Święty Cyryl biskup aleksandryjski i walka o bóstwo chrystusowe w v wieku. Nestoriusz – w obronie Jezusowego człowieczeństwa. Spore wielki chrystologiczne w starożytności chrześcijańskiej. Bohaterami opisywanego tutaj sporu są Św.
Cyryl Aleksandryjski i szanowany za heretyka Nestoriusz. Fragment opracowania: „Kto to był Nestoriusz? Z rodzinnego miasta Germanicji w Syrii, przybył on za młodu do Antiochii, gdzie odznaczył się niebawem wymową, a bardziej może aniżeli właściwą wymową, miłym i dźwięcznym głosem.
Kazania i sława nader umartwionego życia zjednały mu wziętość, a gdy pod koniec r. 427 umarł biskup konstantynopolitański Sisinnius, obrano na tę godność Nestoriusza. Lud upatrywał w nim drugiego Jana Chryzostoma.
W pierwszym kazaniu, powiedzianym w Konstantynopolu, wystąpił gwałtownie przeciw heretykom: ˝Uwolnij ziemię od heretyków, cesarzu! – wołał do obecnego Teodozjusza – a dam ci za to niebo; pomóż mi zwyciężyć kacerzy, a dopomogę ci w wojnie przeciw Persom˝.
Ale już w tej epoce pozornej gorliwości, rzucał pierwsze nasiona przyszłej herezji..."