Inżynieria wymagań w praktyce

Tytuł Inżynieria wymagań w praktyce Autorzy Bartosz Chrabski, Karolina Zmitrowicz Język polski Wydawnictwo Wydawnictwo Naukowe PWN ISBN 978-83-01-18049-2 Rok wydania 2015 Warszawa Wydanie 1 liczba stron 382 Format mobi, epub Spis treści Od Autorów 11 1. Wprowadzenie do inżynierii wymagań 13 1.1. Wyzwania związane z projektami IT 15 1.1.1. Cele i wizja 16 1.1.2. Złe planowanie projektu 16 1.1.3. Słaba komunikacja 19 1.1.4. Złe zarządzanie wymaganiami interesariuszy 20 1.1.5. Problemy z wymogimi i ich zakresem 21 1.1.6. Brak umiejętności miękkich 22 1.1.7. Nierealistyczne oczekiwania 23 1.1.8. Brak zasobów ludzkich 24 1.1.9. Brak odpowiedniego wsparcia narzędziowego i metodycznego 26 1.2. Podstawowe definicje oraz klasyfikacje 27 1.2.1. Kryteria biznesowe 29 1.2.2. Kryteria interesariuszy 29 1.2.3. Wymogi rozwiązania 30 1.2.4. Wymagania przejścia 30 1.3. Cechy wymagań 31 1.4. Kryteria jakości wymagań 34 1.5. Wymagania w procesie zapewnienia jakości oprogramowania 36 1.6. Inżynieria wymagań oraz jej znaczenie w projekcie 37 1.7. Podstawowe role w procesie inżynierii wymagań 39 1.8. Koncepcja interesariuszy 40 1.9. Standardy oraz normy 42 1.9.1. ISO 9000 43 1.9.2. ISO/IEC 25000 – Software Engineering – Software Product Quality Requirements and Evaluation (SQuaRE) – Guide to SQuaRE 43 1.9.3. ISO 9241 43 1.9.4. ISO 31000: Risk Management 44 1.9.5. IEEE 610:1990: kanon Glossary of Software Engineering Terminology 44 1.9.6. IEEE 828-2012: kanon for Configuration Management in Systems and Software Engineering 44 1.9.7. IEEE 830-1998: Recommended Practice for Software Requirements Specifications. 44 1.9.8. IEEE 1233-1996: Guide for Developing of System Requirements Specifications 45 1.9.9. IEEE 1362-1998: Guide for Information Technology – System Definition – Concept of Operations (ConOps) Document 45 1.9.10. IEEE 29148-2011 – Systems and software engineering – Life cycle processes – Requirements engineering 45 1.9.11. IEEE 1028:2008 standard for Software Reviews and Audits 45 1.9.12. SWEBOK: The Guide to the Software Engineering Body of Knowledge (ISO Technical Report 19759) 46 1.9.13. CMMI 46 1.9.14. BABOK – A Guide to the Business Analysis Body of Knowledge 46 1.10. Słowniki 47 2. Cykl inżynierii wymagań 49 2.1. Definicja cyklu 51 2.2. Inżynieria wymagań a analiza biznesowa 56 2.3. Zasady tworzenia udanych wymagań 58 2.3.1. Zrozum krytyczne cele najwyższego poziomu 59 2.3.2. Koncentruj się na dostarczeniu wartości 60 2.3.3. Zdefiniuj wymaganie jako „stan końcowy o wartości dla interesariusza" 60 2.3.4. Wyrażaj wymogi ilościowo 61 2.3.5. Nie mieszaj środków z celami 63 2.3.6. Skup się na pożądanej jakości systemu, nie tylko na jego funkcjonalności 65 2.3.7. Zapewnij „bogatą specyfikację" 65 2.3.8. Wykonuj kontrolę jakości specyfikacji 68 2.3.9. Uznaj,wymagania się zmieniają 69 3. Inżynieria wymagań a inne procesy 71 3.1. Zarządzanie projektem 73 3.2. Zarządzanie ryzykiem 77 3.3. Testowanie i zapewnienie jakości 83 3.4. Wpływ wymagań na inne artefakty projektu 86 4. Inżynieria wymagań w procesach tworzenia oprogramowania 89 4.1. Model V jako przykład kaskadowego wytwarzania systemów 91 4.2. IBM Rational Unified Process 94 4.2.1. Zarządzania wymogimi w IBM Rational Unified Process 96 4.2.2. Przepływ prac dla wymagań w IBM Rational Unified Process 97 4.2.3. Role i artefakty w IBM Rational Unified Process 99 4.3. Zwinne metodyki w zarządzaniu oczekiwaniami 100 4.4. Programowanie ekstremalne 102 4.5. Scrum (według Scrum.org) 107 4.5.1. Rejestr produktowy, czyli metoda na zorganizowanie wymagań 111 4.5.2. Wyzwania związane z migracją do Scrum 114 4.6. Disciplined Agile Delivery 115 4.7. Przypadek biznesowy 116 4.7.1. Informacja o firmie i sytuacja rynkowa 116 4.7.2. Potrzeba 116 4.7.3. Rozwiązanie 116 4.7.4. Zyski 117 5. Identyfikacja wymagań 119 5.1. Źródła wymagań 122 5.2. Wizja oraz cel przedsięwzięcia 122 5.3. Identyfikacja interesariuszy projektu 128 5.4. Techniki identyfikacji wymagań 130 5.4.1. Warsztat wymagań 131 5.4.2. Wywiad 134 5.4.3. Ankieta – kwestionariusz 138 5.4.4. Samodzielna rejestracja 142 5.4.5. Reprezentant klienta po stronie dostawcy 144 5.4.6. Identyfikacja na podstawie istniejących dokumentów 147 5.4.7. Ponowne zastosowanie specyfikacji 150 5.4.8. Obserwacja w terenie 153 5.4.9. Mentorowanie/praktykowanie 156 5.4.10. Burza mózgów 158 5.4.11. Prototypowanie 163 5.4.12. Przypadki użycia 166 5.4.13. Scenorys 171 5.5. Kryteria poręczne i niefunkcjonalne 174 6. Analiza wymagań 183 6.1. Analiza problemu biznesowego 186 6.2. Oganizacja wymagań 189 6.3. Powiązania i zależności między wymaganiami 190 6.4. Eliminowanie konfliktów i duplikatów wymagań 194 6.5. Kontrola jakości 198 6.6. Szacowanie wysiłku 198 6.6.1. Techniki wykorzystujące algorytmy 200 6.6.2. Techniki wykorzystujące przybliżenia 207 6.7. Priorytetyzacja wymagań 210 6.8. Modelowanie rozwiązania 213 6.8.1. Model dziedziny 214 6.8.2. Diagram przepływu informacji (ang. Data Flow Diagram) 216 6.8.3. Diagram związków encji (ang. Entity Relationship Diagram) 216 6.8.4. Modelowanie interfejsu użytkownika 218 6.8.5. Unified Modeling Language (UML) 219 6.8.6. System Modeling Language (SysML) 228 6.8.7. Inne notacje do modelowania 231 6.9. Akceptacja wymagań 235 7. Specyfikacja wymagań 239 7.1. Pojęcie specyfikacji 241 7.2. Typy specyfikacji 241 7.2.1. Specyfikacja wymagań 242 7.2.2. Specyfikacja rozwiązania 243 7.2.3. Specyfikacja technologiczna 245 7.3. Szablony dla specyfikacji wymagań (na podstawie IEEE 830) 246 7.3.1. IEEE 830 246 7.3.2. Wzorzec Volere 251 7.3.3. Historie użytkownika 252 7.3.4. Przypadki zastosowania jako sposób na wymogi ergonomiczne 252 7.4. Jakość specyfikacji wymagań 256 8. Zarządzanie oczekiwaniami 259 8.1. Śledzenie wymagań 261 8.2. Zarządzanie konfiguracją 268 8.3. Zarządzanie zmianą 271 8.4. Zarządzanie kryteriami dotyczącymi projektu oraz systemu 275 8.5. Plan zarządzania oczekiwaniami 277 8.6. Przypadek biznesowy – wdrożenie cyklu zarządzania wymogimi 278 8.6.1. Informacja o firmie i sytuacja rynkowa 278 8.6.2. Potrzeba 278 8.6.3. Rozwiązanie 279 8.6.4. Zyski 284 9. Wymagania a zarządzanie jakością 287 9.1. Planowanie jakości 289 9.2. Kontrola jakości 295 9.2.1. Przeglądy 296 9.2.2. Inspekcje 304 9.2.3. Listy kontrolne 307 9.3. Miary jakości wymagań 309 9.4. Doskonalenie procesu 311 10. Narzędzia wspierające cykl inżynierii wymagań 315 10.1. Narzędzia służące do zarządzania wymogimi 317 10.1.1. IBM Rational Requirements Composer 317 10.1.2. Borland Caliber RM 319 10.1.3. Serene Dimensions 320 10.1.4. Rational DOORS (Dynamic Object Oriented Requirements System) 321 10.1.5. Blueprint Requirements Center 322 10.1.6. Open Source Requirements Management Tool/aNimble Platform 323 10.1.7. Cechy prawidłowego narzędzia do zarządzania wymogimi 324 10.1.8. Wdrożenie narzędzia do zarządzania wymogimi 325 10.2. Czynniki widoczne przy doborze optymalnych narzędzi 328 10.3. Narzędzia do modelowania wymagań 329 10.3.1. Sparx Enterprise Architect 329 10.3.2. IBM Rational Software Architect 330 10.3.3. StarUML 331 10.4. Narzędzia służące do modelowania procesów biznesowych 332 10.4.1. Boc Group Adonis 332 10.4.2. IGrafx Process 333 10.4.3. BizAgi Process Modeler 334 10.4.4. Rational System Architect 335 10.5. Narzędzia do zarządzania konfiguracją 336 10.5.1. GIT 336 10.5.2. Subversion 337 10.5.3. IBM ClearCase 339 10.6. Narzędzia do zarządzania zmianami 339 10.6.1. Atlassian Jira 339 10.6.2. IBM Rational Team Concert 340 10.7. Zarządzanie procesem testowania oprogramowania 342 10.7.1. HP Quality Center 342 10.7.2. IBM Rational Quality Manager 343 10.7.3. Testia Tarantula 344 10.7.4. Requirements Testing Hub 345 10.7.5. TestLink 346 10.8. Ryzyko związane ze złym zakupem narzędzia 347 Podsumowanie 349 Przypadki biznesowe 353 Projekt 1 - Wdrażanie cyklu inżynierii wymagań 355 Informacja o firmie i sytuacja rynkowa 355 Potrzeba 355 Rozwiązanie 356 Zyski 361 Projekt 2 – Integracja narzędzi w procesie wytwarzania 362 Informacja o firmie i sytuacja rynkowa 362 Potrzeba 362 Rozwiązanie 362 Etap 1 – Integracja wymagań z procesem zarządzania testami 364 Etap 2 – Integracja wymagań z zarządzaniem konfiguracją 365 Etap 3 – Integracja wymagań z zarządzaniem zmianami 366 Zyski 368 Projekt 3 – Kontrola jakości wymagań na wczesnych etapach projektu 370 Informacja o firmie i sytuacja rynkowa 370 Potrzeba 370 Skutek 371 Przyczyna 371 Rozwiązanie 371 Projekt 4 – Zarządzanie wymaganiami przy użyciu historii użytkownika 372 Informacja o firmie i sytuacja rynkowa 372 Potrzeba 372 Rozwiązanie 372 Zyski 373 Bibliografia 375 Spis rysunków 377 Spis tabel 379 Indeks 380