W budowaniu tożsamości młodych ludzi i określaniu poprzez nich celów życiowych ogromnie ważne jest poczucie zakorzenienia w przeszłości, czerpanie z niej tego, co wartościowe, a zarazem krytyczne podejście do historycznych grzechów, wypaczeń i zaniechań.
Autorzy XXX tomu kolekcji,,Edukacja Nauczycielska Polonisty", podejmując tematykę obecności historii najnowszej na lekcjach języka polskiego, nie piszą jedynie o kulturowych i literackich sposobach poznawania przeszłości dalszej i bliższej, ale także - a może najczęściej - o zdobywaniu narzędzi rozumienia teraźniejszości.
Ważne jest, żeby nauka historii i kształcenie literackie wpisywały się w szczególną edukację ku wrażliwości, solidarności i empatii, która nie zezwala na zobojętnienie wobec wszelkich przejawów dyskryminacji, poniżania i umniejszania wartości innych ludzi, wobec postaw rasistowskich i antysemickich, wobec nieczułości i bezduszności, które prowadzą do dziejowych katastrof.
skatalogowane w tomie artykuły dowodzą, że każdy polonista może znaleźć własny klucz do przekazania młodym ludziom w ciekawej formie nie tylko wiedzy historycznej, lecz także uniwersalnych wartości. Poszukiwanie prawdy, obrona wolności, uważność w obliczu manipulacji pomagają bowiem uniknąć pułapek i błędów, przed którymi ostrzega nas historia.
"Jestem głęboko przekonana, iż zawarte w tomie artykuły będą należycie służyły realnym potrzebom praktyki polonistycznej; iż zachęcą nauczycieli do opracowywania i weryfikowania własnych koncepcji tematyczno-problemowych, w których najnowsze dzieje zwiążą się lepiej aniżeli dotąd z formacyjnymi potrzebami społeczeństwa obywatelskiego." Z recenzji prof.
dr hab. Zofii Budrewicz Powyższy opis pochodzi od wydawcy.