Celem dociekań Autora jest przeważnie ustalenie, czy brazylijskie ruchy społeczno-religijne miały millenarystyczno-mesjanistyczny charakter, ale zakres zebranych i wykorzystanych poprzez niego tworzyw zasadniczo wykracza poza nakreślony temat (…), co dowodzi jego ogromnej erudycji oraz gruntownej znajomości całego iberoamerykańskiego obszaru kulturowego (…).
Z książki tej czytelnik dowie się zatem dużo więcej, niżeli obiecuje jej tytuł. I będzie to ponadto lektura nie tylko pouczająca, ale także nad wyraz przyjemna. Dr Renata Siuda-Ambroziak W obszarze zainteresowania autora jest w szczególności (choć nie tylko) obszar północno-wschodniej Brazylii – rozległy płaskowyż określany mianem Sertao.
Autor przekonuje, iż genezy formującej się tam duchowości i tworzących się ruchów religijnych, w tym zwłaszcza różnych wariantów „ludowego katolicyzmu", należy poszukiwać w zamierzchłej przeszłości, zarysie życia duchowego, w wyobrażeniach i rozterkach biorących się z fuzji różnych wzorów kulturowych.
(…) sięga zatem wstecz i odkrywa przed czytelnikiem szeroko zdefiniowane uwarunkowania: kolonizację, ewangelizację, niewolnictwo, modernizację itp. Choć praca wyrasta z zainteresowań filozoficznych, to jest raczej próbą interdyscyplinarnej refleksji na temat ruchów religijno-społecznych, ujętą w ramy socjologii długiego trwania.
dr hab. Mikołaj Rakusa-Suszczewski
