Tytuł Jednostka, zło, historia w myśli Rousseau Podtytuł Perspektywa postępowości: między eksperymentem a marzeniem Autor Paweł Pieniążek Język polski Wydawnictwo Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego ISBN 978-83-8220-830-6 Rok wydania 2022 Łódź Wydanie 1 liczba stron 336 Format pdf Spis treści Wykaz skrótów cytowanych dzieł Rousseau 7
Wstęp 11
I. Zło oświeceniowej innowacyjności 29
I.1. Krytyka oświecenia – rzeczywistość 29
I.2. Krytyka oświecenia – myśl 60
I.3. Rousseau a dialektyka oświecenia 75
II. Zło historii a teodycea 99
II.1. Problem teodycei. Poprzednicy 116
II.2. Krytyka tradycyjnego chrześcijaństwa 120
II.3. Chrześcijaństwo autentyczne 128
II.4. Epistemologiczne podstawy deizmu 134
II.5. Deizm etyczny a zło 148
II.6. Kłopoty z genezą historii 148
II.6.1. Genealogia moralno-woluntarystyczna 149
II.6.2. Genealogia naturalistyczna 154
II.7. Historia i perspektywy moralne 160
II.8. Utracona szansa (wczesnej) historii – złoty wiek 176
III. Emancypacja – wyjście z historii w obrębie historii. Wprowadzenie 183
IV. Projekty emancypacyjne 189
IV.1. Projekty polityczne 192
IV.1.1. Projekt zachowawczy 193
IV.1.2. Projekt maksymalistyczny – utopijny eksperyment 196
IV.1.2.1. Trudności emancypacji politycznej – dialektyka, zależność, totalitaryzm 206
IV.1.3. Zapośredniczenia historyczne – uwiarygodnienie 220
IV.1.3.1. Obszerny ustawodawca 222
IV.1.3.2. Wychowanie obywatelskie 224
IV.1.3.3. Religia obywatelska 230
IV.1.4. Podsumowanie 234
IV.2. Projekt pedagogiczny. Emil 236
IV.2.1. Spór o Emila – pedagogika indywidualistyczna czy polityczna? 239
IV.2.2. Trudności emancypacji pedagogicznej – dialektyka, zależność, kontrola 250
IV.3. Porażka projektów emancypacyjnych i dialektyka historii 256
V. Ucieczka z historii – „patologiczna" krytyka projektów emancypacyjnych 261
V.1. Zakwestionowanie cnoty racjonalnej 267
V.2. Poza historią – samotniczy zwrot ku naturze 281
V.3. Marzenie upadłe 283
VI. Ogólne podsumowanie 291
Zakończenie 317
Bibliografia 329
Wstęp 11
I. Zło oświeceniowej innowacyjności 29
I.1. Krytyka oświecenia – rzeczywistość 29
I.2. Krytyka oświecenia – myśl 60
I.3. Rousseau a dialektyka oświecenia 75
II. Zło historii a teodycea 99
II.1. Problem teodycei. Poprzednicy 116
II.2. Krytyka tradycyjnego chrześcijaństwa 120
II.3. Chrześcijaństwo autentyczne 128
II.4. Epistemologiczne podstawy deizmu 134
II.5. Deizm etyczny a zło 148
II.6. Kłopoty z genezą historii 148
II.6.1. Genealogia moralno-woluntarystyczna 149
II.6.2. Genealogia naturalistyczna 154
II.7. Historia i perspektywy moralne 160
II.8. Utracona szansa (wczesnej) historii – złoty wiek 176
III. Emancypacja – wyjście z historii w obrębie historii. Wprowadzenie 183
IV. Projekty emancypacyjne 189
IV.1. Projekty polityczne 192
IV.1.1. Projekt zachowawczy 193
IV.1.2. Projekt maksymalistyczny – utopijny eksperyment 196
IV.1.2.1. Trudności emancypacji politycznej – dialektyka, zależność, totalitaryzm 206
IV.1.3. Zapośredniczenia historyczne – uwiarygodnienie 220
IV.1.3.1. Obszerny ustawodawca 222
IV.1.3.2. Wychowanie obywatelskie 224
IV.1.3.3. Religia obywatelska 230
IV.1.4. Podsumowanie 234
IV.2. Projekt pedagogiczny. Emil 236
IV.2.1. Spór o Emila – pedagogika indywidualistyczna czy polityczna? 239
IV.2.2. Trudności emancypacji pedagogicznej – dialektyka, zależność, kontrola 250
IV.3. Porażka projektów emancypacyjnych i dialektyka historii 256
V. Ucieczka z historii – „patologiczna" krytyka projektów emancypacyjnych 261
V.1. Zakwestionowanie cnoty racjonalnej 267
V.2. Poza historią – samotniczy zwrot ku naturze 281
V.3. Marzenie upadłe 283
VI. Ogólne podsumowanie 291
Zakończenie 317
Bibliografia 329
