Powieść pisana jest w formie relacji pamiętnikarskiej głównego bohatera, posiadającej nadać utworowi atrybuty autentyzmu. W tym samym celu utwór miał początkowo zawierać informację, iż jego tekst został tylko odnaleziony przez Krasickiego w apteczce w domu Pani podczaszyny, jednak informacja ta nie pozostała ostatecznie zawarta w drukowanej wersji powieści. Nadaniu autentyczności służą ponadto włączone w tekst inne formy gatunkowe, takie jak: list, przemówienie, inwentarz przedmiotów, znajdujących się na statku itp. Przedmowa utworu stanowi parodię typowego dla ówczesnych czasów zwyczaju poprzedzania tekstów literackich wstępami, w których autorzy przypochlebiają się czytelnikowi i usprawiedliwiają niedostatki utworu.
Powieść składa się z trzech części (kompozycja trójkowa jest specyficzna również dla późniejszych powieści Krasickiego), z których każda stanowi odrębny rodzaj powieściowy: Księga pierwsza – opisuje dzieciństwo i edukację tytułowego bohatera, ma formę powiastki filozoficznej i powieści satyryczno-obyczajowej, z elementami robinsonady. Księga druga – opowiada o reedukacji bohatera na wyspie Nipu. Ma formę utopii. Księga trzecia – konfrontuje nowo nabytą wiedzę bohatera z realiami cywilizacji. Wykorzystuje konwencję powiastki filozoficznej, a także powieści obyczajowej i przygodowej. (http://pl.wikipedia.org/wiki/Mikołaja_Doświadczyńskiego_przypadki)
darmowy fragment:
