Oddajemy do rąk Czytelników zbiór szkiców poświęconych wybranym pomnikom pisarstwa politycznego polskiego Złotego Wieku. Polityczność badanego piśmiennictwa rozumiana jest szerzej niżeli rozumiemy to słowo dziś.
Przekracza ona granicę politycznej praxis i sięga filozofii i teologii. Spotykamy tu nie tylko dzieła Zaborowskiego, Modrzewskiego, Orzechowskiego, Kochanowskiego, Goślickiego, Wolana, Górnickiego, Skargi i Warszewickiego, ale też ważne teksty autorów do dziś pozostających anonimowymi.
Analizowane są w porządku chronologicznym, prowadzącym zarazem od republikańskiego optymizmu doby późnojagiellońskiej po pewien pesymizm w ocenie państwowotwórczego potencjału wolności, wynikły z doświadczeń okresu późniejszego.
Jest to bowiem książka o wolności, fundamencie polskiej odmiany polityczności, ale bardziej o „wolności do" niż „wolności od" polityki, a przeważnie o wolności do luźnej debaty.
