Tytuł wymogi technologiczne dla instalacji elektrycznych niskiego napięcia w budynkach Autor Andrzej Boczkowski Język polski Wydawnictwo Medium ISBN 978-83-64094-22-4 Rok wydania 2014 Warszawa Wydanie 2 ilość stron 248 Format pdf Spis treści Wstęp 9
1. Układy sieci 12
2. Główne i dodatkowe połączenia wyrównawcze ochronne 17
3. Przewody uziemiające 19
4 Główny zacisk uziemiający 20
5. Przewody ochronne 21
6. Uziomy 25
7. Zasady ochrony przeciwporażeniowej 30
7.1. Typy i środki ochrony przeciwporażeniowej 34
7.1.1. Automatyczne wyłączenie zasilania 35
7.1.1.1. Samoczynne wyłączenie zasilania w układzie sieci TN 37
7.1.1.2. Samoczynne wyłączenie zasilania w układzie sieci TT 39
7.1.1.3. Samoczynne wyłączenie zasilania w układzie sieci IT 40
7.1.2. Izolacja podstawowa części czynnych 43
7.1.3. Izolacja podwójna lub izolacja usztywniona 43
7.1.4. Przegrody lub obudowy 44
7.1.5. Separacja elektryczna 44
7.1.6. Szczególnie niskie napięcie SELV lub PELV 45
7.1.7. Bardzo niskie napięcie ergonomiczne FELV 47
7.1.8. Przeszkody 48
7.1.9. Umieszczenie poza zasięgiem ręki 48
7.1.10. Izolowanie stanowiska 49
7.1.11. Nieuziemione połączenia wyrównawcze miejscowe 49
7.1.12. Ochrona uzupełniająca 49
7.2. Warunki stosowania urządzeń elektrycznych, w tym opraw oświetleniowych o określonych klasach ochronności, gwarantujących ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym 50
7.3. Urządzenia ochronne różnicowoprądowe 50
7.4. Instalacje elektryczne w warunkach powiększonego zagrożenia porażeniem prądem
elektrycznym 55
7.4.1. Pomieszczenia wyposażone w wannę lub prysznic 56
7.4.2. Baseny pływackie i inne 61
7.4.3. Tereny budowy i rozbiórki 64
7.4.4. Gospodarstwa rolne i ogrodnicze 71
7.4.5. Przestrzenie ograniczone powierzchniami przewodzącymi 71
7.4.6. Urządzenia przetwarzania informacji 72
7.4.7. Kempingi i pojazdy wypoczynkowe 73
7.4.8. Pomieszczenia i kabiny zawierające ogrzewacze sauny 75
7.4.9. Instalacje oświetleniowe o wyjątkowo niskim napięciu 76
7.4.10. Instalacje oświetlenia zewnętrznego 77
7.4.11. Wystawy, pokazy i stoiska 78
8. Zasady ochrony przed prądem przetężeniowym 81
8.1. Zabezpieczenia przeciążeniowe 82
8.2. Zabezpieczenia zwarciowe 83
8.3. Zabezpieczenia przeciążeniowo-zwarciowe 86
8.4. Zabezpieczenia przewodów liniowych 86
8.5. Zabezpieczenie przewodu neutralnego N w układzie sieci TT i TN 86
8.6. Rozłączanie i załączanie przewodu neutralnego 87
8.7. Selektywność (wybiórczość) zabezpieczeń 87
8.7.1. Selektywność działania przy kaskadowym połączeniu bezpieczników topikowych 87
8.7.2. Selektywność działania przy kaskadowym połączeniu bezpiecznika
topikowego z wyłącznikiem nadprądowym 90
8.7.3. Selektywność działania przy kaskadowym połączeniu dwóch wyłączników
nadprądowych 94
9. Zasady ochrony przeciwprzepięciowej 97
10. Zasady ochrony przed skutkami doziemień w sieciach wysokiego napięcia 102
10.1. Stacja transformatorowa z wyjątkowo dobrze uziemionymi częściami przewodzącymi dostępnymi 104
10.2. Systemy uziemień w sieci niskiego napięcia 104
11. Ochrona przed skutkami oddziaływania cieplnego spowodowanymi
przez instalacje i urządzenia elektryczne 108
11.1. Ochrona przed ogniem 108
11.2. Ochrona przed łukiem elektrycznym lub iskrzeniem 109
11.3. Ochrona przed promieniowaniem cieplnym 109
11.4. Ochrona przed palnymi cieczami 109
11.5. Ochrona przed oparzeniem 109
11.6. Ochrona przed przegrzaniem 110
11.7. Środki ostrożności, w sytuacji szczególnego ryzyka ognia 111
11.8. Dobór i budowa instalacji w pomieszczeniach z zagrożeniem dóbr stanowczej wartości 112
12. Systemy i rozwiązania instalacji elektrycznych w budynkach 113
12.1. Systemy instalacji elektrycznych 113
12.2. Prowadzenie instalacji elektrycznych 114
12.3. Przyłączanie sprzętów elektrycznych do instalacji 115
12.4. Połączenia przewodów elektrycznych116
12.5. Oznaczanie żył kabli i przewodów kolorami 117
12.6. Instalacje elektryczne prowadzone w podłożu i na podłożu palnym 118
12.6.1. Prowadzenie instalacji elektrycznych w środku ścian i przegród budowlanych w przestrzeni między płytami okładzinowymi,
a także w przestrzeni między stropem a sufitem podwieszanym (sprzęt i osprzęt instalacyjny w wykonaniu podtynkowym) 119
12.6.2. Prowadzenie instalacji elektrycznych po wierzchu ścian i przegród budowlanych (sprzęt i osprzęt instalacyjny w wykonaniu natynkowym,
obudowany z każdej strony) 119
12.6.3. Prowadzenie instalacji elektrycznych w meblach 120
12.7. Przeciwpożarowy wyłącznik prądu 121
12.8. Oświetlenie awaryjne zapasowe i ewakuacyjne 122
13. Instalacje elektryczne w mieszkaniach i budynkach mieszkalnych 124
13.1. Przyłączanie instalacji elektrycznej do sieci elektroenergetycznej 124
13.2. Przewody i sposoby ich prowadzenia w wewnętrznych liniach zasilających 125
13.3. Instalacje zasilające odbiory administracyjne 128
13.4. Obwody odbiorcze instalacji elektrycznych w mieszkaniach 128
13.5. Instalacje telekomunikacyjne 130
13.6. Ochrona przeciwporażeniowa 131
13.7. Zasady wyznaczania mocy zapotrzebowanej dla mieszkań i budynków mieszkalnych 132
13.8. Kompensacja mocy biernej indukcyjnej 134
13.9. Modernizacja instalacji elektrycznych w budynku mieszkalnym 140
14. Użytkowanie instalacji elektrycznych i piorunochronnych 141
14.1. Próba ciągłości elektrycznej przewodów 143
14.2. Pomiar rezystancji izolacji instalacji elektrycznej 144
14.3. Pomiary rezystancji izolacji w poszczególnych rodzajach obwodów oraz w kablach 145
14.4. Sprawdzenie ochrony za pomocą SELV, PELV, separacji elektrycznej lub nieuziemionych połączeń wyrównawczych miejscowych 147
14.5. Pomiar rezystancji/impedancji izolacji podłóg i ścian 148
14.6. Pomiar rezystancji uziomu 149
14.7. Sprawdzenie efektywności ochrony przy uszkodzeniu przy pomocy automatycznego
wyłączenia zasilania 150
14.7.1. Układ sieci TN 150
14.7.2. Układ sieci TT 151
14.7.3. Układ sieci IT 151
14.8. Sprawdzanie działania urządzeń ochronnych różnicowoprądowych 153
14.9. Sprawdzanie okresowe 155
14.10. Wzory protokołów z przeprowadzonych sprawdzeń instalacji elektrycznych 157
14.10.1. Protokół sprawdzeń odbiorczych/okresowych instalacji elektrycznych 157
14.10.2. Tablica 1. Sprawdzenia odbiorcze/okresowe, oględziny 158
14.10.3. Tablica 2. Sprawdzenia odbiorcze/okresowe, pomiary i próby 160
14.10.4. Wzory protokołów z pomiarów w instalacjach elektrycznych 161
14.11. Badania techniczne i pomiary kontrolne urządzenia piorunochronnego 167
Literatura 171
Dodatki 179
Dodatek 1. Silniki elektryczne 181
Dodatek 2. Zespoły prądotwórcze oraz zasilacze UPS w układach zasilania awaryjnego 196
Dodatek 3. Ochrona odgromowa budynków 224
1. Układy sieci 12
2. Główne i dodatkowe połączenia wyrównawcze ochronne 17
3. Przewody uziemiające 19
4 Główny zacisk uziemiający 20
5. Przewody ochronne 21
6. Uziomy 25
7. Zasady ochrony przeciwporażeniowej 30
7.1. Typy i środki ochrony przeciwporażeniowej 34
7.1.1. Automatyczne wyłączenie zasilania 35
7.1.1.1. Samoczynne wyłączenie zasilania w układzie sieci TN 37
7.1.1.2. Samoczynne wyłączenie zasilania w układzie sieci TT 39
7.1.1.3. Samoczynne wyłączenie zasilania w układzie sieci IT 40
7.1.2. Izolacja podstawowa części czynnych 43
7.1.3. Izolacja podwójna lub izolacja usztywniona 43
7.1.4. Przegrody lub obudowy 44
7.1.5. Separacja elektryczna 44
7.1.6. Szczególnie niskie napięcie SELV lub PELV 45
7.1.7. Bardzo niskie napięcie ergonomiczne FELV 47
7.1.8. Przeszkody 48
7.1.9. Umieszczenie poza zasięgiem ręki 48
7.1.10. Izolowanie stanowiska 49
7.1.11. Nieuziemione połączenia wyrównawcze miejscowe 49
7.1.12. Ochrona uzupełniająca 49
7.2. Warunki stosowania urządzeń elektrycznych, w tym opraw oświetleniowych o określonych klasach ochronności, gwarantujących ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym 50
7.3. Urządzenia ochronne różnicowoprądowe 50
7.4. Instalacje elektryczne w warunkach powiększonego zagrożenia porażeniem prądem
elektrycznym 55
7.4.1. Pomieszczenia wyposażone w wannę lub prysznic 56
7.4.2. Baseny pływackie i inne 61
7.4.3. Tereny budowy i rozbiórki 64
7.4.4. Gospodarstwa rolne i ogrodnicze 71
7.4.5. Przestrzenie ograniczone powierzchniami przewodzącymi 71
7.4.6. Urządzenia przetwarzania informacji 72
7.4.7. Kempingi i pojazdy wypoczynkowe 73
7.4.8. Pomieszczenia i kabiny zawierające ogrzewacze sauny 75
7.4.9. Instalacje oświetleniowe o wyjątkowo niskim napięciu 76
7.4.10. Instalacje oświetlenia zewnętrznego 77
7.4.11. Wystawy, pokazy i stoiska 78
8. Zasady ochrony przed prądem przetężeniowym 81
8.1. Zabezpieczenia przeciążeniowe 82
8.2. Zabezpieczenia zwarciowe 83
8.3. Zabezpieczenia przeciążeniowo-zwarciowe 86
8.4. Zabezpieczenia przewodów liniowych 86
8.5. Zabezpieczenie przewodu neutralnego N w układzie sieci TT i TN 86
8.6. Rozłączanie i załączanie przewodu neutralnego 87
8.7. Selektywność (wybiórczość) zabezpieczeń 87
8.7.1. Selektywność działania przy kaskadowym połączeniu bezpieczników topikowych 87
8.7.2. Selektywność działania przy kaskadowym połączeniu bezpiecznika
topikowego z wyłącznikiem nadprądowym 90
8.7.3. Selektywność działania przy kaskadowym połączeniu dwóch wyłączników
nadprądowych 94
9. Zasady ochrony przeciwprzepięciowej 97
10. Zasady ochrony przed skutkami doziemień w sieciach wysokiego napięcia 102
10.1. Stacja transformatorowa z wyjątkowo dobrze uziemionymi częściami przewodzącymi dostępnymi 104
10.2. Systemy uziemień w sieci niskiego napięcia 104
11. Ochrona przed skutkami oddziaływania cieplnego spowodowanymi
przez instalacje i urządzenia elektryczne 108
11.1. Ochrona przed ogniem 108
11.2. Ochrona przed łukiem elektrycznym lub iskrzeniem 109
11.3. Ochrona przed promieniowaniem cieplnym 109
11.4. Ochrona przed palnymi cieczami 109
11.5. Ochrona przed oparzeniem 109
11.6. Ochrona przed przegrzaniem 110
11.7. Środki ostrożności, w sytuacji szczególnego ryzyka ognia 111
11.8. Dobór i budowa instalacji w pomieszczeniach z zagrożeniem dóbr stanowczej wartości 112
12. Systemy i rozwiązania instalacji elektrycznych w budynkach 113
12.1. Systemy instalacji elektrycznych 113
12.2. Prowadzenie instalacji elektrycznych 114
12.3. Przyłączanie sprzętów elektrycznych do instalacji 115
12.4. Połączenia przewodów elektrycznych116
12.5. Oznaczanie żył kabli i przewodów kolorami 117
12.6. Instalacje elektryczne prowadzone w podłożu i na podłożu palnym 118
12.6.1. Prowadzenie instalacji elektrycznych w środku ścian i przegród budowlanych w przestrzeni między płytami okładzinowymi,
a także w przestrzeni między stropem a sufitem podwieszanym (sprzęt i osprzęt instalacyjny w wykonaniu podtynkowym) 119
12.6.2. Prowadzenie instalacji elektrycznych po wierzchu ścian i przegród budowlanych (sprzęt i osprzęt instalacyjny w wykonaniu natynkowym,
obudowany z każdej strony) 119
12.6.3. Prowadzenie instalacji elektrycznych w meblach 120
12.7. Przeciwpożarowy wyłącznik prądu 121
12.8. Oświetlenie awaryjne zapasowe i ewakuacyjne 122
13. Instalacje elektryczne w mieszkaniach i budynkach mieszkalnych 124
13.1. Przyłączanie instalacji elektrycznej do sieci elektroenergetycznej 124
13.2. Przewody i sposoby ich prowadzenia w wewnętrznych liniach zasilających 125
13.3. Instalacje zasilające odbiory administracyjne 128
13.4. Obwody odbiorcze instalacji elektrycznych w mieszkaniach 128
13.5. Instalacje telekomunikacyjne 130
13.6. Ochrona przeciwporażeniowa 131
13.7. Zasady wyznaczania mocy zapotrzebowanej dla mieszkań i budynków mieszkalnych 132
13.8. Kompensacja mocy biernej indukcyjnej 134
13.9. Modernizacja instalacji elektrycznych w budynku mieszkalnym 140
14. Użytkowanie instalacji elektrycznych i piorunochronnych 141
14.1. Próba ciągłości elektrycznej przewodów 143
14.2. Pomiar rezystancji izolacji instalacji elektrycznej 144
14.3. Pomiary rezystancji izolacji w poszczególnych rodzajach obwodów oraz w kablach 145
14.4. Sprawdzenie ochrony za pomocą SELV, PELV, separacji elektrycznej lub nieuziemionych połączeń wyrównawczych miejscowych 147
14.5. Pomiar rezystancji/impedancji izolacji podłóg i ścian 148
14.6. Pomiar rezystancji uziomu 149
14.7. Sprawdzenie efektywności ochrony przy uszkodzeniu przy pomocy automatycznego
wyłączenia zasilania 150
14.7.1. Układ sieci TN 150
14.7.2. Układ sieci TT 151
14.7.3. Układ sieci IT 151
14.8. Sprawdzanie działania urządzeń ochronnych różnicowoprądowych 153
14.9. Sprawdzanie okresowe 155
14.10. Wzory protokołów z przeprowadzonych sprawdzeń instalacji elektrycznych 157
14.10.1. Protokół sprawdzeń odbiorczych/okresowych instalacji elektrycznych 157
14.10.2. Tablica 1. Sprawdzenia odbiorcze/okresowe, oględziny 158
14.10.3. Tablica 2. Sprawdzenia odbiorcze/okresowe, pomiary i próby 160
14.10.4. Wzory protokołów z pomiarów w instalacjach elektrycznych 161
14.11. Badania techniczne i pomiary kontrolne urządzenia piorunochronnego 167
Literatura 171
Dodatki 179
Dodatek 1. Silniki elektryczne 181
Dodatek 2. Zespoły prądotwórcze oraz zasilacze UPS w układach zasilania awaryjnego 196
Dodatek 3. Ochrona odgromowa budynków 224
