-79-0 Rok wydania 2020 liczba stron 204 Format pdf Spis treści Spis treści
Wprowadzenie 11
Rozdział 1
Przemiany postaw i wartości (M. Marody) 15
1.1. Przemiany postaw Polaków związane z transformacją
systemową 16
1.2. Przemiany świadomości Polaków związane z procesami
modernizacji 21
1.3. Stosunek do europejskich wartości
(J. Potrzebna-Sałamatin) 27
1.4. Przemiany samopoczucia Polaków (M. Marody) 33
Rozdział 2
Przemiany stosunku do instytucji systemowych (M. Marody) 35
2.1. Przemiany postaw wobec systemu funkcjonującego w Polsce 36
2.1.1. Zaufanie do instytucji państwowych 40
2.1.2. Postawy wobec Kościoła jako instytucji (S. Mandes) 42
2.2. Stosunek do państwa w świetle wywiadów grupowych
(M. Sawicka) 46
2.2.1. Pretensje wobec państwa 46
2.2.2. Kryteria wobec państwa 50
2.3. Aktywność polityczna (J. Bartkowski) 55
Rozdział 3
wymiary zróżnicowań 62
3.1. Lewica–prawica jako wymiary autoidentyfikacji
politycznych (M. Marody) 63
3.1.1. Postawy wobec imigrantów i środowiska
a autoidentyfikacja L–P (J. Potrzebna-Sałamatin) 69
3.1.2. Autodefinicje na wymiarze L–P a afiliacje polityczne
(M. Marody, J. Niezbędna-Sałamatin) 77
3.2. Pogardzający i pogardzani (M. Sawicka) 80
3.2.1. Ludzie poniżej, czyli „beneficjenci" systemu 82
3.2.2. Ludzie powyżej, czyli „ustawieni" 89
3.2.3. Pogarda jako narzędzie ustanawiania granic 97
3.3. Krótka glossa na temat procesów różnicowania społecznego
w Polsce (M. Marody, M. Sawicka) 102
Rozdział 4
Motory działań jednostkowych 107
4.1. Sukcesy i porażki (M. Sawicka) 107
4.2. Rodzina jako podstawowy cel działań jednostkowych
(G. Kacprowicz, K. Bulkowski) 121
4.3. Motory i strategie działań jednostkowych
(M. Marody, M. Sawicka) 129
Rozdział 5
W poszukiwaniu tożsamości społecznej 138
5.1. Polak-katolik (S. Mandes) 139
5.2. Polak-Europejczyk (J. Niezbędna-Sałamatin, M. Sawicka) 150
5.2.1. Europa, którą współtworzymy 152
5.2.2. Europa, którą ocalimy 154
5.2.3. Europa, za którą podążamy 159
5.2.4. Uwagi końcowe 163
5.3. Pomiędzy rodziną a narodem – co wypełnia próżnię socjologiczną
(M. Marody) 165
Rozdział 6
Żeglując po wzburzonym morzu (M. Marody) 170
6.1. Poparcie dla populizmu we współczesnej Polsce 172
6.2. Społeczeństwo przed wyborem 183
Bibliografia 195
Aneks metodologiczny 199
Załącznik 1. Dane o badaniu European Values Study 199
Załącznik 2. Wybór grup fokusowych 200
Załącznik 3. Wybór respondentów uczestniczących w wywiadach jednostkowych 202
Wprowadzenie 11
Rozdział 1
Przemiany postaw i wartości (M. Marody) 15
1.1. Przemiany postaw Polaków związane z transformacją
systemową 16
1.2. Przemiany świadomości Polaków związane z procesami
modernizacji 21
1.3. Stosunek do europejskich wartości
(J. Potrzebna-Sałamatin) 27
1.4. Przemiany samopoczucia Polaków (M. Marody) 33
Rozdział 2
Przemiany stosunku do instytucji systemowych (M. Marody) 35
2.1. Przemiany postaw wobec systemu funkcjonującego w Polsce 36
2.1.1. Zaufanie do instytucji państwowych 40
2.1.2. Postawy wobec Kościoła jako instytucji (S. Mandes) 42
2.2. Stosunek do państwa w świetle wywiadów grupowych
(M. Sawicka) 46
2.2.1. Pretensje wobec państwa 46
2.2.2. Kryteria wobec państwa 50
2.3. Aktywność polityczna (J. Bartkowski) 55
Rozdział 3
wymiary zróżnicowań 62
3.1. Lewica–prawica jako wymiary autoidentyfikacji
politycznych (M. Marody) 63
3.1.1. Postawy wobec imigrantów i środowiska
a autoidentyfikacja L–P (J. Potrzebna-Sałamatin) 69
3.1.2. Autodefinicje na wymiarze L–P a afiliacje polityczne
(M. Marody, J. Niezbędna-Sałamatin) 77
3.2. Pogardzający i pogardzani (M. Sawicka) 80
3.2.1. Ludzie poniżej, czyli „beneficjenci" systemu 82
3.2.2. Ludzie powyżej, czyli „ustawieni" 89
3.2.3. Pogarda jako narzędzie ustanawiania granic 97
3.3. Krótka glossa na temat procesów różnicowania społecznego
w Polsce (M. Marody, M. Sawicka) 102
Rozdział 4
Motory działań jednostkowych 107
4.1. Sukcesy i porażki (M. Sawicka) 107
4.2. Rodzina jako podstawowy cel działań jednostkowych
(G. Kacprowicz, K. Bulkowski) 121
4.3. Motory i strategie działań jednostkowych
(M. Marody, M. Sawicka) 129
Rozdział 5
W poszukiwaniu tożsamości społecznej 138
5.1. Polak-katolik (S. Mandes) 139
5.2. Polak-Europejczyk (J. Niezbędna-Sałamatin, M. Sawicka) 150
5.2.1. Europa, którą współtworzymy 152
5.2.2. Europa, którą ocalimy 154
5.2.3. Europa, za którą podążamy 159
5.2.4. Uwagi końcowe 163
5.3. Pomiędzy rodziną a narodem – co wypełnia próżnię socjologiczną
(M. Marody) 165
Rozdział 6
Żeglując po wzburzonym morzu (M. Marody) 170
6.1. Poparcie dla populizmu we współczesnej Polsce 172
6.2. Społeczeństwo przed wyborem 183
Bibliografia 195
Aneks metodologiczny 199
Załącznik 1. Dane o badaniu European Values Study 199
Załącznik 2. Wybór grup fokusowych 200
Załącznik 3. Wybór respondentów uczestniczących w wywiadach jednostkowych 202
